Mediante un conferencia di prensa, prome minister Evelyn Wever-Croes a trece dilanti cu ayera a publica e rapport reciente di Fondo Monetario Internacional (IMF) na unda el a splica cu cada cierto tempo ta haci un evaluacion di e mesun articulo 4, y relaciona cu esaki tabata na Aruba e ultimo dos siman.

Diabierna ultimo Gobierno di Aruba a reuni cu IMF pa papia tocante un estudio cu nan a haci na e situacion financiero di Aruba y a yega na un conclusion cu Aruba ta recuperando treciendo dilanti algun datonan cu IMF a presenta como por ehemplo, nan ta haya hopi remarcabel cu GDP a crece na 2021 cu 27.6% y 2022 cu 7.3%, loke ta conclui cu esey ta bay sigui crece.

Tambe nan a papia di Finanzas y deficit di surplus di presupuesto caminda cu nan a indica cu pa 2020 tabatin un deficit di -/-16.2% na 2022 di -/-0.5% y na 2023 +1%, financieramente IMF a yega na e conclusion cu e deficit aki cu a converti den surplus tambe ta mustra cu Aruba financieramente ta den bon caminda.

“Esaki a mi ta considera como algo hopi grandi cu nan ta confirm’e ademas,” el a bisa.

Den e rapport di conclusion nan ta confirma cu e gastonan di gobierno ta apropia, di esaki, el a comenta cu e discusionnan cu tin riba gasto cu si Gobierno di Aruba tin gasto mucho halto, ta refuta esaki cu e rapport unda ta indica cu e gastonan ta apropia.

Di loke ta trata e debe, nan a conclui cu e debe cu Aruba tin pa 202 tabata na 112.3%, pa 2022 a yega na 90.7% y pa 2028 nan ta premira cu ta bay disminui te cu 71%, lo cual ta nifica cu esey ta hopi cerca di e 70% cu nan a palabra cu Hulanda cu nan lo alcansa na 2031.

“Cu esaki IMF a bisa cu nos ta bahando nos debe considerablemente y pa 2028 ya caba nos ta yega cerca di e meta cu nos a palabra cu Hulanda,” prome minister a expresa.

Tocante desempleo, el a indica cu IMF den su rapport a señala cu pa 2021 tabata na 8.8% y na 2022 a baha te cu 6.6% y segun e ultimo analisis nan ta bisa cu e ta bahando mas, esey ta nifica cu mas hende ta hayando trabou despues di pandemia, “e no ta na 5.9% ainda prome cu tabata ta prome cu pandemia, tin hende cu ainda no a haya trabou, pero nos ta bayendo den e bon direccion.”

Esakinan ta e cuatro indicador cu IMF a usa den su rapport di conclusion di estudio cu nan a haci y nan ta duna tambe algun proyeccion cu ta importante pa destaca: un di e proyeccionnan den tempo nos dilanti cu tambe ta hopi positivo ta e crecemento economico y con nan ta mir’e.

Na otro paisnan ta luchando pa tin un poco crecemento economico pero na Aruba nan ta mira cu pa 2023 tin un crecemento di 2.3% y despues lo sigui, cada aña lo por tin un crecemento economico di 1.1%.

“Nos meta como gobierno semper prome cu pandemia caba, tabata pa nos tin un crecemento economico cada aña di 1% y awor akinan nos a mira cu IMF ta confirma esaki, pues, e pasonan cu nos a tuma ta tambe, pa nos sigura cu den futuro Aruba lo tin crecemento economico,” prome minister a sigura.

Finalmente, un di e puntonan positivo cu prome minister ta considera cu IMF a yega na dje ta inflacion, di esaki, el a splica cu IMF a indica cu ora a proyecta ki inflacion ta bay tin e aña aki cu aña pasa, nan a pensa cu e proyeccion ta di 5.5%, sin BBO na frontera y e otro impuestonan, pero awor e inflacion cu nan a kere cu tabata di 5.5%, ya caba ta na 4.9% loke ta nifica cu inflacion ta bahando compara cu loke a tene na cuenta cune aña pasa.

