Cu atencion nos a scucha e discurso di nos Promer Ministro diadomingo pasa. E tabatin cierto bon noticia pa nos. Tin un desaroyo faborable di e crisis di coronavirus unda ta mira un reduccion considerable den e cantidad di caso nobo y activo. Lo mester keda cauteloso pero nos ta cuminza haya un vista riba un regreso na un ‘normalidad’ cu nunca lo ta loke e tabata na inicio di aña. Nos tur tin un papel pa hunga den esey.

Tambe ta bon pa scucha cu gobierno a tuma e decision pa garantisa e subsidio na esnan desemplea (Fase) y esnan ainda na trabao (subsidio di salario) y e compensacion na empresa chikito, en todo caso te cu december. Esaki ta implica cu esnan cu ta ricibi esaki por ta tranquil den e sentido cu nan por conta cu pan riba mesa, aunke naturalmente e salarionan corta despues di tanto luna ta cuminza haci dolor. No mester lubida cu un parti considerable di nos poblacion tabata biba caba riba un budget hopi preta, unda absolutamente no tabata existi posibilidad pa spaar pa mayoria di nan, a menos cu nan tuma un otro ‘job’ acerca pa cubri gasto extra cu ta surgi. Esnan cu tin un entrada un poco mas halto tambe mester tene bon cuenta kico nan por haci y kico no, pasobra e perspectiva pa nan tambe ta cu nan mester entrega un parti sustancial di nan entrada, sigur si e situacion aki ta bay dura resto di aña plus un parti, desconoci, di otro aña. En todo caso, tin un claridad kico por spera te cu fin di aña, esey ta bon.

Loke no ta bon ta cu e anuncio, pa positivo cu e ta, no a toca e otro parti, mes o talvez mas importante ainda. Esey ta kico nos por spera pa e asuntonan cu nos promer mandatario no a toca den su discurso: con ta para cu e otro aspectonan di importancia pa nos recuperacion economico? Y clave den e interogante aki ta con ta para cu e negociacion cu Hulanda. Nos a haya di tende cu e negociacion ta bayendo bon, “cu respet” tambe. Honestamente, nos no a spera menos, di ambos banda. Pero esey no ta bisa nos nada. E problema grandi cu nos ta mira na horizonte ta cu, segun cu e proceso di negociacion aki ta bira cada vez mas largo, hasta cu subsidio ta bira dificil pa hopi empresa tene cabez riba awa. Salario ta sumamente importante, sin embargo no ta e unico factor di costo cu un empresa tin. Y si ta bay dura varios luna ainda promer cu nos ta haya sa e perspectiva cu tin o no tin habriendo aña nobo, no lo tin e confianza ni certeza necesario den sector priva pa planifica y presupuesta pa e aña nobo.

Y mas importante ainda ta e hecho cu empresarionan cu a core cu perdida grandi caba desde maart y no por haya un vista sikiera un poco positivo pa otro aña, mester tuma un decision kico nan ta haci: continua of no otro aña? Y mester tuma na cuenta cu e decision ey no ta algo cu ta tuma ora tin brindis pa celebra aña nobo; esey ta haci den e tempo nos dilanti, promer cu fin di aña. Esaki ta haci cu claridad encuanto e acuerdo ta birando sumamente importante, pasobra manera tur economia esun di nos tambe ta basa riba confianza. Naturalmente no por duna garantia completo pa kico ta bay sucede, sigur no si ta keda factornan di riesgo grandi manera e situacion politico, economico y di salud ta na Merca, loke ta afecta nos directamente y cu por habri aña nobo tambe sin un vista riba mehoracion. Pero si banda di esey tampoco tin un claridad kico ta bay ta e cooperacion of no den Reino, anto nos ta haya nos den un ambiente unda no tin casi nada cu ta yuda stimula e confianza ey, pa empresario tuma riesgo y inverti.

Den tur esaki nos ta observa cu tin hende ta kere cu e unico placa cu gobierno falta, ta pa cubri e extra gastonan di Fase y subsidio di salario. Y cu si logra fia e placa ey otro caminda, por bisa Hulanda ‘masha danki pero nos no mester di boso’. Esey no ta e caso, pasobra banda di e subsidio ey tin un buraco grandi den presupuesto. Gobierno ta tuma como punto di salida cu entrada pa 2020 lo ta Afl. 885 miyon so, mientras cu e gastonan lo ta na Afl. 2.152 miyon, un abismo di mas di mil miyon florin. Naturalmente cu ta haciendo esfuerzo pa reduci gasto, prueba di esaki ta e carta cu ministro encarga cu finanzas a manda pa tur departamento pa urgi nan limita gasto mas tanto posible. Sin embargo, tanto a corto como a largo plazo nos no ta bay sali di e abismo aki nos so, y den e sentido aki pospone un acuerdo no ta sensato, y ta haci solamente cu un parti di sector priva por opta pa stop di opera a corto plazo. Ta obvio cu e bala ta riba cancha di gobierno. Keda sin duna claridadno ta na interes di Aruba.