Como prensa tin momento cu nos mes ta duda si nos ta comprende tur loke nos ta haya den nos mailbox. Nos no por permiti nos mes e luho di no sa di e asunto, asina ta, obliga di studia tur cos bon y trata di ‘make sense of it’. Por ehemplo den e ultimo pleito entre ministro encarga cu Infrastructura y medio ambiente y e compania Ecogas. Segun comunicado di prensa gubernamental e compania no ta cumpliendo cu ley y tin desperdicio benta di manera ilegal riba tereno di gobierno. Segun e mesun comunicado aki, a cuminsa tuma paso den sentido di traha proces-verbaal y ta e intencion pa hiba e asunto Ministerio Publico pa debido proceso.

Di banda di e compania nos ta haya un comunicado di prensa unda ta bisa cu tur esaki ta basa riba un mal entendido y cu mientras tanto tur cos ta bon regla, a mustra e departamentonan con e asunto ta hinca den otro y cu tur cos a keda bon regla, den un bon ambiente.

Siguiente pregunta: ken nos mester kere? Of pio ainda, cuanto di cada banda ta berdad y cuanto no, pasobra manera cu tanto cos den e mundo aki, berdad masha poco sa ta 100% di un banda y 0% di e otro. Y si nos no por deduci kico ta realmente e situacion, ta con nos ta bay conta nos lectornan loke segun nos ta e situacion real? Naturalmente cu esey tambe lo keda un opinion, unda ningun hende tin obligacion di kere loke ta nos version di e situacion. Pero laga nos haci un intento.

E compania ta warda material procesa riba su tereno. Nan ta referi na esaki, pero gobierno (ministerio) ta referi na e desperdicio benta pafo di e muraya, cu supuestamente ta e limite di tereno. Esaki ta algo cu mester coregi, punto. Siguiente asunto: kico ta e desperdicio cu ta benta na aire liber ey? Sushi sin procesa? E compania ta bisa cu ta trata di desperdicio procesa caba, cu nan ta bay recicla y exporta y cu no ta representa ningun peligro ambiental. Nos por kere esaki, pero pakico e autoridadnan concerni no ta bisa esaki? Loke si e recado di gobierno ta bisa cu e forma di opera di e compania ta bay contra e contract cu Serlimar y cu ta bay atende e asunto ey. Lo ta bon pa Serlimar papia y bisa kico no ta bon anto.

Awor, corectamente e recado di prensa di e compania ta observa cu segun e ley di Freezone, e compania no tin mester di un hindervergunning, pasobra segun articulo 4 di e ley, e Hinderverordening no ta aplicabel pa e empresanan den e zona franca. Esey ta corecto, pero cu esey e discusion no a termina. Pregunta: esaki ta implica cu dentro di e Freezone ningun compania mester preocupa pa causa molester di algun forma, manera huma, gas toxico, holor desagradabel o dañino, zonido excesivo, etc.? Esey ta implica cu por tin un ‘free for all’ dentro di e zona franca? Nos no ta kere esey y ta parce nos logico cu, si Hinderverordening no ta di aplicacion dentro di e zona, anto esun cu ta otorga e permiso pa e zona, mester percura pa regulacion dentro di e zona cu ta di acuerdo cu e reglanan general ambiental cu ta aplicabel pa e resto di nos teritorio.

Un otro aspecto cu ta sumamente iritante pa prensa, ta cu e departamentonan concerni, cu a bay di bishita cerca e compania den e caso specifico aki, nan mes no ta emiti un comunicado contando kico nan a encontra y kico no. Mester tuma na cuenta cu no ta tur cos ta asunto y autoridad di e ministro, sino di e funcionario publico cu ta encarga cu e tarea specifico di inspeccion, a base di ley. Pa duna un ehemplo pa nos comprende miho: si ministro encarga cu Salubridad Publico aparece na bo porta y e ta desea di inspecciona bo cas y tereno pa sangura, bo tin pleno derecho pa bis’e cu e ta, eventualmente, bon bini den tempo di campaña, pa bin bebe algo y combersa, pero cu e no tin ningun autoridad pa drenta bo propiedad, mucho menos haci inspeccion. Esey ta tarea di e inspector debidamente nombra cu ta carga e autoridad ey. Den e sentido aki nada a cambia den gobernacion y no tin pakico tampoco.

Anto, lo no ta mas na su luga pa e empleadonan publico cu a haci e inspeccion cerca e compania, pa nan duna un relato di kico nan a topa y kico no. Esaki tambe pasobra nan mester dicidi si den un determinado caso ta bin un follow up hudicial y no e ministro, cu tur respet, cu ta responsabel pa e maneho di e area o sector ey. Den e sentido lo ta di aprecia si en general, den tur ministerio, laga e funcionarionan concerni mes duna cuenta publicamente di loke ta nan trabao y responsabilidad. Nos ta consciente di e afan di ultimo añanan di desea di ‘streamline’ tur cos den e PR-team di e mandatarionan, pero tin momento unda e declaracionnan ey ta termina siendo gratuito, pasobra e no ta nan decision, sino di e ambtenaar autorisa.