AZV y e problemanan structural cu e institucion aki ta topa ta keda den centro di atencion, y esey pa bon motibo. A yega e momento di tuma decision, envez di keda pusha e garoshi mand’e mas padilanti, sin haci nada sustancial. Di e manera aki nos a cuminza tende palabranan mas fuerte di nos mandatarionan, bao influencia di e situacion, unda awa ta yegando na boca y nanishi, y no tin lugar di sconde mas.

Asina mes ta un poco ‘embarassing’ pa ripara cu e promer gota di franqueza no ta bin di nos mandatarionan, sino di e instancianan Hulandes cu tin relacion directo cu nos problemanan. Despues, manera den e dianan aki, nos ta haya e confirmacion cu tin cierto cos cu mester bay tuma lugar, unda ainda gobierno y oposicion ta purba gana punto politico/electoral acusando e otro di exactamente e mesun supuesto ‘abuso’ cu ta bay comete cu pueblo. Por ehemplo e discusion tocante e introduccion di e contribucion propio (eigen bijdrage) cu ta un di e condicionnan duro cu Hulanda a pone riba mesa. Pero…, e ta algo cu gobierno di Aruba a bay di acuerdo cune caba. E actual Uitvoeringsagenda ta contene tres punto principal pa loke ta sector di cuido di salud: mantene e costonan di Covid-19 manehable; organisa cuido di manera eficiente; y e realisacion di un sistema di cuido “robusto y pagable”.

Pa loke ta e ultimo punto aki, e texto di e Uitvoeringsagenda ta bisa tambe: “ A base di investigacion existente y/o adicional encuanto eficacia (incluyendo financiamento) y efectividad di e cuido y e resultadonan di medida F.2 lo desaroya y implementa propuesta. Por pensa riba recalibracion di e paquete di seguro y introduccion di pago propio”. E punto F.2 den e agenda ta e varios medidanan cu lo tuma pa reduci gasto innecesario, entre otro riba tereno di manda pacient pa exterior, pa cual ta bay intensiva e colaboracion dentro di parti Caribense di Reino, compra conhunto di material, etc. Si nos no ta hera, den e reunion parlamentario cu Ministro Presidente y ministro encarga cu salud publico e siman aki, no a bisa e asunto cu e claridad cu cual e ta skirbi den e texto di e Uitvoeringsagenda. Y ta aki nos ta haya cu gobierno mester mustra mas curashi y bisa e cos manera cu e ta.

Tabata na su lugar cu e mandatario encarga cu salud publico a mustra e partido grandi den oposicion cu den pasado nan tambe mester a enfrenta e posibilidad di introduci un ‘eigen bijdrage’ y hasta a firma pa esey, pa despues keda sin haci nada. Claro, pasobra a opta pa cobra e placa pa AZV via e parti di BBO cu a destina pa esey, dunando AZV un rosea temporal, pero ta ken a paga e cuenta ey? Pero, mientras tanto nos ta cuatro aña mas leu, cu un gobierno cu por a opta pa haci esey, y tampoco no a hacie. Awor simplemente ta toca esun cu ta na turno den gobierno pa haci e trabao aki. Y den esaki tin cierto berdadnan cu mihor nan ta conoci. Si ta bisa cu den e proximo añanan e sistema di AZV ta bira impagable, esun cu ta bisa esey no ta contando ningun misterio. Esey pasobra no por sigui aumenta e base financiero actual y te awe no a tuma medida pa restructura e cuido mes. Mientras cu gobierno ta desmenti cu ta nan mes a propone e austerizacion di 60 miyon, nan no ta duna parlamento e propuesta manera el a bay pa Hulanda, pa nos tur por mira, ‘de una vez por todas’, cuanto sí a propone pa corta. Lastima cu e variante di transparencia cu actual gobierno ta maneha no ta permiti esey.

E discusion aki tabata riba mesa di e Dialogo Social di gobierno di e actual partido den oposicion 10 aña pasa caba.A yega na un solucion bastante bon pa e fondo di AOV, pero e asunto di AZV no a haya algo parecido. A tuma e decision fuerte tambe pa aumenta edad di pension te 65 aña, e decision corecto na e momento ey. Y awor, esun cu tabatin ‘curashi’ den oposicion, a yega den e acuerdo cu Hulanda na acorda cu ta bay 66 aña, y hasta 67, si no tin otro solucion pa financia esaki… Y kico nos a haya? Un promer mandatario cu a bisa cu, si cos drecha, ta bay wak si por bay back na 62 aña pa pension…Por fabor, nos ta comprende cu tabata tempo di campaña, pero lo no ta bon pa nos limita nos mes na loke ta realistico? Si no, niun hende no sa ki ora bo ta serio o ki ora bo ta papia disparate.

Pero, ta dificil imagina un economia cu ta crece di tal forma, cu tin espacio pa keda paga e alrededor di 10% di GDP cu ta bay na cuido di salud. Y esey ta trece tur hende cu conoce e materia na e conclusion cu mester economiza y austeriza. Nos ta dilanti un decada duro y ademas decisivo pa loke ta rumbo cu nos pais lo por tuma. Esey ta haci cu esun den e ‘driver’ seat’ lo mester mustra e curashi di den gobierno. Oposicion lo mustra‘curashi’ na nan banda di sala. Si nan tabata gobierno, e acuerdo cu Hulanda lo tabata mescos.