Manera nos a menciona anteriormente, Bon Dia Aruba a acerca Directie Scheepvaart Aruba pa papia un poco entre otro tocante seguridad di botonan riba lama, e proceso di keur y recomendacionnan cu ta duna. Tur esaki ta importante pa nos por keda consciente tocante e pasonan cu nos por tuma pa nos seguridad ora di nabega den lama habri.
Directie Scheepvaart Aruba (DSA) ta e autoridad maritimo oficial di Aruba y ta e autoridad designa pa seguridad maritimo y regulacion di esaki riba nos isla. Entre nan responsabilidadnan clave tin regulacion y certificacion, unda ta supervisa licencianan, inspeccion y tambe cumplimento di e barconan registra y cu ta opera den awanan di Aruba. Bon Dia Aruba a reuni cu algun representante, unda entre otro tabatin inspectornan presente cu a brinda informacion amplio tocante seguridad.
Nos a comenta caba cu un di e trabaonan importante di DSA ta otorga vaarvergunning, permiso di nabegacion, y tambe keuring di e botonan di cual tin dos categoria di vergunning cu por busca, es ta un vaarvergunning personal y un vaarvergunning comercial.
E combersacion cu Sr. Donata di DSA a sigui y a papia tocante e responsabilidad cu nos tur ta carga di compronde e peliger cu nos por pone nos mes aden pa medio di no cumpli cu reglanan of tende di e recomendacionnan, el a expresa cu ta importante “pa abo tambe como ciudadano compronde kico mi por haci pa evita cu si algo pasa mi, con mi por yuda mi mes.” A comparti tambe cu actualmente tin un website den preparacion unda DSA lo brinda mas informacion na pueblo cu tur recomendacion na un solo sitio, cual na su turno trece un acceso mas facil. Tambe el a conta cu “lo bin cu un campaña pa splica cada biaha kico pa tene cuenta cune ora di haci uso di lama.” Campaña y recomendacionnan ta importante, pero tambe mester “corda bon cu como ciudadano bo tin un responsabilidad pa bo mes. Si bo bisa mi no ta bay cu e boto of e tin un buraco pero mi no ta worry of mi no ta worry cu e flares e ta un riesgo cu bo ta causa pa bo mes,” Sr. Donata a comparti.
Papiando un poco tocante e falta di cumplimento cu recomendacionnan y te hasta reglanan tin biaha, a trece dilanti e posibilidad cu ciudadanonan o pasaheronan di un boto tin pa reporta ora ta mira incumplimento, y pa cu esaki Sr. Donata a splica cu “ta depende di ki categoria nos ta papia di dje. Si ta un boto comercial, su keuring ta mas streng. Semper por yama tur departamento y nos di nos banda si e ta algo cu ta klop nos ta trece na atencion di e persona pero hopi biaha esaki no ta pasa. Nos ta autoridad di lama, nos ta keur boto, claro cu bo por yama semper pero ora cu un gedrag bay robes, hopi biaha bo ta yama polis of bo por yama wardacosta pa reporta esaki. Si bo ta den caso di un compania comercial, si e no ta tene na reglanan e ora e por haya boet, husticia por actua riba dje y nos ta haya reportahe di esaki pa nos conseha minister. E vergunning pa bo tin un compania acuatico ta duna door di minister mes, dus tin mandato p’e.”
A papia tambe tocante un protocol cu posiblemente tin ora di encontra problema riba lama, y a enfatisa e importancia di e recomendacion pa tin VHF (Very High Frequency) radio, cual ta usa pa comunicacion maritimo entre botonan y stacionnan na costa, Sr. Henriquez di DSA a comparti cu “tambe por yama kuststation of Corsou cu ta e rescue coordination center, awo yama MOC, cual ta coordina rescate den e area, depende unda. Kuststacion tambe ta monitor 24 ora. Bo telefon ta binnen berijk paso corda bon cu nos tin un protected area cu ta core 1 miya for di westpunt, pabao di hotel grandi, un miya pasa Manchebo, bin zuid di Aruba, esey ta loke nos ta considera protected area. Pafo di esey, bo mester tin mas ekipo pa motibo cu tin piscado ta bay 20 miya pabao di Aruba, mi ta kere bo no ta ni wak Aruba mas. Eynan bo mester tin extra ekipo, consehablemente un EPIRB, cual ta usa den emergencia pa transmiti señalnan di auxilio y tambe indica e posicion.”
Na e punto aki, Sr. Donata a comparti informacion di un presentacion na cual DSA a ser invita recientemente, y den esaki a bin cu “Who Do I Call,” y a comparti algun di e contactonan primordial ora di enfrenta problema riba lama cual ta Maritime Operation Center (MOC) di Corsou, 913 y bo por VHF canal 16. Tambe tin e Whatsapp nummer cu ta 0059995100913. “Esey ta contact cu ta importante pa sa. Hopi biaha nos ta recomenda cu si bo yama, mescos un yamada pa 911, bisa di biaha ken bo ta y unda bo ta pa motibo cu si comunicacion kibra nos sa caba ken ta papiando y unda bo ta. Esey ta recomendacion cu ta duna mirando cu tin biaha tempo por ta cortico. Dus esey ta eigenlijk punto di contacto y wardacosta ta punto di sosten pero e ta bay via MOC.”
Pa cu e preocupacionnan cu por ta andando y posible impresion di un falta di atencion na e botonan den incumplimento, Sr. Donata a comparti cu “di nos banda, si boto no ta den ordo e no ta bay haya un papel. Nos no ta bay pone hende su bida na peligro. Si e tin un buraco keuring no ta bay pasa. P’esey nos tin keuring cada 6 luna, hopi hende no ta contento cu cada 6 luna.”
Reglanan ta presente, recomendacionnan ta ser duna y ta brinda guia tambe na esnan cu tin mester di esaki pa por haci uso di nan boto di manera safe. Sr. Donata a enfatisa cu “atrobe, e comportacion. Nos por tin hopi regla pero bo mester pone di bo banda tambe. Nos tin regla, continuamente nos ta traha riba reglanan, riba nos maneho y nos guianan. Nos ta bay hopi dilanti den esaki, nos ta bezig cu ley nobo tambe, tin atencion sigur sigur pa e sector maritimo, nos ta haciendo nos parti. Nos ta haci loke nos por pero ta keda na cada persona yuda nos yuda nan.”
Algo importante cu a menciona tambe ta, cu no mester warda pa algo bira un ley pa nos cumpli cune. Autoridadnan y recursonan ta presente pa yuda nos, pero na final di dia, nos bida ta den nos man, y ta parti di nos responsabilidad cuida y proteha esaki.
Keda informa, haci preguntanan, aplica recomendacionnan y cumpli cu reglanan na final ta den nos man, y esaki por marca e diferencia entre seguridad y tragedia.