Pa fin di aña 2023, den nan rapport di conclusion IMF ta indica cu inflacion lo ta na 3.2%.

Igualmente e instituto aki a bisa tambe cu Aruba te ainda no a sali di e problema, na unda a analisa y identifica cua ta e riesgonan cu tin, pa cuminsa, nan ta considera cu inflacion por ta un riesgo mirando cu no sa kico ta bay pasa cu inflacion na Merca loke por afecta Aruba su economia tambe of otro desaroyonan geopolitico debi na diferente situacionnan cu ta sosodiendo na mundo aworaki.

“Esaki ta temanan fuera di nos control cu nos ta preocupa pe y ta pidi nos pa tuma cuenta cu esey,” prome minister a sigura.

IMF no ta convenci cu e aña aki manera e situacion ta awor, Aruba lo yega na 1%, pa e motibo ey nan ta insisti pa logra e surplus, cu e BBO na frontera mester bin y nan ta pidi gobierno pa tuma na cuenta tambe cu introduccion di BTW cu ta den e rapport y tambe pa aumenta compliances, esnan cu no ta pagando nan impuesto manera mester ta.

“A pesar cu nos tin den nos indicacion y den nos presupuesto un surplus di 1% mi tin cu bisa cu Banco Central ta kere cu nos por yega hasta 2% di surplus e aña aki, IMF ta kere cu e ta keda na 0.8% y ta bisa nos cu pa yega na 1% nos tin cu percura pa BBO na frontera aki bin y si tin mester, debi na otro factor, sigui considera e BTW,” el a bisa.

Un otro punto relevante di e rapport aki ta cu nan ta expresa nan preocupacion pa nos fondo di AOV, pension di behes, segun IMF pa 2030 e reservanan lo ta elimina y lo mester tuma decisionnan pa por garantisa cu e fondo aki mester keda existi debi cu Gobierno di Aruba no kier pa esnan cu ta trahando awor preparando pa un pension, yega 2030 no tin placa mas den e fondo pa paga nan “esaki ta un punto di atencion, nan a papia cu SVb di dje y gobierno tambe ta den conversacion cu SVb den e parti aki.

Nan a propone pa bin cu un prima mas halto pero riba esey, gobierno ainda no a tuma ningun decision manera prome minister a sigura, pero si nan ta mirando kico tin cu haci pa sigura cu e fondo aki tin placa den dje pa tur esnan cu awe ta trahando activamente y preparando pa e pension, por tin placa na e momento ey.

Tambe, IMF a papia di algun recomendacion pa Banco Central y nan ta haya cu Aruba mester enfoca riba loke ta yama ‘Ease of Doing Business” unda nan ta recomenda cu ta hopi positivo riba e cambionan cu tin caba pa lanta companianan na Aruba cu ta mas lihe pa tramita permisonan, pero ainda tin algun caminda cu mester traha y eynan minister Dangui Oduber por ehemplo, a informa cu ta trahando riba un sistema automatisa pa tur loke ta trata permisonan den Horeca y minister Geoffrey Wever ta trahando riba un otro sistema automatisa pa otro permisonan.

Tambe nan a menciona mercado laboral, pa flexibilisa na unda cu por y den esey prome minister a señala cu esey ta un preocupacion cu semper nan a comenta den tur e rapportnan.

Pa finalisa, nan a trece dilanti e palabra integridad, den esaki prome minister a bisa cu nan ta para keto riba dje debi cu Banco Central den su survey cada biaha ainda ta yega na e conclusion cu hendenan ta preocupa pa corupcion na Aruba y IMF a pidi pa Gobierno di Aruba acelera e plannan cu nan tin caba den cuadro di integridad.