Dialogo (publico) a cuminsa

Despues di e prome shock di e anuncio di kier aumenta e salario minimo drasticamente, ta parce cu den prensa e debate a cuminsa. Punto di bista di gremio manera ATIA ta crusa cu expresion di parti di gobierno, talbes no e forma ideal, pero nan ta papia. Den esey, nos tambe por contribui.

Pa cuminsa e salario minimo. Manera bisa anteriormente, nos no ta na fabor di aumenta salario minimo y mucho menos na un nivel hopi mas halto cu e tendencia economico actual ta indica. Esaki por resulta den aumento di prijs, y por lo tanto di inflacion, y mas desempleo, pasobra e no ta incentiva crecemento economico. Nos por mira na e momento aki na Venezuela kico aumento continuo di salario minimo ta haciendo, memey di un inflacion fuerte caba, y gobierno ta sigui print placa mientras cu no tin produccion real pa apoya e emision di placa. Hopi empresa no por sigui e tendencia di nan payroll, ya cu mayoria no ta exporta, ni tin acceso na divisa di otro manera, y ta recuri na kita hende di trabao. Naturalmente cu cerca nos e situacion economico no ta asina dramatico, pero e mecanismo economico ta mescos. Un payroll mas grandi sin cu negoshi ta crece ta pone empresario dilanti e escogencia ey.

Y esaki ya ta un punto debil, pasobra sin e aportacion di e refineria nos lo cay te na un nivel di solamente 1% di crecemento economico e aña aki. Un aumento di 1% di GDP ta menos di Afl. 50 miyon, di cual cu un poco suerte caha di gobierno lo mira 24 pa 25%, ban bisa Afl. 12 miyon. Nada di gaba si nos mira e magnitud di e problema financiero di gobierno, pero ban laga e discusion ey pa otro momento. Loke nos ta conclui cu si no tin base pa un aumento substancial di salario minimo, y ademas e ta carece di sentido economico, bo no mester hacie, punto.

Ta keda e pregunta kico si bo por haci pa alivia e situacion precario den cual e parti di comunidad cu e entradanan mas chikito ta. Aki tin algun punto importante pa tene na cuenta, unda si ta posibel pa haya algo pa e carteranan chikito. Pa cuminsa e ampliacion di e canasta basico, algo cu simplemente mester implementa, pero si cu e control adecua. Tambe tin e posibilidad di subsidia transporte publico, for di punto di bista cu e ta beneficia esunnan cu no por afford un vehiculo propio. Nos sa cu inmediatamente ta cuminsa grita cu awor caba Arubus ta costando comunidad placa, loke ta berdad pero tin un consideracion importante aki: ora ta subsidia, no mester subsidia tur ineficiencia… Restructura e compania y di biaha tambe bin cu solucion practico pa parkeer, pa esunnan cu ta core auto, ta contribui. Si ta tene transporte pa trabao, y pa bay scol, na un nivel aceptabel esaki ta un alivio grandi pa e hogarnan aki, sin cu e ta mishi cu e situacion interno di e empresanan.

E di dos aspecto importante ta acceso na vivienda pagabel. Nos ta mira cu satisfaccion cu e ministro nobo encarga cu Infrastructura ya ta tumando paso pa yega na tackle e asunto aki cu a keda demasiado tempo bao di radar di gobernacion den ultimo añanan. Cu esey nos no ta bisa cu tur aspecto di su plan, cu nos no conoce den detaye ainda, lo resulta viabel, pero nos ta reserva nos opinion pa ora nos haya nan. En todo caso nos ta ripara cu riba algun punto cardinal e ministro a comprende bon e tarea cu e tin su dilanti. Esey ta cu lo no tin suficiente tereno publico mas pa emiti tereno pa traha cas den e forma tradicional, si nos kier resta algo di naturalesa ainda. Y esaki na su turno ta implica nos mester cuminsa construi bay halto. Esaki ta facil pa bisa y menos facil pa logra, tambe pasobra no tur hende lo apoya e decision aki. Pero no tin alternativa.

Laga nos bisa esaki di siguiente manera: si bo otorga tereno na un manera corecto of no, un gran parti di esunnan cu a pidi lo keda sin haya, simplemente pasobra no tin tanto pa duna mas. Cu mas di 600 habitante (legal) caba pa cada kilometro cuadra nos no por pretende di construi y biba como si fuera ta 300 nan ta. Naturalmente esaki ta un proyecto di largo plaso den cual no inmediatamente lo mira e efecto di entrega di vivienda pagabel pa e grupo, grandi, cu no por bay banco pa haya un prestamo, y por lo tanto no por yuda nan mes, ni si nan haya un tereno.

Nos no gusta tende e berdad duro ey, pero laga nos ripiti un berdad grandi cu no por ignora: un di e paisnan mas prospero di mundo, Hulanda, ta cubri cu un mayoria di vivienda construi den programanan di vivienda popular, y no cu casnan di sector liber. Y un aspecto importante mas: esaki ta crea empleo permanente pa hopi aña, cu bon planificacion. Ban busca solucion den e direccion aki na luga di purba manca economia.