editorial 2_15_1_90.jpg

E siman aki ta haci dos luna cu a conclui e acuerdo cu Citgo Aruba y PDVSA. Segun gobierno a keda djis un par di ‘cabos sueltos’ pa regla cu Valero y ya… Mientras tanto, a haya centenares di solicitud local pa trabao y miles di exterior. Di e partner nobo mes no a tende nada, ni cu nan ta trahando riba busca prestamo pa bay realisa e proyecto, nada. Tampoco a sigui comenta localmente riba e cantidad di 600 interesado local pa bay traha den e mehorador di crudo. Probablemente un gran parti ta hende cu a traha caba den e refineria, pero e pregunta ta si nan ta sinta na cas of ta traha otro caminda caba. Al fin y al cabo, nos ta na 2016 y por ta cu hopi di nan a haya otro trabao y lo ta interesa pa cambia, si e dunado di trabao nobo ta bin cu un oferta suficientemente atractivo. Incertidumbre por existi tambe pa e trahadonan actual di Valero, cu mester haya un contracto nobo cu un dunado di trabao nobo. Den pasado e cambionan, di Coastal pa El Paso, y despues pa Valero a tuma luga silenciosamente, ya cu e doño nobo a tuma e NVnan local over ‘lock, stock and barrel’ cu tur responsabilidad como  dunado di trabao. Despues a cambia nomber di e companianan so. 

Den e caso awor e compania nobo, cu no ta continuacion di e companianan di Valero, lo mester bay sinta cu cada empleado y mester traha un contracto nobo, cu por inclui reconocimento di tur e derechonan adkiri den servicio di Coastal, El Paso, Valero. Un posibilidad tambe ta pa firma un contracto colectivo di cuminsamento caba. Ta recomendabel pa regla e cosnan aki super bon pa e simpel hecho cu nos no ta deal aki cu compania cu tremendo reputacion ora ta trata derecho di empleado.

Pero, kico ta e trasfondo di henter e asunto aki? Pakico ta tarda asina hopi pa termina e negociacion cu Valero? Aunke no a bisa esey, e impresion awor ta cu e ‘cabos sueltos’ cu Valero tabata bastante ainda, y a opta pa tira tur cos riba e negociacion cu Citgo/PDVSA prome. Pero awor cu esey ta cla, no tin nada cu ta urgi Valero pa termina e negociacionnan mas pronto posibel. Nan tin e miho cartanan den nan man, y esey ta principalmente cu si tur cos fracasa, nan por sigui cu desmantela e instalacionnan, pasobra ta esey ta e acuerdo cu nan tin cu Aruba. Ademas, nan no tin pakico di entrega e partinan operativo, cu ta e transshipment y e distribuicion di combustibel na Aruba si nan no ta desea esey. E obligacion di desmantela y entrega e tereno bashi ta conta pa e parti cu tin tres aña sin opera y esey ta e refineria.

Di e manera aki, ta di comprende cu nan ta e partido na mesa cu por exigi y ta logico cu nan ta purba saca lo maximo afo, ta negoshi e cos aki ta y no obra di caridad. Ta Aruba ta pasa pa sokete cu a negocia tur cos cu un banda so, y a hinca su mes den un ‘callejón sin salida’ anto awor por haya su mes obliga acepta un deal cu por tabata miho pa e pais.

E pregunta pa contesta awor ta ki dia e cos aki ta keda cla y ki deal tin riba mesa. A surgi mientras tanto e preocupacion pa e asbest cu tin dera riba tereno di Valero pero realmente esey ta solamente un di varios caso di contaminacion cu mester resolve. Si nos supone cu e acuerdo por keda cla e siman aki, e resto di preparacion na departamento di legislacion por keda cla prome cu fin di luna. Anto Conseho Consecutivo, ocupa cu presupuesto 2017 te fin di e luna aki, por trata e pakete aki den luna di september. Esaki ta hiba nos luna di october caba prome cu parlamento ta haya e asunto pa trata. Traspaso di e propiedad lo bay tuma luga pa mas tempran den November y e prome accionnan di rehabilitacion probablemente lo bay tuma luga drentando aña nobo caba.

Riba tur e tardansa aki ta bin e problema mayor: ken ta financia? Citgo Merca a bula afo un dia despues di e acuerdo na Caracas na juni, bisando bon cla cu nan no ta financia y ta duna asistencia tecnico so. PDVSA algun luna pasa ainda a trata na bende debe via emision di bono, cu dia di emision tabata bal 45% di nan balor nominal; asina minimo e confiansa di mundo financiero ta den e compania.  Si nos mira un acuerdo cu Valero mes a corto plaso, ta nada mas cu pasa pa e siguiente episodio insigur den e storia largo aki. En todo caso e proyecto aki ta parce di ta e ‘make or break’ pa e partido den gobierno actualmente, cu bista riba eleccion na 2017. Basta nan no bin cu e idea pa uza e refineria como garantia pa fia placa, nos tin suficiente debe caba.