Den e ultimo siman cu a pasa, Bon Dia Aruba a trece varios incidente dilanti cu a causa hopi preocupacion y rabia den pueblo. Esakinan tabata relaciona cu trabao of actividadnan den nos naturalesa cu tabata parce peligroso pa nos recursonan natural y en contra di e movemento creciente pa sostenibilidad y preservacion di naturalesa.
Den e luna di juli so, a trece dilanti dos caso unda a mira un degradacion di nos naturalesa. Prome tabata e matanan di mangel den saliña di Savaneta cu ta completamente seco y morto. Despues a surgi e caso di instalacion di palapa na Mangel Halto, unda a mira trabao di cobamento den calichi. Tambe a hala atencion riba e tournan di areanan “scondi” di Aruba, frecuentemente den areanan vulnerable y unda no tin recursonan pa garantisa seguridad di participantenan y e naturalesa alrededor.
Diabierna atrobe a mira un otro caso treci dilanti pa un usuario riba Facebook cu a comparti algun potret di turistanan landando cu turtuganan den lama. E usuario a bati alarma debi na con cerca e turistanan ta landa banda di e turtuga y e cantidad di turista cu ta rondona un solo turtuga. E usuario a menciona e compania Sea Turtle Aruba, cual ta ofrece tournan di snorkeling cu turtuga. E usuario a apela publicamente na e compania pa implementa regulacionnan mas estricto pa e participantenan, limita e cantidad di participante, educa nan y mantene un distancia for di e turtuganan.
Reaccion riba e publicacion aki tabata mixto, cu varios comentario burlando di e usuario y otronan sugeriendo cu e situacion no ta di preocupacion serio. Sea Turtle Aruba mes no a reacciona riba e publicacion. No obstante, e asunto aki ta subraya atrobe e preocupacion creciente cu ta reina den pueblo pa con nos ta anda cu nos naturalesa y atrobe ta trece dilanti e pregunta: Actividadnan asina ta promove Producto Aruba of ta crea peligro pa nos naturalesa?
Reaccion di organisacionnan
Bon Dia Aruba a tuma contacto cu varios organisacion cu ta dedica na proteccion di nos medio ambiente, entre nan Aruba Conservation Foundation (ACF) y Turtugaruba. Ambos a comparti nan reaccion tocante e asunto aki.
Di parti ACF, a indica cu e situacion aki ta uno cu nan ta denuncia completamente y semper ta boga pa e tipo di tournan aki no ser opera di e manera aki. Sinembargo, como un fundacion cu no tin hurisdiccion pa aborda e situacion directamente, no tin mucho cu nan por haci cu no ta sigui educa y boga pa mas proteccion. Y ta mas dificil ainda pa nan tuma accion den areanan cu no ta protegi pa ley y pues no ta cay bao di nan maneho, cual ta unda mayoria di e tournan aki sa tuma luga.
ACF a continua di bisa cu pa loke ta creacion di ley pa proteccion di naturalesa, Directie Mileu en Natuur ta e instancia cu ta encarga di esaki. Bon Dia Aruba a acerca DNM pa puntra ki sorto di ley tin pa proteccion di turtuga. Pa motibo cu e caso a surgi riba diabierna mainta, Bon Dia Aruba no por a haya un reaccion inmediato for di e instancia te ciere di e edicion aki. Sinembargo por a logra haya mas informacion tocante leynan di proteccion riba e website di DNM.
Segun Articulo 7 di e ‘Natuurbeschermingsverordening’ (AB 1995 no. 2), ta prohibi pa captura of stroba intencionalmente e estado di sosiego di un bestia salvahe referi den Articulo 4 di e mesun verordening. Pa loke ta bestianan cu ta cay bao Articulo 4, esaki ta encera diferente fauna y flora riba nos isla, incluyendo e Chelonia mydas of Tortuga Blanco / Green turtle cu ta popular den areanan di Malmok, unda e tipo di tournan aki sa tuma luga.
Strobacion por encera actividadnan directo manera mishi, of gara e bestia, pero tambe por encera e presion cu e bestia por sinti den su ambiente si tin varios hende ta rondon’e y purba saca potret.
Bon Dia Aruba tambe a acerca Turtugaruba pa nan perspectiva tocante e situacion di snorkeling tour cu turtuga. Un vocero pa e organisacion a señala cu nan ta na haltura cu e operacion di Sea Turtle Aruba y sa hasta tuma un bista con nan ta opera nan tournan. Aunke nan no ta apoya e tipo di tournan aki tampoco, e vocero a splica cu e compania ta na haltura cu mester mantene distancia y no mag di mishi cu e bestia, ademas di otro medida cu nan ta conseha di tuma.
Sinembargo, e fundacion a enfatisa cu e compania aki no ta e unico cu ta haci e tipo di tournan aki, y tin varios operador cu no ta mesun dispuesto pa cumpli cu e reglanan pa con pa anda cu e turtuganan. Ademas, e fundacion ta enfrenta e mesun obstaculo cu ACF den sentido cu nan tampoco no por haci mucho cu excepcion di conscientisa y siña companianan di tour con pa anda cu precaucion. Asina mes, a splica cu hasta e parti aki ta dificil pa haci, pasobra tambe bo ta mira situacionnan unda un landador ta acerca e turtuga riba nan mes a pesar cu tin borchi di advertencia den bisindario.
Pues ta parce cu a pesar cu varios experto—y hasta un ley—ta denuncia e tipo di actividadnan aki, ta parce cu aplicacion di e ley of consehonan aki ta laga di desea. Den nos ultimo articulo tocante e situacion di palapa na Mangel Halto, a cuestiona si Cuerpo Policial tin un rol grandi pa hunga den sigura cu instancia, compania of individuonan no causa daño na nos naturalesa, y awe nos ta enfatisa esaki atrobe. E falta den aplicacion di ley y control pa casonan asina ta birando mas y mas visible, lagando ciudadanonan puntra nan mes unda maneho a keda.