Hopi lector pa awo sa cu mi a critica, den un manera hopi abierto, pa basta tempo, varios bes e institutonan cardinal na Aruba, manera Bureau Economische Zaken, Centrale Bank van Aruba, y Aruba Tourism Authority. Den varios di mi columna a alerta lector riba e posibilidad grandi di un temporada di “Stagflation” global, esta un situacion cu crecemento economico ta cay, y na mesun momento inflacion ta subi.
Bes riba bes nos a tende di nos ultra-kader cu esaki no lo ta e caso, of cu e lo val mee, y cu eigenlijk no mester preocupa nos mes. Si nos wak e data di turismo den un moda mas detaya y analitico, ya caba tin basta motibo pa ta preocupa.
Prome nos cuminsa nos analisis, kier a nota, cu te cu ami sa, Centrale Bank van Aruba tin mas cu 3 luna sin publica e metrico di “ARA Ratio” y Coverage Ratio. Esaki por ta un fout chikito den nan administracion, pero mi ta hay’e hopi straño cu desde 28 di Maart 2025, no a publica niun data mas di esaki.
Cantidad di turista a aumenta, pero nan ta kedando menos y gastando hopi menos
En berdad si nos conta e cantidad absoluto di turista cu a bishita Aruba (stopovers), esaki a hisa cu 3.4% te cu Mei 2025 compara cu 2024. Pero e cantidad absoluto di “Visitor Nights”, esta cuanto dia nan a keda na Aruba pa cu Mei 2025, a mustra un subida di solamente 0.7% versus 2024.
Usando e data di mas reciente di Centrale Bank van Aruba di April 2025, tin un hecho basta alarmante. Ta cu e total di “Tourism Credits” na April 2025, a baha compara cu April 2024. Na April 2025, Aruba a haya 392.9 miyon na tourism credits. Esaki ta un caida di 3%, mientras cu stayover nights a hisa cu 2.1%. Dus den averahe ya caba turista ta gastando per persona 5% menos.
Si nos wak e sector hotelero tambe tin hopi cos hopi preocupante. Den averahe di 2025, e Occupancy Rate ya caba ta 5.2% mas abao cu na 2024. Mas alarmante ainda ta cu na Mei 2025, e metrico “Revenue per Available Room”, esta RevPar a nota un caida di 0.7% compara cu Mei 2024.
Data macro-economico di Merca ta alarmante
Notando cu tur e data preocupante aki, ya caba ta pasando na Mei 2025. Analisando noticia di caliber halto di Bloomberg, nos ta nota cu ya caba consumidor di Merca a cuminsa corta nan gastonan pa “recreation y vacations”, den un manera hopi visibel. Tambe na Mei 2025, e metrico “Personal Income Growth” a cay pa prome biaha desde e Pandemia di COVID.
Conclusion
Ya caba usando e data di ATA, AHATA y CBA, nos a cuminsa wak scheer visibel den Aruba su sector turistico pa cu Mei 2025, notando e data di Estados Unidos, esaki lo solamente bira pio den e lunanan binidero, manera mi persona a pronostica tanto biaha caba.
Den tur esaki, mi ta pidi aclaracion di ATA, AHATA, CBA y Bureau Economische Zaken, pa nota e analisis aki, cu ta usa nan mesun datasets publico, y pa finalmente cuminsa papia e berdad economico cu ta birando obvio pa pueblo.
Nota di redaccion: E articulo aki ta opinion di e autor y no ta representa opinion di corant Bon Dia Aruba.