Cos pa considera aki?

Despues di siete luna Hulanda tin gobierno nobo. Den su forma sintetisa caba e programa di gobernacion ta un lista largo di asunto cu ta bay atende o ta bay cambia. Tin cos cu ta netamente asunto Hulandes, o di un pais grandi en general, pero tambe tin e cosnan cu ta yama nos atencion, pasobra ta asunto cu nos lo mester bay toca tambe den e plan di gobernacion cu lo surgi di e negociacionnan andando proximamente. Un resumen sin pretende indica prioridad.

Riba tereno di Husticia nos por mira cu ta bin mas placa pa pone mas polis, tanto den bario como den recherche. Ta bin persecucion penal pa traficador di hende, specificamente pa hende cu ta explota persona den prostitucion ilegal. Ta bin un prueba di cultivo legal di cannabis den maximal 10 municipio. Ta bin un evaluacion, y despues lo dicidi kico ta bay haci. Ta bin prohibicion di gang di motociclista. Detenidonan no ta haya libertad sin mas despues di sinta 2/3 parti di nan castigo. Sospechoso di delito pisa mester aparece den corte. Publicacion di porno riba internet como venganza ta bira castigable.

Den enseñansa lo tin mas placa pa aumenta salario di maestro den enseñansa basico. Mas placa pa baha presion di trabao den enseñansa basico (mas klas). Extra placa pa atende retraso cerca mucha den kleuter. Ta bin un tipo di servicio comunitario (voluntario) cu un compensacion financiero modera. Despues di esaki e participantenan ta haya un certificado cu ta tuma na cuenta ora solicita na gobierno. Por experimenta den forma di coopera entre scol basico y scol secundario, pa crea un sistema mas fluido di transicion cu mester beneficia alumno. Ta aboli e rekentoets y lo introduci algo nobo, cu no ta existi ainda. Tanten, ta mantene e rekentoets.

Riba tereno di economia: impuesto riba ganashi ta baha di 20 y 25% pa 16 y 21%. Ta aboli impuesto riba dividend. Ta atende cost of doing business bahando presion di asunto di regla y gasto administrativo pa empresa. Ta bay faborece empresa cu capital propio; ta bay baha beneficio den impuesto pa empresa cu capital aheno.
Riba tereno laboral, ta bira mas facil pa retira un empleado. E lo tin derecho riba mas compensacion pa retiro. Ta amplia e periodo den cual por duna contrato temporal di dos pa tres aña. Condicion di trabao ta bira igual pa trahador di uitzendburo y pa empleado permanente. Pago di salario den caso di enfermedad pa empresa chikito ta bira un aña na lugar di dos; pa empresa riba 25 empleado ley ta keda mescos. Ta bin ‘ouderschapsverlof’ di cinco siman, desde juli 2020 contra pago di 70% di e salario.

Te aki e impresion di loke ta bay tuma lugar na Madre Patria. Loke nos ta mira cu riba tereno di Husticia ta dedica recurso na mas personal, pero no riba caya sin mas, si den e barionan. Tambe na recherche, pa aumenta capacidad di resolve criminalidad. Esaki ta liga na esfuerso pa desaroya sistema digitalisa di informacion, y no simplemente pone mas polis den mas auto riba caya. Den enseñansa ta dedica atencion mas tanto na enseñansa basico, resolviendo e presion di trabao grandi cu tin riba e maestro. E abolicion di rekentoets ta indica cu ta buscando un reorientacion di kico ta e exigencianan di conocimento cu un mucha mester tin ora cu e caba scol basico. Mas libertad di cooperacion entre scol basico y secundario ta pa facilita e transicion, pa maximalisa productividad y calidad den enseñansa. Kico ta e diferencia cu nos? Mientras cu nan enseñansa basico ta hopi miho cu di nos, nan ta pone enfasis riba drecha esaki, mientras cu calidad di enseñansa basico ta un tema cu nos ta sconde pe.

Hulanda ta considerando seriamente haci nan economia mas atractivo pa inversion. Nan ta bay drecha esaki bahando impuesto riba ganashi y aboli e dividendbelasting. Esaki ta medida cu por considera na Aruba tambe. Principalmente e ultimo aki ta un asunto cu nos a yega di trece dilanti varios biaha. E argumento ta cu dividendbelasting (cu ta cobra despues di e winstbelasting) ta un estorbo pa inversion, pasobra e ta stroba e fluho di placa di ganashi pa otro compania o persona, cu por usa esaki pa otro inversion. Pa colmo e no ta trece mucho aden, na Aruba 6 miyon florin, compara cu 238 miyon na winstbelasting aña pasa, di cual un parti ta bay den e trabao administrativo pa por cobra. Tin otro caso di impuesto cu di baina ta vale la pena cobra nan. E keho di empresariado na Hulanda tocante red tape den tramite cu gobernacion ta un deseo ferviente di sector priva na Aruba tambe, pa yega na simplificacion di loke un empresa mester atende cu gobierno.

E interesante di loke e sintesis aki ta mustra ta, cu tin hopi cos cu ta introduci aki tambe, cu despues di tempo na Hulanda mes nan ta cambia o aboli enteramente, mientras cu nos ta keda stanca cu e cosnan aki. Dos cos nos mester haci. Uno ta ser mas critico cu asunto cu nos ta adopta di Hulanda, y dos, sigui desaroya nos mes sistema.