Hopi ta e comentarionan cu nos a tende riba e aparente resureccion di e sindicatonan despues di eleccion. E comentarionan tabata mas tanto negativo, hopi di nan den e sentido di “Porfin boso a lanta for di soño, pasobra den campaña no a tende nada di boso.” E critica ta corecto? Den cierto sentido, si e critica ta cu den campaña nan tabata hopi keto, igualmente e gremionan empresarial. Nan no tabatey pa trece dilanti loke tabata e interes di nan miembronan, y esey mester por tabata posibel, sin duna un ‘stemadvies’ politico directo. Ta parce cu e incertidumbre ta con e ruleta electoral lo termina, a haci cu nan a scoge pa mantene silencio, pa mira prome ta ken lo ta forma e siguiente gobierno. Pero enfin, esey awor ta mas cu cla, y por premira cu nan ta back in action y gobierno lo mester bay tene debido cuenta cu nan.

Kico asina ta e asuntonan cu nan sigur lo atende? Si nos ta papia di e sindicatonan cu ta representa empleado publico, o di e empresanan estatal, nos ta papiando caba di e mayoria di sindicato. Tin dos aspecto cu lo tin nan atencion: uno ta e asuntonan specifico di defende interes di miembro na cierto departamento o entidad. Den e topiconan general tin menos di discuti, ya cu e indexering di salario ta regla desde 2014 te cu 2024. E tempo ey den e reforma di fondo di pension APFA gobierno a duna e sindicatonan esaki pa colabora den e reforma. Problema cu por surgi ta si gobierno den futuro no por cumpli cu esaki, pero nos no ta anticipa nada.

E proximo asunto na nivel general cu por surgi ta un eventual plan pa reduci gasto pa medio di baha e cantidad di empleado cu gobierno tin. Esey no ta bay ta facil; unda gobierno nobo si por haci algun ganashi ta den e cantidad di personal cu ta traha na despacho di e ministronan. Aki ta unda por economisa bastante, aunke no suficiente pa cubri otro problemanan financiero. Pero baha di 30 miyon florin pa aña actualmente, cu e ekiponan di e ministronan ta costa comunidad, mester por corta bastante. Mester observa ademas, cu no ta tanto e cantidad di ministro ta clave, sino ta cuanto hende ta permiti nan tin. Ehemplo: ocho ministerio cu un maximo di 10 empleado ta menos cu 7 cu 15 empleado cada un.

Tambe e experiencia di ultimo añanan ta cu e instrumento di VUT no ta duna bastante espacio pa realmente baha gasto substancialmente, y ta necesario keto bay pa restructura e aparato na un manera mas drastico. Aki sigur e resistencia di e sindicatonan ta bay ta hopi fuerte, aunke si nan ta honesto cu nan mes, nan mester reconoce cu e situacion no ta brinda otro solucion, y gasto di personal ta keda e problema mas grandi pa cualkier gobierno.

Inmediatamente nos lo haya di tende cu tin otro forma pa logra baha gasto, independisando cierto servicionan. Esey ta berdad, pero ta importante pa analisa caso pa caso. Un di nan cu sigur ta merece consideracion ta e inspeccion di vehiculo. Adaptando e modelo Hulandes di APK-keuring mester ta posibel pa pasa esaki pa sector priva, creando mas eficiencia y miho servicio na e cliente. Comprende nos bon: no ta trata di e actitud o bon boluntad di e empleadonan, pero falta di infrastructura y organisacion ta causa ineficiencia cu nos no ta mira resolvi den man gubernamental. Pero nos no ta bay profundisa aki den mas ehemplo.

Un di e ideanan cu sigur lo surgi atrobe ta e eventual deseo pa reestablece un o otro forma di dialogo cu e sindicato y gremionan empresarial. Esey ta un asunto cu lo mester analisa di diferente angulo. Ta fresco den memoria ainda e ultimo proyecto di dialogo di e gobierno saliente, cu a keda stanca y a muri un morto silencioso na 2014 caba. Durante e añanan despues nos no a tende practicamente ningun hende lamenta cu no tabatin dialogo mas, asina ta cu si ta cuminsa sinti urgencia atrobe pa dialogo cu e partnernan social, esey por ta util pero mara na cierto condicion.

Por ehemplo, ta importante señala cu ta preferibel pa tene un dialogo estrictamente segun e modelo di International Labor Organisation (ILO), cu ta promove un dialogo entre gobierno y e organisacionnan mas representativo di sector laboral y empresarial. Den esaki mester resolve e problema actual cu e empleadonan publico y di e empresanan estatal ta sobrere presenta na mesa, compara cu e representantenan di sector priva, mientras nan ta un minoria chikito compara cu e casi 50.000 trahadonan di sector priva. E mesa di dialogo tri partite aki no ta pa resolve bataya cu gobierno ta hiba cu su empleadonan, sino pa trata tema grandi general cu ta urgente y cu ta refleha riba henter e comunidad.

Pregunta di diferente banda lo ta: y pakico no scucha tur stakeholder pareu? E contesta ta cu mester ta posibel pa delega esaki na consulta/dialogo di un of algun ministerio envolvi, cu esnan cu e materia ey ta toca directamente. Mas di esaki mañan.