Siman pasa nos a mira un situacion controversial na Mangel Halto unda por a mira trabao di cobamento den calichi pa instalacion di palapa. Bon Dia Aruba a reporta e tempo ey un ola di reaccion cu a surgi den cual varios usuario riba red social a expresa nan frustracion y notablemente un cansancio pa e tipo di actividadnan aki. Un di e comentarionan a sugeri cu Aruba Conservation Foundation (ACF) y Aruba Tourism Authority (A.T.A.) tabata e instancianan encarga cu e proyecto aki.
Algun dia pasa a yega na mesa di Bon Dia Aruba un comunicado di ACF dunando nan banda di medaya tocante e situacion cu un splicacion pa e motibo y pasonan tuma pa e instalacion di palapa.
Den su comunicado, e organisacion a informa cu un di e desafionan creciente y compleho cu nan ta enfrenta ta maneha e balansa entre turismo y conservacion di naturalesa, specialmente ora cu ta bin na e impactonan social y di medio ambiente di infrastructura di bishitante, manera e renobacionnan na Mangel Halto.
Mangel Halto mas y mas ta birando un area hopi bishita pa local y bishitantenan di afo y e subida den bishitante ta representa menasanan mas grandi ainda ariba e medio ambiente y e comunidad den e area. Segun nan ta splica, e organisacion tabata den contacto di cerca cu varios di e representantenan di e comunidad di Mangel Halto kende a trece dilanti nan preocupacionnan, cu ta inclui e situacion di deterioracion di e palapanan, pero no limita na esey so. E renobacion di e palapanan y gazebonan na Mangel Halto ta parti di un colaboracion primordialmente dirigi na reduci e impacto humano riba e sitio ecologicamente sensitivo akinan, y asina maneha bishitantenan activamente y crea espacio pa naturalesa.
ACF a conta cu e proyecto aki a cuminsa na 2022 caba como parti un proyecto multi annual bou di e gabinete anterior na areanan di Boca Catalina, Mangel Halto y Rodgers Beach, financia pa A.T.A., maneha pa un empresa ingenieria contrata, den colaboracion cu ACF pa recomendacionnan medio ambiental.
A splica cu e obhetivo di e proyecto di Mangel Halto ta pa responde na e necesidadnan di naturalesa, e comunidad di Mangel Halto, y bishitantenan di e area, pa renoba e palapanan deteriora riba lama y riba e costa, e brug, e trapi, y ultimamente e dek, den un manera cu ta mas alinea na metanan di conservacion y sostenibilidad a termino largo. E motibo pa esaki ta pasobra a nota cu e aumento grandi di bishitante local y internacional na e area akinan a causa hopi daño na e mangelnan pasobra personanan tabata bay den e mangelnan pa asina busca sombra di solo, asina destrosando habitat di por ehempel e soldachi (Fiddler Crab), ta colga tasnan y serbete na e ramanan di e mangel, y ta laga atras mas sushi ainda den e raiznan di e mangelnan.
Pues pa aborda e problema, a crea e proyecto di reemplasa palapa y gazebo cual a sucede den dos fase.
ACF tambe a duna un clarificacion pa e medidanan tuma prome cu ehecucion di e proyecto, cual a encera lo siguiente:
- A reduci e number total di palapa, y no a bin cu mas palapa.
- A kita e structura reduntante.
- A realoca e palapanan pa areanan menos ecologicamente sensitivo: a kita palapa di area unda cu tin mata ta crece pa asina mester stop di corta e mata y laga vegetacion natural pa regenera, trahando mas espacio pa naturalesa.
- A realoca e palapnan riba costa mas leu di e liña di costa pa reduci e chens cu sushi ta cay di biaha den lama.
- A restaura habitat costero door di crea mas espacio na e costa pa especienan costal manera e Sternchi of Bubi por unabes mas cuminsa usa e costa pa broei den futuro. Por observa caba Sternchinan den e area.
- A diseña e palapanan cu un fundeshi fuerte y solido pa por wanta e biento costal fuerte y asina garantisa e siguridad di bishitantenan, mientras a incorpora cu e parti ariba di e palapa por facilmente ser manteni sin mester atrobe stroba e fundeshi of e naturalesa cu ta rond di e palapa.
E organisacion ta enfatisa cu mientras cu tur esfuerso a ser haci pa cumpli cu e consideracionnan medio ambiental, tambe a haci esfuerso pa integra e necesidad di ambos naturalesa y e ser humano. E momento aki ta pone enfasis riba e complehidad di un realidad mas amplio y urgente. Tambe a sigura cu esfuersonan activo ta ser haci pa por involucra stakeholders, y pa e proyecto akinan, ACF a sigura di involucra e comunidad di Mangel Halto. Localidadnan di e palapanan a ser scogi cu sugerencia y den presencia di representantenan di e comunidad.
Manera a menciona den e articulo di siman pasa tocante e situacion cu algun usuario riba red social a nota e riesgo cu e cobamento tin riba seguridad, debi na e sitio unda a coba buraco. Mangel Halto no ta un playa regular, mirando cu e ta rondona parcialmente pa calichi. E suelo di calichi aki ta fragil y construccion continuo riba dje por crea un situacion peligroso pa bishitantenan di e playa, por ehempel si e bira demasiado zwak y kibra cay. Esaki a sucede caba na Mangel Halto, y por mira mas pariba di e entrada e resto di un pida cu a kibra for di e costa y cay den lama.
Den e ultimo dianan a nota tambe den un video publica pa activista Nigel Maduro cu e cobamento a crea crack caba den e suelo. Ademas, por a mira raiznan den tera kibra y al menos un mata di kwihi destrui pa via di e trabao di cobamento.
Reportera di Bon Dia Aruba a trece e preocupacion aki dilanti na ACF, puntrando pa clarificacion si en berdad ta existi un riesgo riba e stabilidad di e suelo costero y pa habitantenan bibando den e area. Ademas, mirando ACF su splicacion cu varios partido ta ehecutando e proyecto aki, tambe a puntra ki sorto di medida ta tumando pa asina sigura cu e compania ehecutando e trabao di cobamento haci esaki na un manera cu no ta crea otro tipo di destruccion den nan meta pa preveni destruccion di e matanan di mangel.
Te ciere di e edicion aki Bon Dia Aruba no a haya contesta riba e preguntanan aki, pero nos lo keda pendiente na esaki y lo informa nos lectornan mas den un otro edicion.