Aruba ta ricibi mas turtuga cu ta pone nan neishi riba nos beachnan cu cualkier otro isla den Caribe Hulandes. Esey ta e conclusion di Turtugaruba den su relato anual pa 2020.

Tur cuater especie ta pone nan webo den e santo blanco di e beachnan di Aruba y na 2020, e cantidad tabata 140 neishi. E cantidad averahe durante e ultimo 15 aña tabata 114. Den otro palabra, 2020 tabata un bon aña pa e poblacion di turtuga di Aruba.

Den su rapport, Turtugaruba, of e Fundacion pa Conservacion y Investigacion riba Turtuga, ta bisa di ta mira atras na un aña yena cu monitoreo y actividad pa proteha neishi. E cantidad di lectura y guia na hobennan pa presentacionnan na scol tabata menos cu 2019, debi na e restriccionnan di COVID-19. Locual a sigui haci ta e limpiesa di e beachnan unda e animalnan marino ta pone nan neishi, aunke cu a haci esaki sin mucho propaganda y respetando e reglanan di distancia social.

A atende ocho turtuga cu a keda pega, sea cu a perde caminda te otronan cu tabata fatalmente herida. E turtuganan morto a bay pa e autoridad di Cites na Barcadera.

Rescata

Pero locual ta keda marca como un logro grandi, ta e rescate y rehabilitacion di ‘Shelly-Ann.’ Ta trata di un Turtuga blanco grandi cu a topa riba lama. E tabatin problemanan serio, cu ta inclui tumornan. Despues di cuater siman di cuido intensivo y intervencion di veterinario, ‘Shelly-Ann’ por a cuminza landa y duik atrobe y asina come atrobe. Turtugaruba a laga e animal liber ora cu el a demostra di por a sostene su mes.

Monitoreo

Turtuganan ta protegi pa ley, e Natuurbeschermingsverordening, AB 1995 no.2. Pero lamentablemente, Turtugaruba a conclui cu e animalnan y nan areanan ta bao multiple presion humano. Entre otro, ainda ta sigui cu desaroyo di construccion na costanan di Aruba, tin luz artificial na cantidad, ainda tin hopi hende ta core ilegalmente cu vehiculo riba beach y tin hopi sushi ta keda riba e beachnan.

Cuatro especie cu ta pone nan neishi na Aruba ta e Driekiel (Leatherback), Cawama (Loggerhead), Turtuga blanco (Green Turtle) y Caret (Hawksbill turtle). E turtuganan cu ta pone neishi, tur a nace na Aruba tambe. Nan ta crusa lama for di distancianan enorme, for di unda nan ta biba pa nan cuminda, pa pone neishi unda nan a nace.

Boluntarionan

Turtugaruba ta conta cu como 35 boluntario cu ta yuda monitorea 22 beach cu e turtuganan ta usa pa pone nan neishi. Ademas ta ricibi alertanan spontaneo di otronan cu ta bishita e beachnan.

Driekiel

E problema di e costa na parti west di Aruba ta e beachnan yen cu tin hopi menasa pa e turtuganan cu ta bin pone neishi y nan webonan. Pa es motibo mes, e boluntarionan ta controla e beachnan for di maart te cu september pa proteccion efectivo, particularmente na Eagle Beach, Palm Beach y Arashi. Nan ta localisa e neishinan, ta marca nan y ta proteha nan cu e baricadanan cu DOW ta provee, y cu Costa Linda ta warda pa e fundacion, ora cu nan no ta den uso. E control di e neishinan ta necesario pa nan proteccion, pero alabes pa probecha pa educa esnan cu ta bin wak y pa sigura cu despues di dos luna, ora cu e turtuganan chikito sali di neishi, nan no ta keda stroba pa bay lama.

Na 2020, tabatin cuater driekiel diferente cu a pone nan neishi riba e beachnan aki. Pa un, e tabata mas biaha cu el a bin pone neishi. E tabatin su tag, cu a permiti Turtugaruba reconoc’e. E cuater turtuganan aki a pone hunto 20 neishi, cu ta algo normal.

