Relaciona cu algun personanan cu a expresa malcontento riba social media e ultimo dianan aki, indicando cu Servicio di Impuesto (SIA) ta haci cobransa incorecto, Bon Dia Aruba a papia cu vocero di SIA Meverly Romano pa aclara kico lo ta pasando. SIA ta urgi clientenan cu algun duda den e proceso di cobramento di impuesto pa pasa na nan oficina pa asina tur dos banda por aclara loke por bay fout den e proceso. Tambe inkomstenbelasting 2016 por wordo entrega te 3 april 2018.

Ta trata aki di algun persona cu a expresa cu Servicio di Impuesto a haci un cobransa riba un erfpacht dos biaha den un aña, cual normalmente mester wordo cobra solamente un biaha pa aña. Ademas nan a splica cu tambe SIA kier a cobra inkomstenbelasting di 2017, siendo cu e aña no a caba ainda.

Diferente medio di pago ta complica e trabou

Aunke cu e situacion aki ta straño, sra. Romano a expresa, el a bisa cu den cierto casonan SIA por tin retraso pa haya e pagonan cu a wordo haci. Pues e ta splica cu e departamento ta ricibi pago di varios localidad, entre otro, oficina di gobierno, MFA, na Camacuri mes of tambe via banco.

Hopi biaha loke ta pasa ta cu e hendenan cu ta paga via banco no ta indica specificamente kico nan ta pagando den e descripcion di e pago. E pago di berdad ta drenta cerca nos pero nos ta wak e como un pago vago. Pues nos no sa inicialmente si ta trata di inkomstenbelasting, pago di erfpacht of cualkier otro pago”.

Pa e rason aki sra. Romano ta splica cu e pago ‘por keda drumi na banda’ te cu e departamento por averigua na ki debe e pago mester wordo asigna. Sinembargo si a resulta cu e departamento a haci un cobransa dobel, cual sra. Romano ta haya straño, e ta urgi clientenan pa acudi na nan oficina. Asina aki e seccion di investigacion financiero di e departamento por investiga kico por a pasa.

Algo otro cu por pasa, ta den caso cu un cliente ta bende un tereno of un cas. Sra. Romano ta splica cu e notario den e caso ey ta puntra SIA si e persona tin debe habri. SIA ta investiga esaki y manda un lista di debenan cu e persona tin, specialmente si ta trata di debenan cu tin di haber cu e propiedad cu nan ta purba bende. Ora tur cos ta wordo aproba, e notario lo manda SIA e cheque di e transaccion cu a tuma luga, pero esaki por tarda.

Sra. Romano a subraya e rol di bon comunicacion entre cliente y e departamento pa asina tur dos partido por tin bon bista riba situacionnan cu por bin dilanti.

Cobransa prematuro di inkomstenbelasting

Pa loke ta trata cobransa di inkomstenbelasting 2017 prematuro, sra. Romano ta informa cu no por saca un cobransa definitivo riba esaki tanten cu aña no caba. Sinembargo e departamento por saca un evaluacion provisional of voorlopige aanslag den cierto casonan. Ta trata aki di un cobransa preliminario.

Esaki e departamento ta saca pa clientenan cu tin entrada cu no ta cay bou di loonbelasting. Ora e persona ta emplea na un compania por ehempel, esaki ta wordo paga di antemano, pues no ta necesario pa haci un voorlopige aanslag.

Esnan cu tin otro tipo di entrada si por wordo cobra preliminariamente, por ehempel pa medio di huur apartement of cas, of si nan tin un eenmanszaak. Pues e cliente den e casonan aki ta wordo cobra durante aña y na fin di aña e departamento lo haci un cobransa definitivo. Di e cobransa final cu a wordo calcula lo desconta e suma(nan) cu a wordo paga durante aña.

Aunke den casonan normal pa un residente di Aruba no ta haci cobransa di inkomstenbelasting prome cu aña caba, e ta posibel en caso cu ta trata di fin di e deber pa cumpli cu impuesto. Esaki por sosode di dos manera. E prome ta cu e persona en cuestion tin plania pa bandona Aruba.

Tur persona cu kier establece nan mes den exterior mester reken af cu SIA prome cu nan bay. Pues si un persona kier bandona Aruba prome cu aña caba nan lo mester declara nan entradanan y paga tur debe cu tin cu SIA prome cu nan haya e clearance pa sali.

E unico otro manera pa un persona caba cu su deber di cumpli cu impuesto ta si e fayece.

Inkomstenbelasting 2016 por wordo entrega te April 2018

Pa loke ta trata e ultimo declaracion di aangifte pa inkomstenbelasting 2016, sra. Romano a informa cu clientenan a haya 2 luna maximo pa por yena nan declaracion. Como cu e formulario a wordo saca riba 1 di augustus, e ultimo dia pa entrega esaki tabata 2 di oktober. Esaki ta e termino maximo cu ta wordo prescribi pa ley.

Sinembargo segun sra. Romano ta conta nos cu den practica SIA a ripara cu tin masha hopi peticion haci pa clientenan pa prolonga e termino den cual e declaracion mester wordo yena. SIA a bay di acuerdo y a compronde pa clientenan, pues tabata duna un termino maximo di 6 luna maximo pa entregamento.

Inicialmente e departamento tabata permiti esaki solamente si ta haci un peticion por escrito. Hopi cliente a haci uzo di esaki y e departamento tabata duna 2 luna extra pa yena nan declaracion. Pero hopi cliente tambe tabata haci peticion pa un prolongacion extra, cual SIA tabata duna pa 4 luna.

E sistema aki tabata tuma hopi tempo di parti di SIA y di clientenan, segun sra. Romano. Pa e rason aki actualmente SIA a dicidi di detecta automaticamente cua clientenan a falta di yena nan declaracion durante termino prescribi pa ley. Despues cu e sistema detecta cu un tal persona no a entrega nan declaracion, e sistema ta duna e persona aki 6 luna extra pa entrega.

Pa e aña aki esaki kiermen cu SIA lo duna chens te cu maximo 3 di april 2018 pa entrega nan declaracion di 2016. En caso cu 3 di april 2018 a yega y un cliente no a logra yena nan declaracion, e cliente lo haya un aanmaning pa cumpli cu ne den 10 dia di trabou. Despues di esaki no tin mas chens y e persona lo por spera un cobransa di boet hunto cu e cobransa definitivo di 2016. E boet ta 5% di suma di belasting cu un minimo di 250 florin y un maximo di 10.000 florin.

Esey no tin mester di pasa, pasobra den nos opinion e cliente tin suficiente tempo pa yena nan declaracion na tempo”.