Nos por imagina cu hende por ta keda asombra cu e titulo di e Editorial aki. Pero e tin su splicacion. For di hopi aña atras nos conoce e expresion ‘every goat is a vote’ refiriendo na e lucha di hopi aña pa elimina e efecto dañino di cabrito, cu ta causa desastre den naturalesa di nos isla. Tin hasta un convenio, si nos no ta ekiboca, cu ta obliga Aruba elimina nan presencia den Parke Nacional Arikok, cos cu no a sucede te awe. Den e comentario sarcastico di esnan cu ta splica pakico nos politiconan no ta actua riba e tema aki, a surgi e frase aki riba, implicando cu no ta haci nada pasobra doño di cabrito y nan famia tambe ta vota y por lo tanto ta mihor pa laga e asunto te ey. No cu no a purba; den pasado un director di e Parke a hiba un bataya menos bunita cu e ministro encarga, cu e resultado cu e director a dicidi di renuncia: e cabritonan a bolbe gana.

Den e situacion actual nos ta topa cu un fenomeno parecido. Varios aña atras a cuminsa e importacion masivo di auto RHD y no tabatin reaccion di banda gubernamental. A bin keho riba e vehiculonan aki di banda di hopi ciudadano, cu tabata argumenta cu e autonan aki lo ta relativamente mas envolvi den accidente cu auto ‘normal’ LHD. Nos mester mira e estadisticanan ainda pa comproba esaki. Nos no ta sigur si nos autoridadnan ta asina leu cu a instrui nan funcionarionan pa nota e caracteristica di cada auto den accidente si nan ta RHD of no. Tanten esey no ta riba mesa, e argumento aki no tin sustento di cifra.

Tin cifra sin embargo di otro pais, manera Canada unda a haci estudio na provincia British Columbia y Quebec, cu lo ta indica cu autonan RHD tin un probabilidad di 30 pa 40% mas di ta envolvi den accidente cu auto LHD. Sin embargo, tin estudio cu ta contradeci esaki, asina ta cu no tin claridad definitivo. Mester bisa tambe cu den hopi pais auto RHD ta perfectamente legal, basta nan ta cumpli cu tur regla manera otro auto.

Loke si ta un hecho ta cu core un auto RHD tin cierto desbentaha den trafico. Pasa un otro auto ta mas un desafio pasobra e chauffeur ta na e banda ekiboca pa e por tin un vista cla riba trafico di e banda contrario. Tambe e contacto visual cu otro participante den trafico ta mas dificil pasobra e chauffeur RHD no ta na e banda cu bo lo spera cu e ta. Sin embargo, esaki ta un problema relativo, unda cu e problema mayor ta parce nos cu practicamente no tin control riba auto cu glas demasiado scur, di manera cu contacto visual di ambos banda di mes no ta posible. Esaki tambe ta parce un problema sin solucion, pasobra aparentemente no tin voluntad tampoco pa resolve esaki. Pa cierto categoria di trafico esaki ta un problema grandi, por ehemplo pa ciclista cu no por comunica cu un chauffeur den un auto manera un caha di morto, unda e por mira bo pero abo no sa kico e ta bay haci.

Pero aparte di e asunto den trafico tin otro aspecto pa considera. Pakico a bin tanto auto RHD? Pasobra tabata posible pa importa nan y nan costo ta hopi mas abao cu cumpra un auto di igual aña y estado di mantenimento localmente. Cu e prijsnan haltisimo pa auto na Aruba, principalmente bao di e impuesto riba importacion asina halto, esaki a bira un alternativa atractivo pa hopi hende cu no tin cartera grandi. Conta acerca cu nos tin un transporte publico hopi deficiente cu no ta capaz di sirbi necesidad di mayoria di ciudadano, y esaki ta splica e popularidad di e autonan importa RHD y barata.

Naturalmente cu e agencianan oficial di auto no ta contento cu e desaroyo aki, pasobra e ta limita supuestamente e benta di auto nobo riba e isla. Sin embargo, nos ta kere cu e asunto tin mas aspecto. Por ehemplo, nos ta duda cu e benta menos abundante di auto nobo tin algo di haci cu e importacion di auto RHD so. Nos no mester lubida cu nos tin un tremendo cantidad di auto di huur pa sirbi nos mercado turistico, di cual cada tanto tempo un bon cantidad ta disponible riba mercado di auto segunda mano, aparte di e autonan LHD cumpra localmente cu na cierto momento ta cambia di doño. Auto RHD ta solamente un di e alternativanan pa hende cu cartera modesto pa yega na un auto pagable, y nan ta forma e mayoria di nos poblacion.

Awor, tin un parti unda nos mester reconoce cu nos comparacion cu e cabrito no ta coresponde completamente. Esey ta den e sentido cu e cabrito, cu ta cana come cerca otro hende, ta sumamente dañino y no mester tolera esaki mas. E auto RHD t’ey pa keda, tambe pasobra no ta comproba cu e ta haci daño. Di mes, ningun politico lo trece e tema aki dilanti, aunke tin hopi ciudadano ta keha di esaki. Den e sentido aki, ‘every RHD is a vote’. Y nan ta mas cu e cabritonan…