Dia 5 di november, Gemeenschappelijk Hof van Justitie a mantene un decision di gobierno pa nenga permiso na un propietario di condominio pa usa playanan publico pa opera un beach bar, instala stoel y palapa. Aunke e corte a haya cu e ley di playanan na Aruba ta valido ainda pa por rechasa e peticion, corte ta recomenda gobierno pa actualisa esaki pa asina refleha condicionnan actual y sigura maneho husto y transparente di nos areanan costero.

E veredicto di Hof a bin despues cu corte di Prome Instancia a confirma e veredicto di juli 2024—den cual a rechasa e apelacion inicial di e propietario.

Segun por a compronde di e documento di veredicto di corte, e demandante tabata busca pa aprobacion di gobierno desde 2009 pa instala facilidadnan riba playa entre Eagle Beach y Palm Beach. E compania a entrega repetidamente peticion pa permiso pa opera un beach bar chikito y crea un seccion pa stoel y palapa. Sinembargo, gobierno nunca a emiti un decision te october 2023, rechasando formalmente e peticionnan aki.

Politica di playa ta valido pa rechasa peticion pa permiso
Den su decision, corte a confirma cu e Beleidsrichtlijn Ruimtelijke Inrichting Stranden, cual ta e politica di 2014 riba zonificacion di nos playanan—tabata valido como un marco pa dicidi riba permisonan pa uso di playanan, conoci tambe como ‘precariovergunningen.’

E politica aki tabata diseña pa preveni sobredesaroyo riba Aruba su costanan na Noord, manteniendo acceso publico na playanan, y protege naturalesa, cultura y seguridad pa ambos bishitante y localnan. Segun Hof, esaki a hacie un politico legitimo pa rechasa desaroyonan priva den areanan publico.

Ademas, e politica ta bisa cu solamente hotel y resortnan di timeshare por ta eligible pa haya permiso pa instala palapa y stoel riba nos playanan. Complehonan di condominio no ta conta den esaki, mirando cu residente y clientenan por trece nan mesun stoel y parasol na e playanan.

Corte a dicta cu e distincion aki ta rasonable y ta sirbi pa preserva acceso na pueblo. Corte tambe a confirma cu e area specifico entre Eagle y Palm Beach ta clasifica como parti di e sector di Baranca di Zuid/Pos Chiquito bao di e mapa di zonificacion di e politica. No por aloca ningun facilidad, incluyendo beach bar of structuranan comercial.

Aunke e ley tabata valido pa hustifica e rechaso pa permiso, Corte a nota si cu e politica mester di un actualisacion. Segun Corte, e ley aki ta na vigor desde 2014 y awor ta demasiado bieu pa por refleha adecuadamente e condicion y preocupacionnan tocante sobredesaroyo riba nos playanan.

Sobredesaroyo riba playanan di Aruba ta keda relevante

E preocupacion tocante desaroyonan riba nos playanan ta uno cu Bon Dia Aruba a reporta riba dje varios biaha y cu ainda ta keda un topico controversial den comunidad di Aruba.

E aña aki a surgi al menos tres caso den unda ciudadanonan tabata preocupa y frustra tocante e desaroyonan cu ta tumando luga riba nos playanan. Recien mes a mira e caso di Baby Beach, unda local y turista a lamenta e transformacion di e area, subrayando e problema di sobrepoblacion cu ta trece cune contaminacion di zonido, destruccion di naturalesa y un perdida di e identidad di e playa aki cu tabata un tempo conoci pa su trankilidad y unda famianan por a pasa dia den un ambiente ameno.

Awendia, Baby Beach su aparencia ta totalmente diferente, unda por mira rijnan di tent instala na canto di lama, y unda awor tin un parkinglot construi riba loke tabata antes un ‘wetland’ chikito dilanti e cancha di tennis.

E combersacion viral tocante Baby Beach a resalta e dilema mas amplio cu Aruba ta sigui enfrenta: con pa sostene su economia impulsa pa turismo sin pone un nubia riba e encanto mes di e isla cu ta hala hende aden. Local y bishitantenan ta pidi pa balansa—pa desaroyo cu ta eleva comunidadnan manera San Nicolas sin silencia e zonido di e olanan.

Na februari tambe a mira un otro caso cu a bay viral cu tambe ta toca e mesun preocupacion di sobredesaroyo y perdida di nos identidad cultural. Aki ta trata di e caso di palapanan cu a ser instala dilanti di St. Regis, cual a resulta den critica fuerte for di pueblo cu a hasta motiva varios ciudadano pa organisa manifestacionnan pacifico na e mata di kwihi cu a bira un simbolo di accion pa localnan cu tin memorianan di infancia di e playa.

Sinembargo, manera a menciona, e ley di playanan na Aruba si ta permiti instalacion di palapa y stoelnan, aunke solamente pa hotel y timeshares. E aña aki por a mira cu comunidad tin un disgusto pa e hecho aki, pero e realidad ta cu tur esaki ta conforme ley—al menos, te ainda.

Durante e tempo cu e caso a surgi, Bon Dia Aruba a tuma contacto cu dos ex-minister di Infrastructura—parlamentario Evelyn Wever-Croes y lider di fraccion PPA Otmar Oduber— pa splicacion tocante con e ley ta poni den otro. Segun e informacion cu a haya di Wever-Croes, hotelnan ta haya precario cu e condicion cu e beach ta publico, y e regla di “first come first serve” ta na luga. DIP, hunto cu strandpolitie y Aruba Security Foundation, tin bista pa mehora e uso di beachnan publico, pa e uso bay conforme e condicion bao cual e permiso ta ser duna.

Oduber a informa Bon Dia Aruba cu tur hotel ta haya e derecho di precario adkiri na momento cu gobierno duna nan pa ley un tereno pa ser desaroya y cu nan por haci uso di un precario riba beach. E precario aki e hotel ta paga p’e pa aña, y ta ser regla den e maneho y pues loke a tuma luga dilanti St. Regis na februari tabata conforme ley. Sinembargo, a splica cu loke a sucede na St. Regis ta cu casi 10 aña despues, e implementacion di e ley a verwater, manera sa sucede na Aruba. Pues tin ley, tin regla, pero nan no ta ser controla.

Y kisas esaki lo ta e motibo pakico corte a recomenda gobierno pa actualisa e politica di playanan na Aruba. Ta aparente cu comunidad ta birando mas y mas critico y activo den nan preocupacion pa e futuro di e isla y di Aruba su identidad cultural, y cada bes ta mirando apelacion for di comunidad pa gobierno aborda e situacion aki adecuadamente—no solamente via implementacion di ley pero mas importante, aplicacion di esaki.