Yega cu boto na Merca no ta un opcion mas pa e Cubanonan. Cu e cancelacion dos aña pasa di e politica ‘pies secos, pies mojados’, esunnan cu ta busca emigra ta uza otro ruta. Awor, ademas di e Centro Americanonan, e Cubanonan ta concentra na e frontera entre Mexico y Merca wardando un contesta na nan solicitud di asilo.

Algun di nan ta probecha e permiso di biahe pa otro pais di Centro America pa cuminsa cu e recorido na pia for di eynan; otro ta scoge un caminda mas largo for di Sur America.

Den e migracion ey, nan ta pasa pa Colombia y nan ta yega nort occidente di limite cu Panama. Na e luga ey, nan ta enfrenta cu e calor y peliger di e selva conoci como e Tapon di Darien. Ta 575.000 hectar di mondi sin caminda, unda nan ta atravesa riunan, ta desafia e humedad y ta enfrenta e ladronnan cu nan ta topa na caminda. Pero algun di nan no ta worry cu esey. “Mi lo pasa 300 biaha cu e fin di no biba mas cu comunismo”, Adniel Gongora, migrante Cubano desde Bajo Chiquito, Panama, ta sigura.

Despues di recore shen di kilometer, nan ta keda pega na Mexico. E problemanan administrativo di Gobierno di Donald Trump ta haci cu e espera lo extende te cinco siman pa un contesta. “Durante november, december, januari y te hasta februari, e number di persona a aumenta considerablemente. Tin biaha nan ta 30, 120 y otro 180”, e vocero di Gobierno di Michoacan na Mexico, Enrique Valenzuela a sigura.

E dato di migracion di e siman: 7.724 migrante Latino Americano, Asiatico y Africano a yega Panama despues di crusa e Tapon di Darién na 2019, 1.151 ta mucha.