(CuraçaoChronicle) – Danki na un tratado di amistad cu ta siglonan bieu entre Hulanda y Merca, ciudadanonan Mericano por facilmente establece nan mes na Corsou y obtene automaticamente acceso na seguro basico di salud BZV.
Sinembargo, experto legal Jeff Sybesma y economista Rob van den Berg ta adverti cu e areglo aki, cual nunca tabata anticipa pa e legisladornan, por bira un peso financiero pa e sistema di cuido di salud.
Mesun derecho di residencia
E tratado di Amistad, Comercio y Nabegacion di 1956, cual a reemplasa e tratado entre Merca y Hulanda di 1782, ta otorga e ciudadanonan Mericano e mesun derecho di residencia cu nacionalnan Hulandes naci fuera di Corsou. Gemeenschappelijk Hof van Justitie a confirma den 2014 y 2024 cu Mericanonan no tin mester di un permiso di residencia pa biba na Corsou. Mirando cu BZV ta cubri tur residente cu no ta rekeri un permiso di residencia, Mericanonan ta automaticamente inclui den e programa.
Pa Mericanonan pensionado, e acuerdo aki por tin un bentaha financiero. Na Merca, premio pa seguro di salud pa esnan cu tin 60 aña por yega te hasta 20,000 pa 40,000 dollar pa aña, mientras cu e premio di BZV pa Corsou tin un limite di 6.5% di ingreso riba cual por saca impuesto, cu un maximo di 150,000 florin pa esnan cu tin mas di 65 aña.
Posible peso financiero
Migrantenan rico por reduci nan ingreso riba cual por saca impuesto via plan fiscal, manera tuma bentaha di e programa pa “pensionado”, cual ta permiti contribucion mas abao na e fondo di BZV. Sinembargo, nan gasto di cuido di salud pro ta mas abao a causa di edad halto y condicionnan di salud, mientras cu nan contribucion na e sistema ta keda relativamente abao.
Aunke e poblacion Mericano registra na Corsou ta chikito – 264 persona den 2023 – e cantidad aki te ainda ta creciendo consistentemente. E beneficio aki no ta exclusivo pa Mericanonan; nacionalnan Hulandes cu no ta Curasoleño tambe ta automaticamente ricibi residencia y seguro. Den ambos caso, e fluho di migrante di edad halto por pone peso riba e fondo di BZV.
Sybesma y Van den Bergh ta arguemnta cu ora BVZ a keda introduci den 2013, e impacto di e tratado no a ser tuma na cuenta. Nan ta cuestiona si e ley mester di amienda pa preveni consecuencianan inespera manera esaki.
E tratado tambe ta aplica na otro paisnan dentro di e reino Hulandes – Aruba, Sint Maarten y islanan BES – nificando cu e problema ta relevante den henter e Reino.