Manera ya caba menciona recientemente comunidad a expresa nan preocupacion pa e situacion di sobre turismo cu Aruba ta experienciando na e momentonan aki. Un di e preocupacionnan mas grandi di comunidad ta e impacto cu esaki ta bay tin pa naturalesa.

Den un entrevista recien cu CEO di Aruba Tourism Authority (ATA) Ronella Croes, el a elabora riba iniciativanan cu ATA ta forma parti di dje pa promove cuido y proteccion di naturalesa.

Croes a splica cu encuestanan cu ATA a haci aña pasa a señala cu hendenan ta preocupa cu diferente aspecto, entre nan hopi persona ta pidi pa mas proteccion di naturalesa, medio ambiente y cultura.

Pa loke ta trata iniciativanan tocante con ATA ta contribui na proteccion y cuido y naturalesa, el a splica cu ATA tin na e momento aki tin un acuerdo cu Aruba Conservation Foundation (ACF) unda cu nan ta yuda mehora e bienestar di naturalesa. El a agrega cu aworaki nan ta den e formulacion di otro acuerdo cu nan ta spera di cera pronto unda cu pa sigur tres aña ATA ta compromete na inverti 1.2 miyon florin total den diferente proyecto pa proteccion di naturalesa conhuntamente cu ACF.

Croes a enfatisa cu naturalesa no ta loke ta cay bou di ACF so, pues nan ta maneha cierto teritorionan, pero naturalesa ta hopi mas amplio y pa cuido di esaki, ATA ta contribui di diferente manera. Como ehempel el a splica cu tur e piedranan grandi cu ta blokia e duinen banda di e costa oeste (west coast), ATA a coloca eseynan pa proteha e parti di naturalesa eynan.

El a agrega cu limpiesa riba playanan den diferente area ta cosnan cu ATA tambe ta zorg pe. El a indica cu ATA ta consciente di problema di bari sushi y pa yuda den e aspecto aki nan ta colocando mas fondo pa wak con mas ATA por yuda. El a remarca cu ATA no ta encarga cu tur e barinan di sushi na e playanan rond di e isla, Tourism Product Enhancement Fund (TPEF) tin hopi di e barinan di sushi aki cu ta DOW mester colecta y nan tambe tin reto pa cu esey.

Croes a enfatisa cu ademas di e tur e iniciativanan ya caba menciona, ATA tambe ta forma parti di comisionnan cu ta trata zonificacion di Aruba, cual teritorionan mester ta teritorionan designa como berde pa naturalesa versus unda por traha algo, cual ta decisionnan cu ATA ta participa den dje tambe.

El a indica cu aworaki tambe hunto cu DIP nan ta formulando un nota di maneho pa playa y pa revisa esaki atrobe, wak kico por haci, unda por tin menos actividad y unda por tin mas.

Croes a menciona como otro ehempel di nan compromiso pa proteha naturalesa, nan no ta haci actividadnan mas riba Eagle Beach. El a indica cu antes tabatin por ehempel beach tennis riba Eagle Beach y como parti di ATA su propio decision a bisa cu beach tennis no por ta riba Eagle Beach mas y a designa e area na Bushiri pa tipo di eventonan asina, cual ta conforme e maneho cu a ser cambia algun aña pasa caba.

“Ta ehempelnan di cosnan cu ATA ta participa den dje pa wak unda por duna un man y den ki forma por yuda proteha naturalesa,” el a subraya.

Apart di esaki, el a menciona, ATA ta inverti den hopi aviso rond di Aruba coloca na diferente caminda cu informacion tanto pa e bishitantenan como pa e comunidad cu te hasta ta haci referencia na leynan vigente pa hendenan sa kico ta e regulacion y leynan cu ta proteha cierto areanan y kico ta e codigo di conducta cu ta spera di tur persona.

Croes a splica cu pa aña 2026 loke ATA ta bay haci mas ainda ta comunica mas cu e bishitantenan pa nan ta na altura y ta miho informa di kico ta spera y kico ta ser balora di nan.

“Nos ta bay haci esey mas cu e bishitante y nos ta bay haci’e mas cu nos socionan den turimo pa nan ta miho ekipa pa carga e maneho di turismo responsabel. Turismo repsonsabel ta algo cu mester bin di nos bishitantenan, di nos socionan y tambe di nos comunidad. E ta un responsabilidad colectivo. No ta den ATA su man so,” el a enfatisa.

Pa loke ta trata futuro, Croes a splica cu ATA tin un plan delinea pa proximo cino añanan sigur cu mas cu 100 accion, cual a ser entrega esaki na gobierno y na e formadornan na februari caba caminda a entrega un documento di posicion cu e maneho cu nan ta kere cu gobierno mester hiba. “Tur e 100 accion aki no ta den scochi di ATA so, ta den scochi di gobierno tambe y te hasta a propone cu pa turismo ser bon maneha e no ta un responsabilidad solamente di minister di turismo, pero e ta un responsabilidad colectivo y interministerial,” el a agrega.

El a indica cu den e documento ATA a sugeri caba, y ta sigui pusha pa esey, cu eigenlijk minister president mester presidi un comision “Turismo 2030” y laga e comision tin un representante di cada ministerio, y ATA tambe lo ta den comision, pa asina zorg pa e agenda di e mas cu 100 accionnan ser implementa. Banda di esey el a indica talbes minister president por institui otro comision cu ta yuda monitorea, cu ta duna conseho etc.

“Nos ta spera cu gobierno duna oido na esaki pasobra e maneho di turismo no ta pa turismo so, e no ta pa e bishitante so, e ta pa nos tur, pa e comunidad primordialmente, e mester ta interministerial y algo carga door di henter gobierno den su totalidad,” el a finalisa.