De vez en cuando nos ta tende comentario cu nos idioma nacional, pa hopi di nos hasta un orguyo nacional, lo ta na peligro pa e menaza di e otro idiomanan cu ta rondona nos, particularmente e caso di influencia di Ingles. Hopi di nos ta mira cu asombro con hopi hoben ta comunica mas tanto cu otro na Ingles. Nos no ta comparti e temor ey, pero esey ta obliga nos na splica tambe pakico nos ta pensa asina.

Pa cuminza, esaki no ta promer biaha cu uso di un otro idioma ta bira asina general. Esaki a cambia algo den nos comunicacion como pueblo? No, el a djis yuda hopi di nos den nos desaroyo personal, pasobra conocimento bon di Ingles ta un instrumento importante pa avanza den bida, awendia tambe. Pero laga nos tira un vista den pasado tambe pa splica nos confianza den sobrevivencia di Papiamento.

Nos ta kere cu Papiamento ta un caso unico riba e continente aki. Na diferente pais coloniza pa podernan economico Europeo a surgi idioma crioyo den e encuentro di diferente idioma, como intento pa logra establece comunicacion entre hende. E diferencia cu e otro casonan ta cu e idioma di e colonizador tabatin semper un posicion superior, den e sentido cu tanto e representantenan di e poder colonizador, como e elite economico crioyo, tabata usa e idioma colonial como nan idioma. Nan tabata manda nan yiunan scol unda ni Patois, ni Sranang Tongo tabata drenta. Cerca nos tambe esey tabata asina, pero cu un diferencia clave: e elite economico na Corsou, e tempo ey, tabata dividi entre esnan di origen Hulandes, y e comerciantenan di origen Sefardita Portugues, cu a adopta e Papiamento, di e clase considera menor, como esun di nan mes tambe. Claro cu e penetracion di Papiamento den enseñanza, cu pa gran parti di historia no tabata pa tur hende tampoco, a bira algo reciente. Pero nada por a para e penetracion di e idioma popular den tur circulo di bida, di esun mas abao te na esun mas halto. Esey ta algo cu no ta bay cambia facilmente.

Sin embargo nos mester duna un contesta tambe riba e desaroyonan di ultimo decadanan, unda principalmente Ingles a penetra den practicamente tur idioma na mundo, y cerca nos tambe. Tambe pais grandi manera Hulanda a experimenta un influencia asina fuerte, cu nan mes a habri porta pa Ingles. Awendia practicamente tur forma di enseñanza superior por tuma lugar completamente na Ingles, bo no mester sa Hulandes pa bo studia y gradua na Hulanda.

Na Aruba ta importante pa nos no laga un discusion eroneo kita nos vista di loke ta primordial. Esey ta e realismo pa kico Papiamento ta y pakico no. E lo mester tin su lugar den enseñanza, pero cu e realismo cu nos mester di e base di cuatro idioma cu nos mes ta gaba tanto. Ademas, si na Hulanda na cualkier universidad, 50 aña pasa caba tabata dificil pa topa buki cientifico na Hulandes, motibo pa bay asina fuerte tras di Ingles, nos no mester ni subi e caminda ey mes.

Esey anto kier men cu nos mester keda cu un uso limita di Papiamento? No, pero nos lo amplia nos idioma den practica diario, segun su necesidad. Nos a toca anteriormente caba e tema di nos Lista di Palabra, cu ta kedando atras pasobra no tin mantenimento. Nos no ta yega na 20.000 palabra y esey, den transcurso di ultimo 10, 15 aña, a bira bastante mas, y esey lo continua. Pero, e incorporacion di mas palabra, e enriquecimento di nos idioma, no ta tuma lugar den isolacion, sino den pleno comunicacion cu e idiomanan cu tin semper un influencia fuerte riba nos. Di unda otro nos ta saca palabra pa adopta den nos idioma?

Pa finaliza anto, e pregunta clave di inicio: Ingles ta un menaza pa Papiamento? No. No si nos haci nos trabao, y esey ta no papi’e so, sino us’e y skirbie corectamente y enriquece su vocabulario segun cu nos ta move den bida.