Den ultimo temponan por mira cu den Caribe cantidad di arma a bin ta aumenta loke ta nifica un reto pa e cadena hudicial di e paisnan den Caribe. Recientemente den un entrevista cu Minister di Husticia, Integracion y Transporte Publico Arthur Dowers a trece dilanti e tema di cantidad di arma na Aruba, como tambe e preocupacion di criminalidad entre hobennan riba e isla, caminda e mandatario a elabora riba esfuersonan di parti di husticia pa mitiga e retonan aki.

Minister Dowers a splica cu ta asina cu den ultimo añanan por mira hopi presencia di arma, pero esey, el a indica, ta algo cu basa riba nan inteligencia nan sa cu ta entre otro pa motibo cu tin un periodo caminda cu por ehempel hendenan cu ta den e sector di proteccion y husticia di cierto pais ta bende nan arma na un dado momento y eseynan ta yega otro pais.

El a indica cu ademas e ta mira tambe un tendencia aworaki cu cierto paisnan ta percura pa ciudadanonan haya arma cu e pensamento cu nan ta milicia, pero e ciudadanonan ta bende e arma, cual ta algo cu ta aumenta risico.

E mandatario a remarca cu cantidad di arma no ta algo nobo ta algo cu ta ser bringa y ta un fenomeno andando pa basta tempo caba. “Nos sa cu e ta un risico grandi y nos ta keda usa tur medio disponibel pa pusha back contra e trecemento di arma y cu esakinan ta yega nos frontera y otro paisnan den Caribe Hulandes tambe,” el a enfatisa.

Den luna di juni minister Hulandes David van Weel, encarga e tempo ey cu Seguridad y Husticia, den un carta contestando pregunta di miembronan di Tweede Kamer a expresa cu e problema di posesion di arma ta empeorando, y ta notando esaki den Caribe Hulandes.

El a indica cu den region Caribe mas ampliamente, e cantidad di arma ta aumenta, y esaki tambe ta siendo nota den e otro islanan Caribense dentro di Reino.

Tocante con Hulanda ta sostene Aruba, Corsou y Sint Maarten den atende posesion y uso di arma di candela, Van Weel a bisa cu combati posesion y uso di arma di candela ta rekeri cadenanan hudicial fuerte y conocemento robusto, y marconan di inteligencia.

Sinembargo, el a nota cu “tur isla ta enfrentando escasez di personal den aplicacion y investigacion, incluyendo inspeccion di waf. Mediante e JVO (Justitieel Vierlandenoverleg) semi-anual, Hulanda ta colabora cu e islanan pa atende e escasez aki lo mas efectivamente posible, mientras ta respeta e diferente responsabilidadnan dentro di Reino.”

JVO a tuma luga den luna di augustus na Hulanda na unda minister Dowers tabata presente. Un di e puntonan cu a sobresali durante e encuentro aki tabata e tema di criminalidad entre hoben. Durante e entrevista Bon Dia Aruba a puntra e mandatario con e situacion aki ta na Aruba actualmente.

Minister Dowers a splica cu loke nan ta mira ta crimen entre hobennan ta varia y cada bes ta mira cu tin gruponan di hoben hopi jong ta comete crimen. El a splica cu Stichting Reclassering ta haciendo un bon trabou pa yuda den e aspecto aki.

Un di e proyectonan di Stichting Reclassering dirigi specificamente riba hoben ta e programa Halt, un trayecto destina pa hoben entre 12 te 17 aña cu ta brinda intervencion preventivo y formativo, pafo di e sistema penal, pa evita ripiticion di e comportacion criminal.

Un di e beneficio mas importante di Halt ta cu e hoben no ta haya un record penal. Mas ainda, Halt ta sirbi como un medio pa detecta problema trempan y referi e hoben na ayudo mas specialisa si ta necesario pa asina yuda preveni cu e hoben ta bolbe comete otro delito, cu hopi biaha sa ta mas pisa.

Apart di esaki, minister Dowers a menciona cu nan ta trahando riba e posibilidad pa yega na uso di “enkelband”, cual ta detencion electronico, pa usa esey tambe den cuadro di prevencion y pa atende cu crimen bou di hoben.

“Tin diferente paso ta tuma luga, pero cu ta tuma tempo tin biaha. Mi ta corda e [detencion electronico] nos a papi’e ongeveer 15 aña pasa y aworaki un di e prome cosnan cu mi a haci ora mi a yega back, mi a puntra reclassering con ta para, nan a bisa tur cos ta para, mi a bisa nan ban speed it up y aworaki bo ta mira toch despues di un par di luna bo ta mira cu ta casi asina leu cu ta bay cuminsa cu e trayecto aki,” e minister a splica.

Minister Dowers a enfatisa cu e tin hopi confiansa cu e departamentonan ta haciendo hopi esfuerso pa mitiga risico, pero alabes a subraya cu ainda nan no ta caminda nan mester y cu ainda tin esfuersonan grandi cu mester realisa. El indica cu ademas tin e veiligheidshuis caminda dialogo ta tuma luga entre diferente persona, hopi biaha riba e aspecto di criminalidad entre hobennan. “Eynan bo por mira cu toch hendenan ta satisfecho cu discusionnan cu ta tuma luga pero tin mas esfuerso pa haci tambe,” el a agrega.

E mandatario a indica cu si mira hobennan cu ta core riesgo, tin facilidadnan encarga pa deal cu esaki y cada un di e facilidadnan aki ta haciendo esfuerso pa bringa e fenomeno, pero esaki, el a señala, ta un aspecto cu ta multifacetico y mester ser atendi di un forma multidiciplinario tambe.

“Si bo wak bon e bienestar di un hoben ta cuminsa for di mucha. E ta cuminsa hopi biaha na volksgezondheid, despues e parti di social ta hunga rol, e parti di enseñansa ta hunga un rol importante, e parti di proteccion ta cerca husticia, pero no ta asina cu na husticia nos tin un instrumentonan directo cu ta señala cierto cosnan, nos no tin e instrumentonan pa contribui directamente na e desaroyo sano di e mucha. Esey ta Salubridad Publico, Enseñansa y Asunto Social. Nos ta e sluitstuk y nos ta haciendo esfuerso conhuntamente cu e otro partnernan pa percura cu nos hobennan tin un miho porvenir,” e mandatario a enfatisa.

Por ultimo el a splica cu mal educacion, mal guia, mal cuido di mucha, ta aspectonan cu nan ta ser confronta cune y hendenan cu ta atende cu esey ta haciele cu hopi amor y hopi pasion. Alabes el a remarca cu e ta un trabou cu ta pone hopi presion riba nan.

“Mester mira den futuro tambe e hendenan cu ta traha den e sector aki, si nan por ruleer nan, of duna nan chance pa haci algo otro pasobra e ta pone hopi presion psicologico si continuamente, aña den aña afo, nan tin cu traha den e condicionnan cu no ta e condicionnan di mas facil pasobra no tur ora tin tur e medionan of suficiente medio disponibel pa haci esaki,” el a finalisa.