Un sorpresa adicional e siman aki ta e aprobacion di e cambio di ley cu a introduci e salario minimo pa ora, tabata e discusion tocante un orario semanal di 32 ora den sector publico, y despues tambe den sector priva. No ta trata aki di evalua e diferente opinionnan, sino di un analisis di e posibilidad o imposibilidadnan di un cambio asina. Mirando e varios reaccionnan cu nos por a mira, nos ta kere cu esaki lo yuda pa trece opinion basa riba realidad actual di nos pais.

Pa cuminza, e pregunta si nos ta sigui ehemplo aki di algun pais cu a ehecuta e medida aki caba? Tin cierto pais Europeo, entre nan Hulanda, cu no tin un siman laboral di 32 ora, pero di 40 ora, unda e averahe di ora traha pa siman ta menos cu 40 ora. Hulanda ta score 32.4 ora pa siman, Austria (33.7) y Noruega (34.1) ta cerca di e marca ey. Dinamarca y Alemania ta sigui cu ambos 34.6 ora di averahe. Con e paisnan aki ta haci esey? A traves di permiti orario parcial pa gran mayoria di funcion, tanto den sector publico como priva. E base pa e trabao part-time ta e beneficio di bon salario, cu ta permiti por ehemplo un pareha pa ambos traha menos di 40 ora y ainda tin un salario conhunto suficiente pa cubri gasto di nan hogar. Esaki ta permiti nan dedica mas tempo na cuido di nan yiunan y evita gasto halto di crèche, cu ta considerable. Un ehemplo: un pareha ta traha 32 ora o hasta 28 ora cada un y tin un salario di alrededor di hunto 5.000 euro mensual, suficiente pa un famia di cuatro persona. Traduci na florin di Aruba: un salario mensual conhunto di Afl. 10.000, ta algo alcanzable solamente pa un minoria chikito na Aruba.

E motibo pakico esaki ta posible na Hulanda, y otro paisnan Europeo, ta pasobra e nivel di salario, y di prosperidad economico en general ta hopi mas halto. Ehemplo: GDP nominal ‘per capita’ Hulandes na 2025 lo ta casi US$ 80.000 pa aña; di Aruba ta na Afl. 69.500 (US$ 38.600) pa 2024, menos di mitar di e averahe Hulandes.

32 ora den sector publico

Den sector publico ta posible yega na cierto informacion tocante cantidad di empleado, y cierto no. Conoci ta e cantidad di ‘FTE’ (Funcie-taakeenheden) cu ta e totalidad di full-time jobs, di cual cierto cantidad ta cupo di trabao part-time, pero e cantidad ta desconoci. En todo caso e cantidad di FTE pa mitar di 2025 ta na 3.334; aki ta trata di e cuponan dentro di e ministerionan, no e otro categorianan manera sectornan subsidia. E siman laboral semanal ta di e mesun 40 ora cu otro paisnan tin. E pregunta pa contesta awor ta: e intencion ta pa bay na un siman laboral standard di 32 ora, of e intencion ta pa emplea mas persona a base di part-time? Si e ultimo aki ta e caso, anto por considera cu por logra esaki sin aumenta gasto di personal. E problema ta keda cu den e caso aki tambe escasez general di forza laboral lo pone un limite na e deseo aki. E conclusion logico ta anto cu reduci e siman laboral ‘across the board’ lo aumenta drasticamente gasto di payroll, ya cu lo mester alrededor di 20% mas empleado pa haci e mesun trabao. Si e intencion ta pa mehora funcionamento gubernamental asina hopi cu e trabao actual por ser haci den cuatro dia, esey lo ta un avance enorme, y nos cu gusto lo tuma nota di e logro ey. Sin embargo, por lo pronto esey no ta parce di bira realidad.

32 ora den sector priva

Un siman laboral mas limita cu 40 ora ta parce un deseo, si acaso e ta existi, cu no ta cuadra cu e actual nivel di desaroyo economico, ademas cu esaki no ta e realidad tampoco den e economianan mas avanza manera esunnan menciona anteriormente na Europa. Mescos cu den sector publico, tambe den sector priva den e paisnan menciona ta existi ampliamente e posibilidad di traha part-time, pa e mesun motibonan describi anteriormente. Na Aruba e modelo di comparti trabao part-time no ta mucho den uso den sector priva. Cifranan di SVB Aruba ta mustra cu tin un registro continuo di un diferencia modera entre e cantidad di cupo di trabao y e cantidad di empleado registra. Ehemplo: actualmente tin pa 1 di september 2025 registra: 47.231 cupo di trabao y 45.002 empleado registra. Si ta trata di stimula mas trabao part-time, pa haya mas persona actualmente no activo, na trabao, esaki por resulta den mas empleo part-time, por ehemplo di persona hoben cu ta studia ainda, y di persona di edad cu por maneha un job part-time ainda.

Pero reduci e siman laboral legal na 32 ora ta parce un soño cu e paisnan mas prospero cu nos mes lo mester logra ainda. Saliendo di e debate largo di e salario minimo pa ora, no ta parce realistico un siguiente paso, cu den tur caso lo exigi hopi mas trahador, mientras nos ta casi den un crisis di escasez laboral.