Diabierna a tuma lugar e tratamento di e Ley di Reino pa Supervision Financiero, conoci comunmente na Aruba como Rijkswet, den un sesion tras porta cera den Parlamento di Aruba. A pesar cu pueblo no tabatin acceso directo na e reunion, diferente parlamentario a comenta tocante e situacion di Rijkswet despues di e reunion.
Prome Minister mr. Mike Eman (AVP) a bisa cu ta importante pa sa con ta sigui maneha Aruba, den contexto financiero, mirando cu tin un Rijkswet riba mesa, cual gobierno anterior a firma na 2024. “Gobierno mester fiha su maneho dentro di e cuadro financiero conforme e acuerdonan stipula den Rijkswet,” segun un comunicado di gobierno.
Minister Eman a indica cu como gobierno por scoge pa no honra e acuerdo, pero tumando un decision asina por pone e credibilidad di Aruba na peliger. Gobierno mester tin continuidad den e seriedad cu ta hancra decisionnan den cooperacion cu otro pais.
Por recorda cu e Rijkswet ta un di e condicionnan cu Hulanda a mara na e prestamo cu a duna Aruba den tempo di pandemia di Covid, tempo cu Gabinete Wever-Croes II tabata na gobierno. Hulanda a insisti pa acorda cierto norma financiero, y a scoge pa haci esaki mediante un ley di Reino, pasobra contrario na un Landsverordening local (LAft) manera Aruba mes tabata kier, no por cambia un ley di Reino unilateralmente sin acuerdo cu Hulanda. Entre tanto, no a logra haya sosten den parlamento pa e Rijkswet, y negociacionnan ta andando cu Hulanda ainda riba e topico aki. Algo sumamente importante ta cu Hulanda a acorda cu si Aruba implementa e Rijkswet, lo baha e interes di e prestamonan cu Aruba mester paga, cu por nifica cu Aruba ta spaar 10 miyon florin pa aña.
Segun e comunicado di gobierno, prome minister Eman ta di opinion cu e Rijkswet por haya un contenido mas faborabel y cu den e cuadro ey, su pensamento ta alinea no solamente riba e Rijkswet, pero tambe riba un cantidad di otro cooperacion strategico. Por pensa riba e aspecto socioeconomico, calidad di bida di nos pueblo, y necesidad di inversion serio den scol, bario, centro di ciudad, nos grandinan y hendenan cu menos recurso. Den e contexto amplio aki, e ta insisti cu mester trata e tema di Rijkswet den su totalidad den e siguiente reunion.
Den un reunion anterior tocante e Rijkswet na april ultimo, Eman a expresa:“Bo tin cu haci un evaluacion, si bo ta bay busca un disputa cu Hulanda riba e tema aki, kico ta e derechonan cu bo ta salvaguradia, kico ta e interesnan cu bo ta salvaguardia y kico ta e interesnan cu bo ta perhudica den momento cu e pais a firma caba, e pais a duna compromiso caba, e ta bay mustra cu Aruba ta bay mustra manera un partner no confiabel den Reino Hulandes. Nos a haci evaluacion y a pesar di e punto di bista cu nos tabatin dia nos a haci observacionnan riba Rijkswet, manera cu e situacion ta awor nos lo haci Aruba un partner inconfiable y probablemente e daño na Aruba lo ta mas grandi cu bay di acuerdo cu e Rijkswet.”
Oposicion
Parlamentarionan di oposicion tabata critico riba diferente aspecto di e reunion y di e Rijkswet mes. Di su banda, parlamentario Endy Croes (MEP), tabata un cu a critica e hecho cu a tene e reunion tras porta cera. “Aunke Fraccion di MEP a protesta fuerte por escrito y tambe momento cu e reunion a inicia e manera di procede cu un tema asina importante, e Presidente di Parlamento Sr. Sneek a haci un promesa den e reunion aki cu lo yama un reunion publico pronto pa pueblo tambe por sigui e desaroyo di dicho tema,” el a bisa den un comunicado di prensa.
Durante e reunion, ministernan Mike Eman (AVP), Geoffrey Wever y Gerlien Croes (Futuro) tabata compaña pa profesionalnan kendenan riba e nivel di ambtenaar a negocia e tema di Rijkswet. Milly Schwengle a lidera e negociacionnan mientras Derrick Werleman, Director di Directie Financiën y George Croes Director di DWJZ ta entre otro nos profesionalnan cu a hiba e negociacion, manera parlamentario Croes a relata. “Unabes esaki wordo finalisa lo traspasa esaki pa gobierno unda ministernan riba bestuurlijk niveau lo sigui negosha cu politiek Den Haag,” segun Endy Croes.
Endy Croes sinembargo tabatin critica pa e actuacion di ministernan di partido Futuro durante e reunion. “Durante e Besloten Bijeenkomst, Mike Eman tabata esun cu a contesta tur preguntanan politico relaciona cu e tema Rijkswet. Locual a resalta ta cu e Minister cu ta oficialmente encarga cu Asuntonan di Reino (Koninkrijksrelaties), esta Gerlien Croes a sinta 5 ora den Parlamento sin hiba ningun palabra,” el a bisa.
Tocante e Rijkswet mes, parlamentario Croes a bisa cu “Partido MEP lo bay keda critico riba e tema aki. Mester bisa cu locual a wordo presenta diabierna ultimo door di e team di profesionalnan ta un adelanto y mehoracion substancial di locual (ex-Secretario di Estado, Raymond) Knops kier a pusha Aruba cune durante e pandemia na juli 2020, pero ainda tin hopi espacio politico pa negocia riba un otro nivel. Punto di salida mester ta cu Aruba pa 40 aña desde Status Aparte a presta placa riba mercado internacional y nunca nunca a cay den default y semper a cumpli.,” el a indica.
Di su banda, lider di PPA, Otmar Oduber tambe tabatin critica pa e silencio di e ministernan di Futuro, y e hecho cu a tene e reunion tras porta cera.
Oduber “a pidi pa e reunion aki ta uno habri pa pueblo, mediante un carta haci cu e peticion na gobierno, pero lamentablemente e trio di minister Geoffrey Wever, Gerlien Croes y Mike Eman a opta pa hacie porta cera,” el a bisa den un comunicado. “Esaki sigur tabata un decepcion, considerando cu e ley aki ta origina for di 10 aña pasa, esta LAFT, cu tabata den discusion y cu pueblo tin derecho pa sa kico ta pasa den nomber di su pais. E duo di AVP-FUTURO ta keda hinca Aruba den e negociacionnan scondi unda cu e ambtenaarnan cu ta negoshando ta haciendo un tremendo trabou, pero ta keda falta transparencia of dialogo cu parlamento, gremio, sindicato y comunidad completo tocante e contenido concreto.”
Mientras cu Oduber a elogia e trabao di e team tecnico, el a keda critica e hecho cu “no tin e concepto den man, ta djis e ideanan cu nan a presenta y e linea grandi tocante con e negociacion a bay, bo tin como conocemento.”
El a insisti cu ta hopi importante pa Parlamento ta sigur di tur detaye di cualkier acuerdo cu Hulanda.
“Tin hopi material cu nos mester haya den concepto, manera checklist di e condicionnan, con ta sali for di dje, etc., y esey nos ta interesa pa sa di dje mas,” Oduber a expresa.