E mercado laboral di Aruba a sigui recupera firmemente for di e golpi sin precedente cu e pandemia di COVID-19 a causa, cu indicadornan di participacion, empleo y desempleo ta mustra un mehoracion significante den 2023 y 2024. Pero asina mes, datonan di CBS compila for di varios Censo y e Encuesta di Forsa Laboral, ta indica cu a pesar cu Aruba a logra bolbe na un nivel laboral cerca di e periodo prome cu pandemia, ainda tin desafionan structural cu ta persisti, particularmente den e area di inactividad y diferencianan entre homber y muhe.
E compilacion di data, cu ta cubri indicador laboral pa personanan di 15 aña of mas for di 1960 te 2024, ta duna un bista amplio riba e forsa laboral di Aruba. E ta revela cambionan demografico, evolucion di e structura economico di e isla, y e impacto di periodonan di crecemento, crisis y recuperacion. E añanan despues di pandemia ta sobresali, y ta duna un bista cla di con vulnerabel, pero tambe resiliente, e mercado laboral ta den un economia sumamente dependiente di turismo.
Despues cu participacion laboral a cay dramaticamente na 55,3% den 2020 — un di e nivel mas abou registra — Aruba a mustra un recuperacion consistente. Den 2023, e tasa di participacion subi na 62,8% y den 2024 e yega 63,5%, un nivel cerca di e periodonan prome cu pandemia.
E datonan ta mustra cu homber ainda ta participa na un nivel mas halto, 67,9% den 2024, pero participacion di hende muhe tambe a mustra un crecemento notabel, subiendo for di 52% den 2020 na 59,6% den 2024. Asina mes, e diferencia di casi 8% ta indica cu desigualdadnan den acceso laboral ta continua presente den sociedad. Estudionan social a relaciona esaki cu falta di servicio di cuido di mucha, normanan cultural riba rol di famia, y e balans dificil entre trabou y responsabilidadnan den cas.
Segun datonan empleo tambe a sigui e mesun direccion positivo. Den 2020, ora cu frontera a cera y industria turistico a drenta un paralisis total, tasa di empleo a drenta na apenas 50,5%. Cu reapertura pa fase, campaña di vacunacion y regreso di turismo internacional, Aruba a logra drenta den un fase di recuperacion. Pa 2023, tasa di empleo subi na 60,2% y den 2024 e sigui aumenta na 60,8%.
Homber tin un tasa di empleo di 64,3% y hende muhe 57,7%, un señal cu e mercado ta absorbiendo trabou den un ritmo constante, stimula pa recuperacion di turismo, retail, transporte, hotel, restaurant y otro sector vital. Segun data di Aruba Tourism Authority (ATA), bishitanan di estadia a surpasa e nivel di prome cu pandemia den 2023, locual a crea mas oportunidad di trabou riba e isla.
Un di e indicadornan mas cla di recuperacion ta e tasa di desempleo. Despues di subi na 8,6% den 2020, desempleo a baha na 4,3% den 2022 y na 4% den 2023, un di e cifranan mas abou den hopi aña. Den 2024, tasa di desempleo a subi levemente na 4,3%, principalmente pa motibo cu desempleo entre homber a subi na 5,4%, mientras tanto desempleo di muhe a baha na 3,2%, e cifra mas abou registra pa hende muhe desde cu datonan ta ser compila.
A pesar di un bahada den cifra di desempleo, empresanan local a expresa insistentemente cu tin falta di personal, specialmente den hospitalidad, construccion, seguridad, salud y tecnologia. Organisacionnan comercial a pidi pa basta tempo mas flexibilidad den politica di inmigracion (cual awor ta un realidad), mas bista riba formacion tecnico y mas adaptacion den sistema di educacion pa reduci e desbalansa entre demanda di empleadonan y habilidad di trahado.
