Casi semper nos analisis ta orienta riba loke ta pasa dentro di nos pais y comunidad. Sin embargo, de vez en cuando ta necesario pa tira un mirada riba loke ta pasando den nos alrededor, pa cuminza cerca nos bisiñanan directo. Tin cierto desaroyo tumando lugar cu ta importante pa nos, tanto na Colombia como na Venezuela.

E cambio di gobierno na Colombia, unda despues di varios gobierno conservador awor tin un gobierno di corte izquierdista, cu a haya un caluroso bonbini cerca e regimen Venezolano, cu ta di mesun orientacion izquierdista, pero cu diferencia grandi den nan practica gubernamental. E diferencia ta cu na Colombia e recien elegi presidente mester colabora cu varios partido pa por tin un mayoria den congreso, y esey ta haci cu su programa lo bay mustra e acuerdonan na cual mester yega pa por haya aprobacion parlamentario. Esey ta significa cu gobierno di Petro no por cuminza cu un programa radicalmente izquierdista, pero mester mantene un tono mas modera pa no haya problema di inicio caba cu e otro partidonan cu ta sostene su presidencia.

Esey no ta impedi cierto gesto di bon voluntad cu e bisiña, manera reapertura di frontera, manera dos gobierno di igual orientacion ideologico. E diferencia ta cu e partido bisiña pa mas di dos decada ta dominando tur fuente di poder y por lo tanto por ta hopi mas radical den toma di decision den tur aspecto. Den e mas di dos decadanan ey e partido politico no solamente a limita su contrincantenan politico na un presencia decorativo, pero a percura, segun cu persecucion politico y maneho economico fatal a bira mas severo, pa un exodo di mas di seis miyon persona cu a busca refugio y un mihor porvenir na otro pais, cu hustamente e bisiña Colombia cargando e mayor peso di e migrantenan Venezolano. Y esey den e condicionnan economico di e pais ey mes, cu tampoco ta di gaba. Esaki lo bira un punto importante, ya cu e migrantenan aki no lo bolbe nan pais pasobra e dos gobiernonan ta di acuerdo cuu otro, sino cu nan lo kier mira e situacion na Venezuela mes cambia pa mihor, pa nan por tin un porvenir den nan mes pais. Y esey por lo pronto no ta bay ta asina.

No tin ningun indicacion cu e gobierno di Nicolas Maduro tin ni e capacidad, ni e recursonan pa mehora cualkier cos na e pais. A pesar cu na 2021 e situacion economico a mehora levemente y hasta e pais a sali di e hiperinflacion na inicio di e aña aki, no tin perspectiva pa un recuperacion economico, si no tin recuperacion di e motor di economia, cu ta e sector petrolero. Ta calcula cu e pais mester di mas di 60 biyon dollar na inversion den petroleo, cu e pais no tin. Ademas e pais no ta dispone di e tecnologia necesario pa recupera y moderniza e industria; esey necesariamente lo mester bin di e companianan internacional grandi, cu un mayoria di Merca. Por a ripara cu recientemente tabatin acercamento entre gobierno Mericano y Venezolano, pero tanten e situacion politico ta keda mescos, cu e dictadura Chavista sin permiti regreso na un democracia parlamentario, lo tin poco perspectiva pa inversion y Venezuela ta keda pega na e nivel pauperimo di produccion petrolero di apenas 700.000 bari pa dia, mientras cu esey tabata na mas di dos miyon pa dia, tempo cu e Chavistanan a podera di e pais.

Pero tin mas problema pa resolve: e Venezuela di Chavez y Maduro a bira e pais clave pa transporte di droga, cu ta bin di Colombia. Gobierno Chavista a permiti gruponan arma izquierdista, manera disidentenan di Farc y ELN pa opera nan narcotrafico riba nan teritorio, loke tabata parce un bon manera pa molestia e gobiernonan derechista Colombiano. Awor cos a cambia, pasobra e ‘camarada’ Petro ta esun cu lo mester cumpli cu e acuerdonan cu Merca pa limita e negoshi di droga. No ta conoci ainda con esaki ta bay funciona, pero en todo caso ta obvio cu regimen di Maduro, si e intencion ta pa mehora relacion cu Merca, no por keda permiti e operacion di gruponan arma riba su teritorio.

Nos por a mira recientemente e anuncio di Maduro mes di e militarizacion di estado Falcon, unda ta bay crea un zona militar amplio, combina cu turismo den e zonanan controla ey. Nan ta na e parti mas cerca di Aruba, y no ta nada straño cu Maduro ta haci un yamado na autoridadnan Hulandes y di e islanan, pa coopera den combatimento di e negoshi di droga, den cual e mes ta hinca completamente, hunto cu e mando halto militar di su pais. Ta conoci cu den e ultimo añanan ta hustamente na Falcon e operacion di e narcotraficantenan tabata concentra, unda awor ta bay militariza parti di e peninsula, ‘zogenaamd’ pa tin mas control, mientras no ta menciona ni un palabra tocante e ‘camaradanan’ di ELN, cu pa colmo ta den deliberacion cu gobierno di Petro pa yega na acuerdo di paz, cu Maduro como padrino garante… No tin ningun garantia cu nos problemanan na frontera ta bira menos, y ta pesey no por a habri frontera, manera poco alma naief tabata pensa aki na Aruba, anunciando esaki na apertura di parlamento recientemente. Lastima pa nan, ta na Washington y Den Haag ta dicidi e tipo di asunto aki, pa bon motibo.