(AP) – Comunidadnan afro-Colombiano pa prome biaha den historia lo por conkista e vice-presidencia di e pais despues cu cinco di e ocho candidato presidencial a scoge como compañero di formula personanan destaca di e grupo etnico aki.

Ta trata di hende muhenan y hende homber cu ta bin for di e parti sur west di e pais, na unda e conflicto arma interno ta intenso y comunidadnan ta reclama mayor presencia di Estado durante e protestanan multitudinario contra gobierno na 2021.

“Esaki ta un momento hopi singular di historia di Colombia. Aproximadamente haci 170 aña e personanan afrodescendiente tabata den condicion di sclavitud na e pais aki”, Aurora Vergara-Figueroa, docente di Sociologia y director di Centro di Estudionan Afrodiasporicos di Universidad Icesi a bisa.

E aspirantenan pa ocupa vice-presidencia den general ta caranan nobo cu varios postura mas cercano na academia y procesonan social cu na e politica tradicional. Eleccionnan presidencial di Colombia lo ta dia 29 di mei.

Un di nan ta Francia Marquez ken ta defini su mes como e voz “di esunnan cu no ta nada”, “nos tarea lo ta contribui den lucha historico cu nos ta warda como pueblo afrodescendiente y asina por avansa den e reparacion y implementacion di derechonan constitucional”, el a bisa par di dianan pasa ora el a ser anuncia como e compañero di formula di e iskierdista Gustavo Petro, ken a haya e mayor votacion den consultanan primario cu a tuma luga dia 13 di maart, un especie di eleccionnan primario presidencial.

Marquez ta abogado, victima di e conflicto interno y lider ambiental ganado di e premio The Goldman Environmental Prize. Pa via di su oposicion na mineria ilegal el a ricibi menasanan y hasta un atentado cu un granat na 2019. E peliger pa e lidernan social ta latente na e pais, Defensor di Pueblo a reporta cu na 2021 a ser asesina 130 di nan.

Marquez di 40 aña cu ta bin for di Cauca, prome tabata candidato pa presidencia y a bira un fenomeno politico di e campana electoral ora el a haya mas di 785.000 voto ora el a midi cu Petro y otro candidatonan di iskierda. El a supera e ex-alcalde Sergio Fajardo -cu mayor trayectorio politico- ken a haya 723.000 voto y a bira e candidato di Centro.