Den un rueda di prensa maratonico ayera a duna un update di e situacion di Covid-19 na nos isla, manera nos tabatin hopi tempo sin haya. Esey a duna e impresion di un mama o tata rabia, cu tabatin hopi tempo ta laga e yiunan haci y deshaci, pero cu awor a yega e ora pa pone poco orden riba e ‘menornan’ aki. Y sigur pa un parti nan tabatin razon den duna e sermon aki, pasobra e actual brote ta tumando lugar pasobra nos no a comporta nos mes manera mester ta. Esnan cu si a comporta nan mes tal manera ta necesario den e circunstancianan aki, no mester sinti nan mes ofendi, pasobra semper husto ta paga pa pecador.

Mientras cu e explosion di preocupacion aki di banda gubernamental ta di comprende, e storia tin mas di un banda. Desde basta tempo caba nos tabatin un situacion bastante stabil, pero sin cu e virus a desaparece por completo, pero a keda colga na un nivel ‘manehable’. No cu e medidanan a bay, pasobra keto bay nos tabatin un toque de queda, pero esey ta toca solamente esnan cu pa un motibo of otro (mester) ta riba caya den oranan di marduga. Mayoria di Aruba ta bay drumi y ta lanta sin ripara cu tin toque de queda. Bida diario a cuminza tuma su rutina, aunke mester bisa si cu den tienda y supermercadonan nos por a observa un disciplina constante di no drenta ningun establecimento sin tapaboca, ta usa sanitizer na entrada, ta mantene distancia den mayoria di caso. Den e rutina cu a crece, e reglanan basico ey no ta molestia ningun hende, y mester bisa anto cu nos no tin e problemanan di otro paisnan unda tin oposicion activo contra e reglanan basico ey. So far, so good.

Di otro banda, nos ta observa cu tin cierto aglomeracion di hende na lugarnan cu no ta permiti esaki, manera banda di lama y na cierto parking lot, y ta dura varios ora promer cu autoridad policial dicidi di interveni. Nos tin comprension di un banda pa e flexibilidad aki, pero mester tuma na cuenta cu e virus no ta cuminza traha di repente despues di 10 or, si bo ta hang out banda di lama 7or di anochi cu hopi hende di diferente circulo social, ta aki e virus ta pasa over, sin wak oloshi… Den ultimo siman aki por a nota algun intervencion na localidadnan publico unda tabata permiti demasiado aglomeracion di hende, ademas cu musica duro, etc. Cu autoridadnan a interveni, bon haci, probablemente si nan a bin mas tempran, mihor. Sin embargo, nos ta observa tambe cu tin manera un desgana pa interveni den e area cerca di e hotelnan, unda den un establecimento particular nos por a observa cu nochi tras nochi e lugar ta ‘jampacked’, sin distancia ni tapaboca, y cu un musica na un volumen cu no lo a haci mal papel den un concierto di rock cu 20.000 persona presente. Ta trata e establecimentonan aki cu ‘handschoen di felpa’ pasobra ta trata di e area turistico? Por ta cu aki ‘no tur igual ta mes igual’? Miedo pa perde e tiki turismo cu nos a mira bolbe te awor?

Tambe nos ta scucha y lesa comentario cu e autoridadnan di Salud mes ta responsable pa un parti di e problema cu a resurgi awor, cu posibilidad cu nos ta bay yega na un nivel mucho mas halto di caso activo, loke ta obliga tuma medida mas drastico mesora. Ta mustra por ehemplo riba e propaganda pa haya mas tanto ciudadano bay tuma vacuna, pa nos por yega na un grado halto di hende vacuna, loke ta duna nos mihor perspectiva pa contene un siguiente ola di virus, tambe den su variante nobo cu posiblemente ta menos cubri pa e vacunanan desaroya te awor. Ta bisa, den e critica ey, cu e propaganda di vacuna ta duna e poblacion e impresion cu nos ta riba ‘tera firme’ caba, y cu no mester tene tanto cuidao mas. Esey no ta cuadra completamente cu loke nos a observa, unda si tabata adverti cu tuma vacuna no ta significa cambia bo comportamento ora bo sali di cas y ora bo ta na cas. Un persona vacuna por carga e virus, keda bon bon e mes, y yuda plama e virus, inconscientemente. Ta absolutamente necesario pa tur hende comprende e parti aki. Y si acaso no a haci suficiente trabao den esaki, anto e mester sucede ainda. A haci un bon trabao di vacunacion te awor, pero e realidad ta cu nos ta leu ainda di por papia, si acaso, di ‘herd immunity’ cu ta requeri un mayoria solido di e poblacion vacuna.

Den e situacion actual, unda banda di un aumento grandi caba, nos lo tin e efecto di e siman aki di hopi hende riba caya, cu por resulta den mas caso ainda otro siman, ta necesario pa autoridadnan tambe laga e ‘comfort zone’ cu nan tabata parce aden ultimamente. Si pueblo a bira ‘dejado’ ta pasobra e infraccion no semper ta haya e medida mas pisa como consecuencia. Nos ta den zona di peligro atrobe, y cos no por bay for di man. Covid t’ey pa basta tempo ainda, como factor importante cu ni ciudadano, ni gobierno por ignora.