Ya pa 28 aña Donkey Sanctuary Aruba ta brinda ayudo y asistencia na e buriconan na Aruba. Un proyecto cu a cuminsa cu 10 burico awor a expande na mas di 130. Den un entrevista cu Bon Dia Aruba director di Donkey Sanctuary Aruba, Sra. Desiree Eldering, ta conta di e vision, trabou y meta pa futuro di e santuario pa burico.
Eldering a conta cu nan a cuminsa cu e santuario di burico 28 aña pasa despues cu a tuma nota di e cantidad di burico cu tabata ser maltrata y dal door di auto.
El a splica cu Donkey Sanctuary ta un organisacion sin fin di lucro y ta traha principalmente cu boluntarionan, pero tin tambe algun empleadonan paga. E meta di e organisacion ta pa conserva e buriconan di Aruba, pero hopi lihe nan a haya sa cu tabatin hopi reproduccion incestuoso bou di e buriconan, locual ta resulta den problemanan di salud manera infeccion cronico den e horeanan, nan ta haya problema cu nan djentenan cu ta haci cu nan no por hala yerba mas, pasobra nan mester tin un mordi exacto pa hala yerba.
Ademas e ta causa problema cu nan joints, nan no tin cartilago den e joints, insuficiencia di curason, insuficiencia di riñon y diferente otro tipo di malesa.
E organisacion e ora a tuma decision pa no sigui reproduci cu e buriconan cu tin malesanan pasobra e meta ta pa e rasa di burico sigui biba na Aruba. “E buriconan a yega Aruba mas di 500 aña pasa pasobra e Spañonan a trece nan aki mas cu 500 aña pasa. Pues, nos a cuminsa castra tur e machonan cu a drenta, y semper nos a bisa cu nos kier cuminsa cu un programa di reproduccion controla cu sanger fresco di Boneiro, Corsou, Colombia, Venezuela, pa haci nan saludabel atrobe,” Eldering a splica.
El a sigui splica cu ta tuma 10 generacion pa por tin buriconan saludable atrobe. Finalmente dos aña pasa, e organisacion a trece cuater burico for di Boneiro, y te awor nan tin dos baby. El a indica cu desafortunadamente, tur dos baby ta macho y pa sigui cu e proceso di reproduccion mester di burico hembra.
“Nos ta trahando riba dje ainda. Tambe nos ta bay spera un di e dianan aki dos burico for di Corsou, djis pa duna un tiki variedad, pasobra si bo hacie solamente cu un burico, anto e no ta trahando, pues bo mester di mas chens. Nos ta spera cu mas burico ta na estado, nos ta haya mas baby. Nos ta haci tur cos pa crea burico saludable atrobe. Hopi hende ta pensa, oh, santuario, bo ta un rescate, dicon bo ta cria? Nos ta reproduci pasobra nos kier conserva nan, y si nos no haci esey, e ora ey nan lo muri, y nos ta kere cu nan ta pertenece na historia y cultura Arubano,” el a agrega.
Eldering a indica cu e santuario ta haci trabou di rescate tambe. Tin hopi burico ainda cu ta cana den diferente area, por ehempel cerca di Baby Beach y den Parke Arikok, cerca di Jamanota, y recientemente nan a haya sa cu tin burico na Natural Bridge atrobe.
Den caso cu algo no ta bon cu e buriconan ey, nan ta bay afo pa wak con nan por yuda. El a conta cu algun siman pasa nan a ricibi un yamada di telefon di algun persona cu a haya un burico cu a ser ataca pa cachonan, y e tabata den hopi mal estado. El a splica cu e burico su pianan tabata herida pisa, e tabata falta un di su testiculonan, su nanishi y boca tabata mordi tur caminda y lastimamente e veterinario mester a pone e burico drumi pasobra no tabatin manera cu e por a bolbe cana.
El a indica cu si nan haya yamada di hende cu ta preocupa pa algun burico, nan semper ta manda persona pa bay wak y evalua y situacion pa mira si en berdad e burico ta den problema of, y si ta asina nan ta yuda e burico.
El a comenta cu aunke e atakenan di cacho riba burico no ta sucede frecuente, pero ora cu e sucede e ta horibel. Na mesun momento el a expresa su preocupacion y a resalta e necesidad pa bin cu un solucion pa e problematica di cachonan riba caya pa evita atakenan no solamente riba burico, pero riba otro bestianan y hende tambe.
Pa loke ta e plannan di Donkey Sanctuary pa futuro, el a splica cu pa aworaki nan ta sigui enfoca riba e reproduccion pa yega na buriconan saludabel atrobe y conserva e rasa di burico pa añanan cu ta bin.
Riba e aspecto di conscientisacion, Eldering a a enfatisa cu den e parti di duna e buriconan cuminda, specificamente e buriconan cu ta cerca di Baby Beach, ta importante pa comunidad y turistanan sa cu no por alimenta e buriconan kico cu ta. El a indica cu tin biaha hende ta duna e buriconan pan, chicken nuggets, chips, esaki no ta saludabel pa e buriconan.
El a remarca cu e buriconan ta herbivoro, pues nan ta come principalmente yerba y mata, pero den caso cu kier alimenta e buriconan ta okay pa duna nan un appel of wortel, pero no duna nan pan of chicken nuggets.
El a splica cu por ehempel galiña tin proteina y proteina no ta bon pa burico. Sa pasa cu e ora e buriconan ta na estado y come proteina e babynan ta bira demasiado grandi pa e burico por duna luz y door di esaki tanto e baby como e mama por fayece. Ademas ta importante pa ta consciente cu e buriconan banda di caminda ta purba di yega cerca di auto pa busca cuminda y asina tambe auto por dal nan.
“Ta amabel cu bestia, nan no merece di ser maltrata. Sea amabel cu nan. Y si bo mira un burico den necesidad, hasta si bo no sa sigur, djis yama nos, y nos lo manda un hende pa tira un bista pa sa kico ta pasando,” el a finalisa.
Pa hende cu kier yuda den e bunita obra di preserva y garantisa bienestar di burico na Aruba, por haci esaki mediante donacion – cu ta cubri e operacionnan diario di e fundacion valioso aki – of door di haci trabao boluntario, ya cu un man cu ta yuda semper ta necesario. Por tuma contacto cu Donkey Sanctuary door di yama +297 593 2933.