Awe mundo henter ta celebra Dia Mundial di Salud Mental, un momento pa refleha riba importancia di bienestar mental. Na Aruba aunke a logra avancenan significante den e tereno di cuido di salud mental, ainda tin caminda pa cana. Stichting Hunto ta un di e fundacionnan cu ta dedica na mehora cuido di salud mental na Aruba. Den un entrevista cu Michelle Lont, trahado social, e ta conta di e trabounan di e fundacion y e importancia di cuido di salud mental.

“Dia Mundial di Salud Mental ta un dia pa para keto riba e topico di con bo ta trata bo salud mental, cu pa nos e ta tur dia. Nos ta enkontra cu casonan basico, pero apart di ta basico nos ta prome caminda unda clientenan ta bin pa conta nan dolor, pa conta locual nan ta pasando,” el a remarca.

Lont a splica cu pa Stihcting Hunto tema aki ta hopi central y pa e motibo ey tambe a fundacion a lanta, pasobra tabatin listanan di espera hopi grandi na Aruba. El a sigui splica cu esaki den un parti a bin door di trata cu crisis of warda te ora e persona yega na un crisis, y esey ta loke a causa retraso pa atende cu otro pashentnan.

“Netamente pa motibo ey a lanta Stichting Hunto, pa intermedia esey. Nos ta yuda bo cu bo no mester yega te na un crisis. Bo por ser atendi for di hasta cosnan simpel manera regulacion emocional, ora bo no sa con pa deal cu bo emocionnan of tin hopi rabia, stress na trabou… si no atende e cosnan aki for di e raiz desde comienso, añas ta pasa, y mas aña pasa cu bo ta keda cu mesun stress e ta desaroya den un crisis,” el a indica.

Lont a enfatisa cu yega n’e punto ey, un punto cu e situacion ta desaroya den un crisis ta locual e fundacion kier evita. “Para keto, hala rosea, sinti con bo por haci cosnan den bida diario cu bo yiunan, cosnan simpel pero na mesun momento cu un impacto grandi pa bo salud mental,” el a agrega.

Lont splica cu Stichting Hunto no solamente ta atende cu e parti psicosocial, cu ta e parti di ayudo psicologico, pero nan ta atende y brinda ayudo na e personanan cu ta sufri di adiccion. El a remarca cu ta importante pa nan enfoca riba e personanan aki, cu ta sufri di adiccion, pasobra nan tambe ta sufri di salud mental.

El a indica cu e fundacion ta enfoca riba e grupo aki a traves di proyectonan grandi caminda nan ta subi caya, papia cu e clientenan, motiva nan pa busca un miho bida, cual tambe ta parti di cuido di salud mental.

Pa loke ta e topico di salud mental mes, comparando aworaki cu antes y si e stigma y tabu rond di esaki ta existi ainda, Lont a splica cu ainda tin hende ta mira e topico como un tabu. El a indica cu ainda tin hende cu ta pensa cu busca ayudo psicologico of busca ayudo en general ta pasobra nan ta loco of ta pensa cu e no mester di dje.

Di otro banda, el a agrega, e ta wak tambe cu poco poco e tabu rond di e tema di salud mental ta ser kibra y esaki, el a enfatisa ta door di bay na scolnan y papia cu e muchanan na scol pa asina siña nan cu cuido di salud mental ta un parti di cuido di salud general.

“Por ehempel, mesun cos cu bo ta bay dokter pasobra bo a kibra bo pia, bo a kibra bo man of bo tin un griep, mesun cos bo salud mental tambe mester di cuido y esey ta unda nos ta cay aden,” el a señala.

Lont a splica cu nan ta wak cu tin un avance den e aspecto aki pasobra e veld cu ta forma parti di salud mental ta mas den comunidad, ta comparti mas informacion, pero toch e tabu ta keda y ta algo cu no por haci mucho pa esaki. “Door di trece mas informacion den comunidad y papia di e topico mas e ta crea a un domino effect,” el a enfatisa.

Pa loke ta e cantidad di casonan, el a splica cu e casonan ta djis keda aumenta, y esaki ta visibel door cu prome e fundacion a cuminsa cu dos psicologo y un trahado social, despues a bira dos trahado social y aworaki tin un total di cinco psicologo y seis trahado social. E trabou ta sigui crece y esey ta cuminsa di muchanan di cuater aña te na adulto mayor y pa esnan cu ta sufri di adiccion tambe.

Na mesun momento Lont a indica cu e casonan ta aumenta no necesariamente pasobra tin casonan nobo, pero ta door cu e hecho cu tin mas forma di ayudo pa e pashentnan, y door cu nan ta sinti cu nan por busca ayudo, mas hende cu ta sufri di salud mental pa hopi tempo ta bin dilanti.

El a remarca cu problema di salud mental, problema cu adiccion y problema di stress ta cosnan cu semper tabata t’ey, pero ta simplemente cu awor e persona tin un caminda cu nan por yega pa pidi ayudo.

Por ultimo Lont ta duna un mensahe importante pa comunidad riba Dia Mundial di Salud Mental: “E ta un dia unda nos ta para keto riba salud mental, pero corda cu salud mental ta henter e aña. E ta cuminsa for di cosnan cu bo ta haci na cas, na trabou, con bo ta socialisa of haci algo pa bo mes. Busca e ayudo cu bo tin mester, sin importa con chikito e ta mustra. Tin hende pa guia bo, y tin hende pa scucha bo. Busca informacion, no keda warda te ora e situacion bira abrumador. Haci uso di e plataformanan pa educa bo mes, no keda sin sa. Una bes bo ta educa y bo ta mas consciente di kico bo ta sufriendo, mas bo sa unda pa bay,” el a finalisa.