Xochimilca Woorts

‘Mantene saludabel prome y despues di embaraso’. Esaki ta e tema principal di un charla cu lo tuma luga dia 21 di juni awor pa 6or y mey na Occasions by B-Days & More. Bon Dia Aruba a papia cu un di e oradonan Xochimilca Woorts kende a laga sa cu embaraso ta demanda un preparacion fisico y mental cu ta bay mas leu cu e preparacion di e baby room.

E oradonan invita ta dokter Carlos Viana y e partera y directora di Duna Lus, Xochimilca Woorts kendenan lo papia rond di preparacion di embaraso; pero tambe di e cuido cu mester tene cuenta cu nan despues di parto.

Sra. Woorts ta ripara cu pa falta di tempo tin mama cu ta laga e etapa di preparacion fisico y mental pasa over door di nan cabes, y nan ta dedica na otro asunto p.e. e camber di e baby y nan ta haya cu ya caba nan ta cla pa duna luz. Pero tin aspectonan mas importante prome of despues di embaraso entre otro e parti di nutricion, preparacion mental y tambe e preparacion como pareha con nan ta bay deal cu e baby y con esaki ta bay cambia nan bida emocionalmente. Tambe e aspecto di structura y educacion di e yiu, con nan ta bay lant’e y bou ki reglanan.

E tin dos yiu chikito, kiermen e mes a pasa bou e proceso di parto locual a haci un impacto den su bida como partera, e profesion aki el a studia na Hulanda. E no ta descarta cu fisicamente duna luz ta produci dolor; pero e ta reitera cu experiencia aki ta hopi bunita.

Durante su charla sra. Woorts lo enfoca mas tanto riba e parti di e final di embaraso; mientras cu sr. Viana lo enfoca riba e parti di preparacion pa sali na estado y nutricion durante embaraso.

Dunamento di pecho
Sra. Woorts lo dedica un parti riba preparacion mental y con pa maneha e dolor durante e parto. Un aspecto cu e ta considera importante ta e dunamento di pecho. E ta wak cu riba nos isla dunamento di pecho no ta bay como debe ser. Tin mama cu pa dos of tres luna ya caba nan ta stop di duna pecho; sin yega a lo menos na seis luna. Aunke lo mas recomendabel ta a lo menos seis luna di lechi di pecho so y despues di seis luna ta recomendabel duna pecho te cu 2 aña y mey, segun Organisacion Mundial di Salud (WHO). E ta kere cu si na Aruba nos por logra cu e mamanan por alimenta e yiu un aña cu lechi di  pecho, e lo bira un logro hopi grandi caba.

E ta haya cu dunamento di pecho ta sumamente importante. “Nos tur sa cu lechi di pecho ta e nutricion di mas halto cu bo por duna bo yiu.” Y e ta ban bisa un vacuna tambe, ya cu e ta preveni hopi enfermedad pa e baby y tambe pa e mama.

Tambe e parti afectivo entre mama y yiu ta bira mas fuerte, ya cu hopi di nan ta traha y eynan ta cuminsa e desconexion cu nan yiu. “Bo ta siña bo yiu cu abo como mama ta su focus, ta tur cos.” Como partera e ta ripara cu eynan e desconexion entre mama y yiu ta cuminsa y e ta haya esaki fastioso, siendo cu e por ta otro. E ta riparando cu hopi baby ta birando malo y te hasta un griep simpel ta bira mas complica, pasobra e baby no tin e anticurpa cu e lechi di pecho ta duna. “Nan no tin e forsa ni e nutricion cu nan mester pa nan por wanta un griep normal”. Hopi mucha ta bira alergico hopi jong na Aruba; y esaki tambe tin su causa riba introduccion di cumindanan hopi tempran.

“Nos ta un cultura cu hopi tempran e mucha mester wordo cria cu papa y sopi yuwana.” Mientras cu parti di e tipo di alimento aki ta produci alergia cerca hopi mucha, segun e partera.

Baby ‘mashin di liposupcion’
Ta bon pa tene cuenta cu un mama despues di parto mester nutri bon. Esaki ta un parti cu hopi mama ta laga cay, ya cu nan ta sinti cu nan a keda diki y nan ta cuminsa cu dieta di biaha, y esey no ta adecuado, sra. Woorts ta splica.

Ora e mama ta duna pecho, e mester di mas nutriente cu ora cu e ta na estado. Logicamente e apetit lo habri mas pasobra lechi di pecho ta tuma mas energia di dje cu traha un ser humano. “Door cu bo tin cu produci un likido cu ta halto den tur cos. E mama mester nutri, sino e curpa ta chupa tur e nutriente di e mama”. E ta trece como consecuencia cu e mama ta bay sinti su mes cansa, falta di soño y e ta un etapa cu generalmente e mama ta stop di traha.

Tambe e mama ta stop di come saludabel y nutri bon despues di embaraso pasobra nan kier baha peso. E ta un pensamento robes, ya cu danki na dunamento di pecho, e mama por baha di peso. E partera ta splica cu esaki ta debi cu e mama su curpa mester traha un cantidad halto di vet door di e pecho, y automaticamente e baby “ta manera un mashin di liposupcion cu bo tin henter dia cu ta chupa tur e vet di bo curpa.”