Un fecha internacional pa recorda nos riba cierto asunto, cu ta exigi accion pa drecha loke no ta bon, en principio lo mester ta un fecha cu despues di tempo bo no mester  mas. Pa no comprende esaki malo, no ta bay pa e celebracion di e aspectonan positivo encuanto e mita mas grandi di poblacion mundial, pero pa e otro banda di e medaya. Ey si lo ta bon pa nos por bisa cu no ta necesario mas pa tin un dia internacional di hende muhe, pasobra nos a yega unda mester yega: igualdad total den trato y derecho pa tur hende. Esey lamentablemente no ta asina, y nos ta duda si nos ta yega asina leu, pero esey no ta kita e necesidad di tin esey como meta y guia pa nos forma di trata otro.

Y den purba yega ey, tin algun aspecto importante pa tene na cuenta. Un prome lo ta e trato y pago igual pa trabao igual. No ta cerca nos so, practicamente no ta existi un pais na mundo unda tin trato igual completo den trabao y su pago. Hasta den situacion unda pa ley por ta existi pago igual, por ripara cu a base di promocion mas rapido hende homber ta haya bentaha den carera riba hende muhe. Hopi biaha nos ta tende e argumento cu ta hende muhe mes por yuda, pasobra na cierto momento nan, no tur, ta scoge pa haya yiu, loke lo ta desvia nan di nan carera profesional. E contesta cu nos lo tin ta cu e ‘problema’ ey di haya yiu no ta asunto di e hende muhe so, e ta un asunto cu ta toca mero existencia y continuidad di comunidad riba su mes, asina ta miho nos cuminsa atende e asunto aki na e manera corecto. No cu no tabatin avance, poco aña pasa a introduci e facilidadnan pa hende muhe cu ta duna pecho, atende nan baby na trabao, o por bay cas pa haci esey.

Sin embargo, tin hopi mas cos cu nos mester atende. Aruba tin un nivel masha halto di hende muhe cu ta traha, y esey tin menos di haci cu emancipacion, y mas cu puro necesidad economico. Djis tira un bista den nos respectivo famianan y check si tin hende muhe, cu no tin edad di pension ainda, cu no ta traha; lo ta dificil pa haya uno. Pero banda di e estadistica impresionante ey, ki diferencia e ta haci pa e hende muhe, cu empleado, mama, esposa, y cuidado hopi biaha di e generacion prome cu ne… Pasobra e gran mayoria di e personanan di edad no ta biba den e tiki facilidadnan cu nos tin pa anciano; ta famia, y mas tanto e muhenan den e famia, ta atende nan. Pa no tin mal comprondemento den esaki: nos no ta boga pa hiba un maneho di saca hende di edad for di e ambiente familiar, al contrario. Pero e tin como consecuencia cu ta mas tanto e muhenan den famia a haya un tarea acerca.

Y den esaki, mescos cu den trabao di cas, no ta e muhenan mester cambia, sino e hende homber mester asumi su responsabilidad. Menos bishita na e sin fin di bar Chines den e luga aki lo por yuda un poco caba, pero esey no ta tur. Tin problema structural pa cual e famia individual no tin solucion. Esey ta cu pasobra mayoria di hende muhe cu yiu mester traha pa e famia por sobrevivi, automaticamente e cuido y supervision di e yiunan ta bira un problema. E ta e problema clasico, no cerca nos so, pero den mayoria di pais: ora e muchanan ta yega for di scol, e mayornan ta trahando ainda… Na cantidad di pais caba nan a yega na e conclusion cu e oranan di riesgo mas grandi, ta e oranan cu scol a caba, pero e mayornan no t’ey ainda. Nos a tarda enormemente pa cuminsa ataca e problema aki structuralmente, extendiendo e orario di scol drasticamente, poniendo esaki como prioridad number uno pa inverti aden. Pero aunke no a mira nada ainda den e prome 100 dia, nos ta mantene optimismo cu esey por ta nan caminda.

Sin embargo, e aspecto mas mahos di actitud y conducta pa cu hende muhe ta e violencia. Pa esaki no tin absolutamente ningun hustificacion y ta bira tempo pa cuminsa actua severamente contra esaki. Aki tambe nos no ta e unico pais unda esey ta un problema; regularmente den e corant aki mes nos por tuma nota di crimennan horibel cometi djis pasobra e persona ta un muhe. Y naturalmente e proteccion adecua di hende muhe contra violencia ta bay man den man cu e proteccion di mucha contra tur forma di abuso, e otro problema grandi cu ta parce cu ainda nos tin gana di haci manera e no t’ey.

Lo ta recomendabel pa awe, den e charla y discusionnan cu sin duda lo tin, nos pone bon cla kico a logra te awor, pa otro aña nos midi atrobe si tabatin avance. Si nos haci esey, anto e celebracion di dia internacional di hende muhe por keda.