Den e edicion di e siman aki di nos articulo dedica na nos idioma nacional, Papiamento, nos atencion ta bay na cierto expresion bon conoci, cu tin un origen cu bo no lo pensa mesora, y cu pa hopi di nos lo ta un sorpresa.

Nos ta cuminza cu e expresion, menos bunita pero cu nos ta tende probablemente tur dia, esta ‘coba … di un persona’. Di unda e expresion aki por ta bin? Pa cuminza, tanto na Spaño como Portugues ta conoci e verbo ‘cavar’, relaciona cu otro palabra manera cavación, etc. Na Spaño no, pero na Portugues si ta conoci e palabra ‘cova’, cu por significa loke tambe na Papiamento ta un ‘coba’, o un cobá, pa mas claridad, un buraco o abismo den tera. Pa nos no lubida, esaki ta coresponde si cu e palabra ‘cueva’ na Spaño. Entre e sinonimonan menciona den nos busqueda riba internet nos ta bin topa tambe cu e palabra ‘gruta’ cu nos conoce den nos Papiamento tambe, cu a proposito ta existi na Spaño tambe. Pero pa continua cu e ‘cova’ Portugues, esaki por referi tambe na un buraco o ‘coba’ (cobá, pa mas claridad di pronunciacion) den por ehemplo un caya. Pero ‘cova’ por significa tambe un ‘tumba’, o ‘graf’ manera cu nos a hereda di Hulandes. Por ta cu aki nos mester busca e origen di e ‘cobamento’ como un insulto, unda ta desea un persona su morto y cu e lo bay den su tumba? Pa sigui elabora riba esaki, den e idioma Criol di Guine Bissau ta conoci e expresion ‘koba mal’ loke ta exactamente ‘papia malo’ (di un persona), maldiciona un persona, insulta un persona. Tambe ta conoci e expresion ‘koba mal tras’ (di un persona), loke ta ‘calumnia’, papia malo tras di lomba di un persona.

Awor, e pregunta cu hopi di nos lo tin, ta con nos a yega na e insulto crioyo di nos di ‘coba un hende su mama’? Nos no a haya referencia directo di e ‘cova’ den relacion cu e mama di un persona, pero naturalmente, mescos ta e caso na Spaño, Portugues tambe conoce e mal custumber di referi na mama di un persona como e insulto maximo. Pero, den ningun di e dos idiomanan aki nos por a descubri un relacion cu ‘cova’, o ‘cavar’. Den ambos idioma e insulto di e mama ta tuma dos forma, uno ta cu ta referi na e organo sexual femenino (di e mama), expresion bon conoci cerca nos tambe; e otro ta referi na e mama como ‘prostituta’. Nos no ta kere cu ta necesario aki pa ‘spell out’ e insultonan na Papiamento, esey nos tur sa bon bon. Pero, nos a keda debe un (posible) splicacion di e origen di ‘coba’ den nos idioma. Por lo pronto nos lo bisa cu posiblemente e expresion ta hiba nos te Africa, na Guine Bissau y despues Cabo Verde, y cu por a yega aki den e desaroyo tempran caba di loke despues a bira Papiamento. E motibo ta cu un expresion asina particular, pa cual nos no ta haya algun relacion ni referencia den e idiomanan cu a y ta contribui na nos vocabulario. Ademas, e deseo di mira un persona den un ‘cobá’ ta cuadra tambe cu e expresion den nos idioma tambe, di desea un persona pa ‘bay back di unda el a sali’, otro forma di insulta cu ta referi na mama di e persona. Te awe ainda nos ta tende e forma ey, unda ta mustra, apenas, un poco mas civilizacion, no mencionando explicitamente mama di e persona: “Mi a mand’e limpi limpi di unda el a sali”, ta algo cu bo por tende tur dia. Nos ta keda pendiente pa cualkier sugerencia cu por indica un splicacion mas probable di e expresion di awe. Por reacciona semper riba e articulo aki riba pagina di Facebook di Bon Dia Aruba.