Organo Ehecutivo di Algemene Ziektekosten Verzekering (AZV) a duna su relato y cuenta anual di aña 2022 na unda director di e instancia, Edwing Jacobs, a splica con recuperacion economico a yuda pa nan no ricibi un contribucion di gobierno.

Cu un presentacion, Jacobs a bisa cu aña 2022 a cuminsa cu expectativanan medio den sentido cu a premira un crecemento economico modera cu lo a resulta finalmente cu e fondo di AZV no mester a ricibi un contribucion di parti di gobierno manera e ta bin conoce durante e ultimo 20 aña di un 3.5 miyon pa asina nan por cubri tur e gastonan di e fondo.

Na caminda nan a mira cu despues di e prome kwartaal a haya un recuperacion hopi lihe di economia cu a traduci su mes den mas entrada di BAZV loke a duna nan e espacio pa por a duna back na e sector di cuido den cierto inversionnan y pa atende cierto hechonan cu a nace a na comienso di e pandemia, e prima no a crece manera nan a premira.

Pa loke ta trata indicadornan, nan a cera aña 2022 cu un cantidad di 107.831 asegurado; prome cu pandemia tabatin un reduccion den e cantidad di aseguradonan cu a baha y te ainda no a yega na e nivel di 2019 unda tabatin 108.897 asegurado.

“Mirando e recuperacion economico cu practicamente nos a surpasa e nivel di e GDP di 2019, nos a premira un crecemento grandi den e proximo añanan den e cantidad di aseguradonan,” Jacobs a sigura.

Jacobs a conta cu na momento cu nan a entrega e cuenta anual na minister di Salubridad Dangui Oduber, nan a indica nan preocupacion cu nan tin pa loke ta trata e desaroyonan den e campo di migracion, den e maneho di admision cu den proximo añanan ta bay bira esencial y necesario pa por mantene y promove e crecemento economico, “pero e tin su impacto ariba e fondo cu nos ta desea y nos evaluacion di ki ta e impactonan cu ta bay tin pa nos por prepara e fondo pa cu esakinan.”

Un otro indicador cu a mustra ta cu e costo promedio di cuido pa asegurado, esaki ta un gasto cu den transcurso di tempo ta bin crece manera el a sigura, enbehecimento di e poblacion y e profiel di salud di e poblacion cu malesanan cronico predominante ta pone cu e gastonan promedio ta bay sigui crece: “e reto ta pa e crecemento den e caso aki ta canalisa den un cuadro cu nos por sigui paga,” e gasto promedio pa asegurado a subi cu 2.2% loke ta nifica cu AZV a gasta un promedio di 4.288 florin pa asegurado.

A papia tambe tocante e desaroyo relativo di aseguradonan di 65 aña bay ariba y den esaki Jacobs a comenta cu esey ta duna nan e impresion cu e proceso di enbehecimento cu e poblacion ta pasando den dje tambe ta bay tin su impacto ariba e fondonan financiero: “e ta un realidad, e gastonan pa un persona den su trayecto di bida, e ta cuminsa e ora e ta nace y e ta bin cu un gasto relativamente halto. Despues den edad di 2 pa 3 aña e ta baha. Si ta hende muhe e ta subi si e ta den edadnan fertil pa motibo di embaraso. Si ta un hende homber e ta keda un poco mas abou y solamente den caso di accidente e ta aumenta pero despues di 35 pa 40 aña gradualmente e gasto promedio ta subi banda di 85 of 90 aña e gasto ta stabilisa y kisas ta baha debi un hende den edad ey a pasa den tur tipo di malesa y te e momento ey e no ta afect’e”, Jacobs a splica.

Na Aruba, 10 aña pasa 11% di e aseguradonan tabatin 65 aña of mas. Den esaki nan a cera 2022 cu 17.5% di nan aseguradonan tin mas di 65 aña.

“Den dies aña bo ta mira un aumento di mas di 50% den e cantidad relativo di grupo di asegurado di 65+,” el a bisa.

Compara cu otro pais, na Hulanda na aña 2020 e 20% di e poblacion Hulandes tabata aseguradonan 65+y na Corsou na aña 2021 casi 20% di e aseguradonan tabata 65+.

E cantidad den e paisnan occidental ta aumentando pa diferente factor, entre otro, cuido medico cu ta bin dunando den ultimo 50 y 60 añanan.

E desaroyo di gastonan di AZV den GDP ta un dato cu ta usa principalmente pa instancianan internacional pa midi e grado cu ta contene crecemento y ademas e ta hunto cu e gastonan colectivo. Ta importante pa mantene e cantidad di gastonan colectivo den relacion cu GDP na un nivel aceptabel rond di 40 of 42%.

Aña 2019 cu tabata un bon aña pa AZV tabatin un surplus tambe unda no tabatin mester di un contribucion di gobierno y e tabata na 6.7%.

Den temporada di pandemia, GDP a cay y door di esey e porcentahe di gastonan di AZV den porcentahe di GDP a aumenta. Na 2022 a subi na 8.2%, un cifra mas halto cu esun di 2019 cu tabata di 7.6% .

Pa loke ta trata placa, e gastonan total di AZV (cuido + administracion) a cera na 479.6 miyon florin. Di esaki, 462.4 miyon florin tabata gasto di cuido. Na 2019 e gasto di cuido tabata na 444 miyon florin y den e tres cu a pasa e gastonan di cuido a aumenta cu un 18 miyon mientras cu e gastonan total di AZV a aumenta cu 17 miyon florin.

Tambe tabatin un aumento di 3.2% cual tin di haber cu inversionnan incidental cu por a haci door di e crecemento di entrada pa atende asuntonan cu a keda posponi of cu pandemia a ocasiona, entre otro, listanan di espera na diferente specialistanan den e isla.

Den inversionnan extra di 2022, nan a logra duna na e sector pa inverti den un software pa laboratorionan. Esaki ta bay conecta tur laboratorio cu dunadonan di cuido cu e fin di digitalisa e netwerk cual tabatin un costo di 2 miyon florin. Nan a reduci e lista di espera pa salud mental cu un inversion di 1.096.343 florin. Pa loke ta trata prevencion, Jacobbs a señala cu pandemia a trece diferente retonan den salud mental y den e parti di peso. Pa esaki nan a cuminsa e proyecto di prevencion cu ta bay keda carga pa Ministerio di Salubridad.

Tambe nan a registra un reduccion den e lista di espera di psikiatria cu tabatin na Respaldo, igualmente cu e listanan di espera di diferente specialidad di Hospital Dr. Horacio Oduber mas cumpra di aparatonan pa dialisis, endoscopia y oncologia.

Pa loke ta trata ImSan, nan tambe a pone medionan pa reduci lista di espera y a inverti pa cumpra aparato di retinologia, radioterapia, dialisis, dos ambulance, ICT, entre otro.