Lo mester haci escogencia clave si

E proximo gobierno di coalicion a elabora extensamente riba desaroyo economico tambe. No sin motibo pasobra crecemento economico ta crucial den e añanan venidero, manera nos a ilustra den editorialnan anterior caba. Recuperacion financiero di gobierno ta depende pisa riba expansion economico y den esey lo mester haci loke ta necesario. Durante e gobierno saliente un cantidad di asunto a wordo treci dilanti caba, pero esaki no tabata na grado di e gobierno. Eventonan clave di analisis y critica di parti di por ehemplo Camara di Comercio a topa cu hostilidad abierto di banda di e mandatarionan. Asina asuntonan critico manera termina cu red tape den maneho di proceso di permiso den gobernacion no a haya atencion durante campaña electoral so, pero ta mira e punto aki tambe den e acuerdo. Awor, naturalmente yega di deseo na efectua cambio tampoco ta cos facil, pero e diferencia cu e actitud di gobierno saliente ta obvio. Aunke mester bisa si cu den e poco tempo cu Asunto Economico tabatin na ultimo un ministro nobo, el a mustra di comprende e problema y a anuncia un esfuerso pa corta e tempo di procesa permiso di establecimento di negoshi.

Pero e problema di proceso demasiado largo den e caso aki no ta cuminsa cerca Asunto Economico, pero tambe e proceso pa lanta un compania cu personalidad huridico (NV, VBA, AVV) por mehora y merece un analisis pa mira con por progresa den corta e tempo necesario entre notario y e autoridad cu ta aproba e statuutnan. Nos no mester pretende cu proximamente nos lo iguala paisnan manera unda bo por lanta un compania online den menos di mey ora, pero e proceso actual di varios luna sigur mester por mehora.

Un di e problemanan structural cu nos ta topa aki ta e afan di e entidadnan gubernamental pa pone practicamente tur e controlnan di antemano, prome cu duna e permiso, na luga di duna beneficio di duda na inicio, cu un control modera riba e asuntonan mas esencial, y organisa un proceso di follow up adecua den e resto di e proceso. Manera bisa anteriormente, na Aruba haya un permiso ta manera bay cielo: tur control ta tuma luga prome cu e porta grandi habri, y unabes paden no tin control mas. Esey mester tin como consecuencia si, cu den e inspeccion y control aki mester bay cu man duro y revoca permiso y cera eventualmente un negoshi cu no kier cumpli cu ley. Esey ta un practica cu a casi desaparece completamente den e ultimo decadanan.

E idea pa bin cu un ley separa pa stimula tur esaki, e asina yama ley di Restauracion Economico (Crisis- en herstelwet) ta un idea, pero simplemente coy e toro na su cacho y cambia e manera di traha den e departamentonan tambe mester por. Ademas tin e plan pa restructura e departamentonan y lo ta bon pa cuminsa cu reorganisa e departamentonan cu ta atende proceso di permiso. Tambe por considera aboli e proceso di conseho riba cada permiso di banda di Camara di Comercio, cu e condicion cu porfin Aruba ta haya un zoning plan a base di e ley di Desaroyo Teritorial, y Asunto Economico elabora un guia completo di ki tipo di negoshi por establece den cual zona. Asina tur hende prome cu nan lanta un negoshi, sa bon cla unda por establece e tipo di negoshi ey y unda no.

Kita red tape ta necesario tambe den e permisonan por ehemplo pa habri restaurant y otro tipo di negoshi cu ta cay bao di e ley aki. Un di e problemanan cronico aki ta cu tur departamento envolvi ta sinta warda riba otro, na luga di haci e trabao di evaluacion simultaneamente. Tin caso conoci cu e proceso aki por tuma mas di un aña y esey ta totalmente inaceptabel.

E idea pa promove diferente tipo di financiamento alternativo ta algo cu sin mas mester apoya, pero nos no mester perde di bista cu loke ta prioridad ta pa nos stimula negoshi cu ta capaz pa gana divisa. Un gran parti di nos economia ta mara na turismo y por prospera y crece solamente si turismo ta bayendo bon. Esey ta un realidad cu nos no por y mester cambia, pero ta sumamente necesario cu ta bin actividad economico cu ta exporta, sea bienes o servicio, pero cu ta trece divisa aden. Un motibo extra pa enfatisa esaki ta cu no pornada e acuerdo no ta detaya nada tocante e refineria, probablemente pasobra e ta keda un incertidumbre grandi, cu cual no por conta.

E problema cu ta keda ta cu e refineria, si e no resulta, mientras tanto ta blokea otro desaroyo na San Nicolas, loke tin efecto pa henter e area ey. E diferente ideanan pa desaroyo alternativo na San Nicolas ta keda marginal, si acaso e refineria ta keda domina henter e area ey pa e proximo decadanan. No ta asina facil pa ignora e realidad aki y lo ta bon pa na cierto momento e gobierno nobo duna claridad unda nan ta para encuanto esaki. E señalnan for di Venezuela ta indica problema grandi  pa PDVSA por cumpli cu e convenio cu Aruba.