E bista historico cu data ta duna ta fundamental pa compronde e panorama actual. Den añanan 1960 y 1970, e economia tabata domina pa industria di refineria y trabounan tecnico, cu tasa di participacion di homber constantemente riba 75%, mientras cu participacion di hende muhe tabata keda bou di 35%. Tasa di desempleo tabata halto den e epoca ey, mas cu 17% den 1960, pero a baha durante periodonan di expansion industrial.
Cu transformacion di Aruba den un destinacion turistico fuerte den añanan 1980 y 1990, demanda pa man laboral a crece dramaticamente. Esaki a habri mas porta pa hende muhe drenta e mercado laboral, aumentando participacion di hende muhe for di 27,4% den 1960 na 57,7% den 2000.
Durante añanan 2010, situacion laboral tabata basta stabiel, cu desempleo variando entre 6% y 11%. Pa 2019, prome cu pandemia, tasa di desempleo a baha na 5,2% stimula pa record den bishitantenan.
Aña 2020 ta keda como e periodo mas dramatico. Cu movemento internacional paralisa, empleo a cay, participacion a baha y inactividad a subi de forma alarmante. Tasa di inactividad total a yega 44,7% den 2020, refleho di miles di trahado cu a perde nan empleo of a sali for di mercado.
A pesar di e recuperacion admirabel, inactividad ta keda un reto fundamental. Den 2024, tasa di inactividad total tabata 36,5%, cu muhe na 40,4% y homber na 32,1%. Investigadornan ta indica cu e causanan principal ta inclui costo di bida halto, falta di servicio di cuido, un poblacion cu ta embehece, salud fragil, y un desbalansa permanente entre habilidadnan di trahado y vacatura disponibel.
A pesar di mehora den ultimo 60 aña, desigualdad di genero no a disparce. Aunke e buraco di participacion a baha dramaticamente, homber ta sigui participa y traha mas cu hende muhe. Expertonan ta sugeri cu si mas hende muhe drenta e mercado laboral, e economia di Aruba por bira mas resistente y diversifica, specialmente den sector tecnologico y creativo. Discusion riba trabou flexibel, cuido accesibel pa mucha y programa pa reingreso den mercado ta gana tereno, pero mester mas empuhe.
E perspectiva pa 2024 y e añanan siguiente ta indica un economia cu no solamente ta recupera, pero tambe ta cambia. Falta di talento den cierto area, costo di bida cu ta aumenta, y un comunidad cu ta embehece lihe, lo sigui forma e mercado laboral. Institucionnan di educacion ta insisti riba importancia di formacion tecnico y vocacional pa prepara hobennan pa e demanda di mercado moderno.
Aruba a drenta 2025 cu un mercado laboral relativamente stabiel y cu indicador economico cu ta sigui mustra un isla cu a sali firmemente for di e periodo di crisis. Empleo ta keda na un nivel halto, desempleo ta modera, y turismo—e motor principal di economia—ta sigui na un ritmo fuerte cu bishitantenan cu ta supera expectativa.
Tasa di desempleo pa cuminsa 2025 ta rond di 4% pa 5%, un señal cu trabou tin, pero cu ofertanan no ta semper coincidi cu e tipo di habilidad cu demanda. Posicionnan tecnico, trabou den hospitalidad, salud, seguridad y IT cu ta keda habri mas largo cu normal ta indica cu falta di personal ta un problema structural.
Participacion laboral ta sigui subi poco poco, specialmente entre hende muhe, aunke desigualdad di genero den empleo y inactividad ta keda presente. Hende den edad habil ta traha, pero hopi famia ta lucha cu balans entre trabou, gasto y responsabilidadnan di cuido.
2025 ta mustra cu si Aruba kier keda competitivo y diversifica su economia, inverti den hende local ta keda esencial.
Den total, panorama pa 2025 ta positivo, pero claramente sin evita e reto grandi: mas man laboral, mas habilidad, y un mercado di trabou cu por sostene un economia cu ta sigui crece.



