Aki dies dia mas o menos gobierno lo por bay over na yena algun buraco cu tin rond di e isla cu ta wordo uza manera dumpnan ilegal. Esaki ta dependiendo na e resultado cu bini aden di algun testnan di bulknan di sushi cu ta wordo uza pa dera bao tera den un forma sostenibel.

Ayera mainta gobierno a ricibi un briefing di comisionnan instala pa yega na soluciona e maneho di desperdicio na un manera responsabel riba con e proceso ta para. E proximo 2 siman ta crucial pa loke ta trata e Terms of Reference (TOR) di e destaho publico cu ta wordo prepara pa TNO, caminda cu Price Waterhouse Coopers (PwC) lo ta envolvi den e proceso pa supervisa e proceso aki.  Tambe lo bay tin un stakeholders meeting, cu tur esunnan cu ta forma parti di henter e proceso di desperdicio aki na Aruba, aki ta unda cu tur lo haya oportunidad di wordo scucha y poni na altura di e procesonan cu ta andando, segun minister Otmar Oduber (POR) encarga cu Medio Ambiente.

Den e proceso pa determina e caminda cu ta bay wordo cana pa sanea e situacion di desperdicio di sushi aki na Aruba, manera ta conoci tin awor un ‘steering committee’ canando pa esaki. Nan ta canando dos caminda manera nos a trece dilanti; uno ta pa bin cu un plan di con den 90 dia lo bay tuma decision a corto plaso pa e dump di Parkietenbos. Tambe tin un comision canando paralel riba esaki bao encargo di TNO y PwC  cu lo ta dirigiendo e proceso aki. “Pa e ta transparente y habri pa tur hende sa cu ta trata aki di un asunto serio y cu ora participa, en berdad esun cu duna miho opcion pa Aruba ta esun cu lo por gana e destaho publico aki. Y naturalmente riba con ta yega na e decision pa cera Parkietenbos pa e solucion y proceso nobo cu lo bay wordo hiba pa loke ta trata sushi akinan na Aruba, segun minister Oduber.

Control
Fin di december 2017 ministerio di Infrastructura y Medio Ambiente a publica un decreto ministerial caminda cu pa prome biaha ta destina un area oficial como un dump. Esey segun minister Oduber ta e derecho y responsabilidad cu minister encarga cu medio ambiente tin den e caso aki. Caminda cu ta manda un mensahe cla pa tur e tiramento di sushi cu ta tuma luga na un forma ilegal, y den e caso aki na e diferente buraconan cu ta wordo crea. Durante añanan a coba santo akinan na Aruba unda ta wak cada biaha sushedad ta wordo tira den nan ilegalmente.  Esaki no lo wordo tolera mas segun e mandatario.  “E ta limita entradanan di Serlimar. Cu cierto momento henter e proceso aki mester bira uno sostenibel. Unda cu nos sa cu esey ta e stortplaats caminda cu ta genera tambe e financia necesario pa Serlimar.” Pero mas importante ainda cu gobierno ta crea mecanismo di control pa evita daño na salud y medio ambiente akinan na Aruba, e ta bisa.

 

Serlimar ta keda e compania central
Den cuadro cu e maneho nobo, a destina na Sero Teishi e buraco coba unda a yega na un acuerdo cu entre otro compania Eco Gas. Cu na momentonan aki ta traha den un sistema cu ta haci e sushi mas compacto y hinca esaki den bulk cu tabata wordo dera diferente otro caminda na un forma ilegal. Na Moko por ehempel esaki tabata tumando luga na un forma ilegal segun minister Oduber, pues a yega na un acuerdo cu lo deposita esakinan na Sero Teishi, bao supervision di Serlimar.
“Manera cu nos a bisa na varios ocasion, den e decreto ministerial tambe cu Serlimar ta keda e compania cu lo percura pa maneha y recoge e sushi na Aruba. Segun e proceso di e destaho publico bin dilanti cu lo bira e partner na Aruba pa loke ta trata distribucion di sushi.”

Testnan
E mandatario a trece dilanti ayera cu e forma cu e maneho aki tabata wordo haci, sin control di Salubridad Publico, sin envolvimento di Departamento di Naturalesa y Medio Ambiente na Aruba (DNM), ta e motibo pa kico ta tumando accion pa maneho nobo. “No tabata tin un control pa wak en berdad riba e bulk nan aki cu tabata entrega. Si nan tabata dañino pa curpa di hende, si bao tera e lo drenta despues den awa cu ta wordo uza pa mata. PAHO (Pan American Health Organization) lo bin tambe awo na januari pa por confirma cu e proceso cu nos a scoge aki ta cuadra cu e puntonan cu nan ta pone pa dilanti”, minister Oduber ta bisa.

Unabes cu por confirma cu e bulk nan no ta dañino pa e ser humano ora cu pone nan den tera y e resultadonan lo drenta -segun minister Oduber lo ta den dies dia –  e ora ey si cumpli cu tur exigencia lo bay over pa deposita y cera cantidad di buraco cu tin na Aruba. E ora lo ta resolviendo dos problema na mes momento: pues cerando e buraconan rond Aruba cu gobierno a asigna como dumpnan y di otro banda ta alivia te ora yega na solucion na largo plaso, cu no ta sigui pone un presion grandi riba e dump di Parkietenbos.