Nyohmi van der Biezen

Nyohmi van der Biezen ta conta Bon Dia Aruba dicon e ta haya importante pa conserva nos cultura y nos historia. Su persona, trahando actualmente dentro di Fundacion Museo Arubano (FMA) na e Museum of Industry, ta expresa cu e manera con tin 100 y pico nacionalidad bibando hunto na nos isla ta hunga un rol central den nos cultura y a hunga un rol importante den nos historia.

Despues cu nos redaccion tabata presente pa conferencia di prensa cu a tuma luga ayera atardi conhuntamente entre mandatario encarga cu infrastructura y medio ambiente, FMA, y hoben entrepeneur Tristan Nedd na Nicolaas Store, a tuma tempo pa tambe papia cu un empleado di e fundacion.

‘Mi nunca a pensa cu mi lo traha den un museo’, sra. van der Biezen a conta nos mientras tabata sinta den e area di relahacion patras di e futuro museo di comunidad. Aunke cu el a studia den ramo social y cultural, nunca el a realisa e importancia di museonan. Te cu dia di awor unda e ta haya su mes ta trahando den un museo. E importancia di e museo como un instituto pa sra. van der Biezen ta pa percura cu historia wordo salvaguardia, ‘pa despues di 100 aña bo no perde nada’. Pero e importancia tin su aspecto social tambe, segun sra. van der Biezen: museonan ta e manera con por traspasa historia (cual eventualmente ta forma parti di cultura) pa e generacionnan cu ta bini.

No por discuti cu e museo ta un institucion importante. Pero dicon? Segun sra. van der Biezen, museonan ta hunga un rol primordial den loke ta trata formacion di identidad di cada individuo den sociedad. “Na momento cu bo ta formando bo identidad ta masha importante pa bo sa di unda bo ta bin.” Loke e empleado di FMA ta disfruta di su trabou ta cu e tin un rol importante- e ta haya- den ‘salvaguardia loke ta di nos’.

Esaki ta algo cu te hasta artistanan local Beach sa subraya den cada un di su presentacionnan. E poeta y performer sa conta storianan nostalgico di temp’i su tempo ora cu el a crece na Aruba den un ambiente multicultural. E famoso lema di ‘know your past to inform your present so you know your future’ ta algo cu e poeta sa trece dilanti varios biaha.

L A G O
Sinta bou di e sombra cu e edificio monumental ta ofrece cu hopi gracia, nos a tuma nota di 4 letter grandi cora traha di material metalico cu hunto ta forma e palabra L A G O.
E letternan a wordo colga net bou di e parti unda ta subi bay e di dos piso di e edificio.

E atmosfera aki sigur a trece cu ne cierto sintimento di e peso di e historia cu a wordo naci den e area aki. Sra. van der Biezen a trece e aspecto aki bek na e area unda nos tabata situa por medio di menciona e fenomeno historico cultural cu ta Carnaval.

Sra. van der Biezen a splica cu e celebracion colectivo aki a nace den area di San Nicolas despues cu un grupo grandi di inmigrante di islanan ariba a bin na nos isla pa asina traha na e refineria cua su nomber tabata wak nos stret den cara cu tur su gravedad. “E mesun inmigracion aki a trece un gran parti di nos cultura actual, incluyendo loke nos ta come. Tur esaki tin influencia di afo.”

Lago 1955, Foto: https://thesabaislander.com

Polemica
Antayera un articulo cu a keda publica riba nos pagina di Facebook a causa bastante furor, tanto negativo como positivo ora cu un hoben a expresa su sentimentonan anti -y experiencianan cu- sistemanan di inmigracion na Aruba. Tabatin persona cu no a gusta e manera con e hoben a expresa su disgusto y a denuncia su persona cu expresionnan den liña di ‘bay bo pais bek’. Alabes no por bisa cu no tabatin expresion di comprension y solidaridad encuanto e hoben. Un persona en particular a laga un comentario cu tabata boga pa personanan realisa cu ‘e Haitiano, e Colombiano, e Venezolano cada dia mescos cu nos Arubiano ta sodando y trahando pa lanta e pais ki’. Sra. van der Biezen a expresa cu cierto aspectonan di nos cultura y historia nos tin di acepta. E echo cu inmigracion a hunga un rol grandi den nos cultura y historia pero tambe nos economia ‘nos tin di acepta cu esaki a sosode te hasta si bo no gusta historia’.

Colonisacion
Un otro aspecto cu tambe ta hunga un rol den nos historia- relaciona cu inmigracion- ta e indjannan Venezolano y Colombiano cu tabata biba na nos pais. Sra. van der Biezen a splica con e indjannan aki a wordo saca for di Aruba y transporta na Hispaniola (actualmente Republica Dominicana y Haiti) den proceso di colonisacion di nos isla. E parti di conkista aki a hunga un rol hopi grandi den loke ta trata nos historia. Parti di e historia aki ta wordo conserva actualmente na museo di historia, cual sra. van der Biezen ta curasha nos pueblo pa bishita, hunto cu e museo di industria y museo di comunidad na San Nicolas.

Mas cu 100 nacionalidad bibando hunto
Biniendo bek un poco mas cerca di presente den historia, e periodo cu e museo di industria ta conta di dje ta netamente e periodo unda Carnaval a cuminsa. Pero no ta solamente por medio di cultura nos a sa di beneficia di e inmigracion aki, segun sra. van der Biezen. Tambe economicamente, ‘pasobra e hendenan cu a bin di afo tabata entrepeneurs. Sinembargo segun sra. van der Biezen un parti grandi di e placa aki a bay afo. Sea pasobra cierto personanan a sa di establece nan mes na otro pais of pasobra e tempo ey nos tabata cay bou Hulanda den e constelacion di Antias cu a wordo disolvi riba 10-10-10. Sinembargo tabatin hopi cu a dicidi di keda. ‘E personanan aki awendia nos ta yama Rubiano’. E pregunta cu Luc Alofs ta haci den su buki ‘Ken ta Arubiano?’ sra. van der Biezen ta contesta cu den su perspectiva, ‘Rubiano ta hendenan cu ta mira den e mesun perspectiva pa por hiba e pais dilanti. Esey pa mi ta Rubiano’. Sra. van der Biezen ta sigui conta con si ta wak e di e perspectiva aki, un persona por bin di unda cu ta, ‘pero si bo sinti cu esaki ta bo pais y bo ta carga e cultura, conoce e historia y bo ta sinti cu e ta parti di bo, ken por kita esey for di bo? Niun hende por kita bo identidad.’