Dept. di Asuntonan Social Aruba

Departamento di Asuntonan Social (DAS) ta informa riba con leu e plan di crisis social ta bayendo tras di cortina, mientras ta señala cu conscientisacion ta encera hopi mas cu duna informacion. E directora di e departamento ta cuestiona tambe con importante cria yiu ta den nos sociedad, mirando e rol cu fiesta y alcohol ta hunga.

Manera nos a publica siman pasa den un entrevista cu Sue Ann Ras di fraccion di MEP, e plan di crisis cu a wordo institui na fin di aña pasa keto bay ta wordo traha riba dje tras di cortina. Nos a papia cu Glenda Hernandez, directora di Departamento di Asuntonan Social (DAS) kende a elabora mas riba e trabounan cu a tuma luga.

Conscientisacion pa mayor
Den luna di januari a traha primordialmente riba e plan financiero di e crisis plan, pa asina Departamento di Financia por tin tur cos concreto riba con e plan ta hinca den otro.
Es mas, segun e directora, a papia cu gobierno di Hulanda pa asina wak kico ta e posibilidadnan di un ayudo for di nan banda.

Pero apart di e parti financiero un punto cu ta keda uno crucial ta e aspecto di conscientisacion bou comunidad pa loke ta trata e diferente problemanan social, specialmente dirigi na problemanan cu ta afecta muchanan den nos comunidad cual tabata loke a causa gobierno y instancianan pa bati alarma november ultimo.

Pa esaki segun sra. Hernandez actualmente ta ocupa lantando un campaña masal pa conscientisa specificamente riba e problema di abuso contra muchanan por medio di entre otro un website. “Nos mester ta consciente cu como mayor nos ta un influencia riba nos yiunan y tambe ta un tarea grandi pa lanta muchanan pa bira adulto. No tin niun educacion cu ta siña bo con pa bira un bon mayor, pero nos tin cu asumi responsabilidad.”

Centro pa hoben y famia
Parti di e crisis plan social ta inclui lantamento di un centro pa hoben y famia. Esaki ta algo cu mester wordo desaroya ainda y yena tur e detayenan, segun sra. Hernandez. Aunke pa por haya e fondonan necesario pa realisa e proyecto aki esaki lo cay pisa mirando e buraconan financiero, sra. Hernandez a splica cu gobierno a comunica cu e departamento cu e plan social ta keda un prioridad.

Glenda Hernandez, directora di Departamento di Asuntonan Social (DAS)

‘Trahado social lo cuminsa traha bek den cada districto’
Un accion cu lo cuminsa tuma un biaha mas pa ataca problemanan social di mas cerca lo encera cu Departamento di Asuntonan Social lo bay pone nan trahadonan social traha den team pa asina den cada districto tin teamnan cu bista riba loke ta pasando regularmente.

Esaki tabata un manera regular di traha pa e departamento prome cu e delaster 8 aña, segun sra. Hernandez. Pero e manera di traha aki a wordo kibra, y awo lo bay traha di e manera aki atrobe. “Den cada districto nos tabatin un team di trahado social cu tabata sinta cu cabesante di scol y tambe polis cada luna pa tene bista riba señalnan di problema social cu lo bin na luz.” E colaboracion cu otro instancianan ta algo cu tambe parlamentario Sue Ann Ras a señala. Den un combersacion cu Bon Dia Aruba e parlamentario a expresa cu hopi hende ta meld na polis ora tin problema entre mayor y muchanan pero hopi biaha e informacion aki no ta wordo uza. ‘Polis por sa caba cua ta famianan cu ta problematico caba, pero e informacion no ta sali. Esaki nos kier bay uza’, e parlamentario a conta nos siman pasa.

Ademas di pone trahado social den cada districto, lo bay pone mas trahado na scolnan tambe pa asina determina cua ta e famianan cu tin mester di sosten, ‘pa asina loke cu a pasa cu Rishandroh y Roshandrick no pasa mas’.

Pues ainda tin hopi trabou tumando luga den ‘back office’ pa haci e plan di crisis realisabel, cual ta toca e problema cu no tin suficiente trahado social den instancianan manera Voogdijraad, Asuntonan Social mes, fundacion Guia Mi y Bureau Sostenemi. “Esaki ta trabounan cu no por wordo haci di un dia pa otro, pasobra e ta encera tambe medidanan legal. Pero pueblo por ta sigura cu nos ta trahando riba loke nos por.”

 E manera di traha aki ta algo cu a propone tambe den e crisis plan. E ta encera cu ta traha tambe mas riba e trato di problemanan por medio di escala na nivel di director di scol, entre otro.

‘Mayor mester ta mas preocupa pa cria yiu y menos pa fiesta’
Bon Dia a tuma nota ultimamente di instancia Fundacion pa Hende Muhe den Dificultad kende pa algun tempo ta mira cu ta organisa eventonan di conscientisacion pero no ta haya un acogida mucho grandi di parti di comunidad. Sra. Hernandez a expresa di su banda cu mayornan lo mester mustra mas interes con pa cria y guia yiunan na bon caminda. “Mi no ta condena niun hende pero e interes den fiesta, e interes den salimento y carnaval hopi biaha ta un tiki mas grandi cu e interes con pa cria nan yiunan.”

Esaki mas cu claro sra. Hernandez no ta haya ta aplicabel pa tur hende, pero si e ta mira un tendencia den comunidad pa bay den direccion aki. “Esey ta mustra cu e parti di conscientisacion ta mas cu duna informacion. Pasobra djis por medio di duna informacion bo no ta cambia conducta. Cambio den conducta ta bin ora bo experiencia un problema cu bo yiu. Hopi biaha esaki ta pasa ora e hoben tin 16 aña mas o menos, pero pa forma un conducta na e momento ey bo ta laat caba.”

Esaki ta algo cu e departamento lo bay amplia mas riba dje den lesnan di prevencion cu lo bay duna entre otro na e centro pa hoben y famia cu lo keda institui ora yega asina leu cu ehecucion di e plan di crisis social. Pero nan ta lesnan cu a yega di wordo duna caba.

Sra. Hernandez a finalisa bisando cu hopi biaha e problema social ta algo cu hende ta simplifica y ta considera algo facil pa corigi, pero e directora ta haya exactamente lo opuesto. Esta cu problema social ‘ta e problemanan mas compleho y dificil pa resolve’.

Den proximo edicionnan nos lo elabora mas riba responsabilisacion di bebemento di alcohol bou hobennan cual nos a mira hopi e aña aki durante carnaval, cual sra. Hernandez ta haya un punto unda tur grupo den comunidad por aporta algo pa mehora e situacion.