Turtugaruba ta studia e neishinan tambe, pa determina con hundo e animal ta coba y con grandi y asina por determina ki tempo e chikitonan ta sali di e webo, ademas di e cantidad di webo ta pone. E cantidad por varia di 38 pa 115 webo, cu un periodo di incubacion di 61.3 dia. A observa cu di tur e webonan cu e driekielnan a pone, 57.2 porciento berdad a produci turtuga chikito. E cantidad di driekiel chikito cu a bolbe lama tabata 977.

Pero e driekiel ta usa otro beachnan rond di Aruba, manera Dos Playa, Daimari, Andicuri y Wariruri. Den e ultimo decada a tuma nota di fluctuacion di e cantidad di neishi di driekiel, cu un averahe di 20 neishi pa temporada.

Cawama

Cawama antes tabata pone nan neishi na Eagle y Palm Beach. Pero den e ultimo 20 añanan a nota cu nan a move y ta pone nan neishi pa nort di Holiday Inn. Sinembargo, mirando tur e desaroyo costal, nan area pa pone neishi a keda limita unicamente na e area di Fishermen’s Hut. Turtugaruba por a proteha e unico habitat di neishi pa e Cawama danki na ayudo di Bucuti/Tara Beach Resort. E muraya a keda restaura na 2018 danki na e mesun sponsor y cu trahadonan di DOW.

Danki na boluntarionan a descubri otro areanan unda e Cawama ta pone su neishi. E monitoreo ta sucede den oranan di mainta y generalmente no ta marca e neishinan pa publico por wak. Pero ora cu e webonan kibra pa e turtuga sali, nan mester di ayudo pa nan no bay na luz artificial y como tal, Turtugaruba ta percura pa ta presente ora cu nan sali di e neishinan. Na 2020, a proteha 29 neishi di Cawama, cu tin un periodo di incubacion di 51.8 dia, cu un averahe di webo di 117 pa neishi. Un total di 82.7 porciento di e webonan aki a logra.

Turtuga blanco

E periodo di pone webo pa e Turtuga blanco ta di juni te cu october. Y a nota neishi di e Turtuga blanco for di California te Baby Beach. A pesar cu e temporada ta cuminza na juni, e prome neishi na 2020 tabata dia 30 di maart. E cantidad di neishi tabata 47, cu un averahe di 122 webo, cu un exito di 81.6 porciento di Turtuga blanco chikito cu a bay lama. Boluntarionan a topa cu un Turtuga blanco desorienta despues di a pone su neishi. E animal tabata riba e barancanan y boluntarionan no por a carg’e pa hib’e lama y aki ta Cuerpo di Bombero a bin na rescate.

Caret

E Caret ta e turtuga mas chikito cu ta pone su neishi na Aruba. E ta prefera un area bao vegetacion of cerca di un muraya di piedra. E Caret ta un especie di turtuga cu ta bao peliger grandi pa extincion. Su clasificacion ta ‘critically endangered.’ Na 2020 a constata cu tabatin 19 neishi y e bon noticia ta cu a nota un aumento gradual di cantidad di neishi den e ultimo 6 aña. Segun e rapport di Turtugaruba, e splicacion mas realistico pa e aumento aki ta cu ta monitorea y ta detecta miho. E periodo di incubacion ta di 58 dia, cu un cantidad di webo averahe di 141. Y exito di e webonan ta 61.5 porciento.

Reto

A pesar cu e cantidad di neishi di turtuga ta ilustra cu tin un crecemento den actividad, tambe tin hopi mas actividad turistico na Aruba compara cu e otro islanan den Caribe Hulandes. Turismo y desaroyo costal ta e menasanan mas grandi pa turtuga na Aruba. E pregunta cu e fundacion ta haci ta si Aruba por haci escogencianan sostenibel a largo plaso. Pasobra unicamente si proteha recursonan natural, lo por proteha futuro di e habitantenan.