Fotografia: Anuar Habibe
Fotografia: Anuar Habibe

Den e resto di nos entrevista cu artista local Jess Wolff e artista a subraya e importancia di trece variedad den celebracionnan manera carnaval. E ta haya cu por conecta esaki tambe cu conceptonan di arte cu meta pa conscientisa riba problemanan di salud mental den comunidad, cual ta comproba di mehora ora ta envolve expresion, artesania y ofishi.

Segun e artista kende ta prefera di expresa su mes por medio di textiel, na un pais manera Aruba unda no ta pone creatividad den prioridad celebracionnan manera carnaval ta bira hopi biaha monotono den e tipo di trabounan cu ta bin dilanti.
Aunke sra. Wolff no kier bay en contra ni refuta personanan cu ta traha piezanan bunita pa carnaval, e ta haya cu nos lo por mira tambe e manera con otro islanan ta interpreta e celebracion di carnaval. “Mi gusta tur e materialnan aki tambe, pero mi ta haya falta di wak mas cu esey. Mi ta haya cu nos ta keep it very safe and shallow ora ta trata di expresion y creatividad.”
Segun sra. Wolff, ta enfoca hopi riba e banda bunita di carnaval, mientras e celebracion mes tin un origen mas scur cu hopi biaha ta wordo lubida. “Mi ta kere cu hopi biaha tin cosnan cu nos ta celebra cu nos no ta cuestiona, manera con carnaval tin su raiz den ritualnan di religion Pagano unda mester busca pordon pa picanan cometi conscientemente. P’esey mi ta haya lo ta interesante pa bay mas den e aspecto menos bunita di car- naval pa asina duna un poco bista historico na un celebra- cion cu mi ta haya hende no ta cuestiona.”
Un manera con lo por trece variedad cu sra. Wolff lo haya interesante ta pa expresionnan di paña den carnaval haya mas conceptonan nan tras. “Lo ta bon pa hinca conceptonan tras di arte den carnaval, pasobra ta di spera cu carnaval lo bay bon cu esaki. Pero mi ta kere na Aruba ainda ta keda hopi espacio pa sociedad por expresa su mes por medio di arte. Hopi hende ta scoge loke ta confortabel, pero tiki ta esunnan cu ta expresando loke e berdad di Aruba ta. Sociedad na Aruba hopi biaha no kier wak su propio realidad, cual ta un tarea di arte contemporaneo.”
Sra. Wolff ta haya cu carnaval ta un plataforma perfecto pa artista por crea y comunica e problemanan social den comunidad pa asina trece mas conscientisacion di manera diferente. Es mas den su opinion, por medio di colabora por trece mas union y entendimento ora ta traha hunto cu comunidad. “Mi ta sinti cu nos por siña con pa enfoca mas riba solucionnan riba problemanan social por medio di presenta esaki den un forma teatral, y no solamente den parada.”
E artista ta mira e posibilidadnan cu tin den nos carnaval despues di a wordo inspira pa otro culturanan den region cu ta haya diferente manera pa expresa nan mes durante e celebracion aki cu ta un fenomeno mundial. “Mi kier siña di otro culturanan pero tambe di nos propio historia di carnaval.”
Salud mental y ofishi
Loke sra. Wolff a bin ta descubri den proceso di reconecta cu su antepasadonan kende tabata envolvi den historia di ofishi na Aruba con importante e obra di man ta pa nos comunidad cu ta mustra ‘hopi claramente di necesidad pa saneamento’ den aspecto di salud mental y spiritual. “Mirando con hopi problemanan social nos ta confrontando cu agresionnan constante riba nos nivel di stress y ansiedad, vlechtmento cual ta parti di nos herencia cultural en particular tin capacidad grandi pa contribui na baha nivelnan di stress den sociedad.”
Esaki ta wordo comproba tambe pa varios neurologo rond mundo, incluyendo Sarah McKay kende ta splica cu obranan di man envolviendo textiel tin hopi en comun cu meditacion. Segun su estudio: “Loke ta wordo siña den cosemento y vlechtmento ta facilita procesonan pa siña tecnicanan manera meditacion y relahacion cual ta instrumental den tratamento di depresion.”
Sra. Wolff a duna tayer aña pasa manera nos a publica anteriormente pa un grupo di rond di 300 mucha di scol basico, hunto cu otro artistanan na museo historico. Despues di a pasa den complicacion cu salud e artista ta duna di conoce cu lo sigui riba 23 di februari cu e weaving workshops na Cosecha San Nicolas.