Kevin de Cuba, director di Aruba Sustainable Development Foundation (ASDF)

15 aña pasa e buki Cradle to Cradle; Remaking the Way We Make Things introduciendo un modelo pa yega na un sistema economico sostenibel nobo, a causa un furor den mundo. Merca, China y Europa a adopta esaki den un forma rapido, pero nos region ta keda atras. Y asina  companianan lo core riesgo cu den futuro cercania lo no sobrevivi.

Kevin de Cuba, director di Aruba Sustainable Development Foundation (ASDF)

E Rubiano Kevin de Cuba, director di Aruba Sustainable Development Foundation (ASDF) a lansa un plataforma, esta Circular Economy Platform of the Americas pa cuminsa ‘catch up’, asina e ta splica.

E luna aki el a organisa un evento/tayer na Universidad di Aruba unda mas o menos 60 representantenan for di sector priva, bankero, gobierno, organisacionnan cu ta boga pa desaroyo sostenibel y otro iniciativa a participa.  Sr. De Cuba ta splica cu esaki ta un di e eventonan cu e plataforma ta organisando den e region Latino America y Caribe pa trece diferente partidonan den comunidad hunto y cuminsa dialoga riba ideanan nobo y innovativo.  Un di nan e ora ta e concepto di ‘cradle to cradle (cueba pa cueba) y relata cu esaki, economia circular.

Bon Dia Aruba a entrevista sr. De Cuba hunto cu e Americano Ken Alston cu ta consehando companianan riba e economia circular. E ta bisa cu e meta ta, cual nan a haci tambe durante e evento na Aruba, pa ‘pop a few of the bubbles’. E kiermen cambia pensamento di hopi hende cu crecemento den contexto di medio ambiente, desaroyo sostenibel ta algo ‘malo’. “Nos ta pensa: ya tin mucho hende, di mas sushi, nos ta consumi di mas, etc.”

E otro pensamento cu nan kier ‘pop’, ta cu pa yega na un manera sostenibel, mester bira menos malo. Asina companianan ta enfoca riba traha mas eficiente: haci mas cu menos. Pero segun sr. Alston esaki ta solamente un parti di e solucion. E concepto di ‘cradle to cradle’ y tambe economia circular ta bay bek te na comienso, e diseño. “Nos mester pensa como un diseñador cu ta diseña di nobo con nos realmente kier nos mundo, economia lo mester ta. Nos mester enfoca riba con nos lo yega e mundo miho, en bes di haci’e menos malo.”

Uzo di productonan
E ta splica cu esaki no ta algo imposibel. Pasobra nos ta biba den un mundo cu nos mes a fabrica. E sistema economico actual, cual ta den un forma di liña, nos mes a inventa. Sinembargo nos sa cu e sistema bieu aki, no ta funcionando mirando entre otro e cantidad di polucion. “Si nos ta bay bek na e comienso y cambia e reglanan di e wega, nos por cambia locual nos ta produci. Tin biaha algo ta mustra mas caro, pasobra e ora bo ta sigui e proceso den un forma di un liña. Pero si bo ta cambia e proceso aki, bo por cambia e resultado. Asina nos tin hopi ehempel unda nos ta diseña productonan di nobo, di calidad halto anto nan ta 20% mas barata compara cu e productonan bieu.”

Sr. Alton ta duna como ehempel mueblenan na oficina. Un compania sa adelanta cu nan lo gasta ora empleadonan ta uzando nan. E aspecto aki nan por uza ora di cumpra e mueblenan, cu na final di e uzo, e mueblenan ainda tin balor pa e compania. Nan por inverti den por ehempel stoelnan di buro,  segun sr. Alton, cu por desmantela facilmente. Pa despues bende e piesanan na diferente companianan cu tin un modelo di negoshi basa riba mueblenan di oficina uza. “Pues en bes nos ta sigui e proceso di yega na material, traha un producto, uza esaki pa tir’e despues afo, nos lo uza un otro proceso creativo, innovativo. Manera nos ta mira den naturalesa. Ora un mata ta perde su blachinan, e blachinan ainda tin su balor, su funcion y esaki ta sigui den e sistema ecologico. Asina nos tambe mester cuminsa mira nos sistema economico.”

Evento/tayer na Universidad di Aruba

nos ta importante, kico  y cuanto hero, aluminio etc. Niun hende sa. Mientras esey ta e prome cos cu Aruba mester haci si bo no sa ki bo tin, con bo sa unda pa bay?”

Sr. De Cuba y sr. Alston ambos ta admiti cu mayoria ta bay dump Parkietenbos unda ta practicamente imposibel pa despues duna un uzo nobo na e ‘sushi’. Sr. Alston kier kita e pensamento aki tambe, cu sushi no ta existi. Pues asina no mester papia di ‘waste management’, maneho di sushi, sinembargo di maneho di material. Pasobra na final di uzo, e producto ainda por wordo uzo den un otro forma y asina e ta continua den e economia circular. “Nos mester pensa mas si China ta manda nos un producto, nos, Aruba tin esaki. E ora nos mester puntra nos mes kico exacto e producto aki ta y kico nos por haci cu ne ainda despues nos a uza e producto Chines aki.”

Asina negoshinan nobo por lanta, segun e. Y segun sr. De Cuba Aruba y e resto den nos region mester cuminsa adopta e concepto aki. Pasobra manera indica nos region ta core atras y na e otro partinan den mundo nan si a adopta e concepto di economia circular y integra esaki. “Den e caso cu nos region no ta catch up y siña di e topico aki, y cuminsa adopta nan den nos manera y a base di nos necesidadnan, nos lo keda atras. Siguramente si bo ta opera den e sector priva, teniendo cu e desaroyo nobo aki, companianan dado momento lo no sobrevivi. Pasobra si e reglanan economico global ta cambiando y standard procedura nobo lo bay determina cierto mercadonan, y como compania bo no cumpli cu nan, di un pa otro dia bo negoshi completo den cual pa inverti hopi aña, lo no ta relevante mas.”