
(AP) – Argan Oil ta pasa door di bo dedenan como oro likido – hidratante y restaurativo. Aprecia mundialmente como un cosmetico di mialgro, e ta mas cu esey na Maroco. E ta un salbacion pa muhenan den areanan aparta y un producto di selbanan cu poco poco ta cayendo a causa di e demanda creciente.
Pa trah’e, muhenan ta zak riba molino di piedra y ta mula e granonan. Un kilogram – aproximadamente 2 dia di trabao – ta genera alrededor di 3 dollar, suficiente pa un sustento modesto den un economia unda e oportunidadnan ta escaso. Tambe e ta conecta nan na generacionnan pasa.
“Nos a nace y crece aki. E tradicionnan aki ta bin di naturalesa, loke nos mayornan y welonan a siña nos y loke nos a hereda,” trahado cooperativo Fatma Mnir a comenta.
Un parti clave di mercadonan local pa hopi tempo caba, argan oil ta awendia den productonan di cabey y cuido di cuero di luho den tiendanan mundialmente. Sinembargo su popularidad ta menasando e mondinan di argan, cu su cultivo ademas di secura ta poniendo presion riba matanan cu antes tabata mira como resiliente den e condicionnan mas dificil.
Hafida El Hantati, doño di un di e cooperativanan cu ta cultiva e fruta y ta press esaki pa azeta, a bisa cu e impacto ta bay mas aleu cu e matanan, menasando tradicionnan stima.
“Nos mester cudia di e mata aki y proteh’e paso si nos perde e mata aki, nos lo perde tur loke ta defini nos y tur loke nos tin aworaki,” el a bisa na e cooperativa Ajddigue pafo di e pueblo Essaouira.
Pa siglonan caba, e matanan di argan ta sostene bida den e seronan entre e Oceano Atlantico y montañanan Atlas, dunando cuminda na ser humano y bestianan tambe, wantando tera na su luga y yudando mantene e desierto di plama.
E matanan aki pro sobrevivi den areanan cu menos di 1 inch di yobida anual y ta keinta te 50 grado Celsius. Nan ta wanta suficiente secura cu raisnan cu ta bay te hasta 35 meter bao di tera. Cabritonan ta subi e mata, ta come su frutanan y eventualmente ta plama e simianan como parti di e selba su ciclo di regeneracion.
Sinembargo e mondinan a cuminsa baha den cantidad. E matanan ta duna menos fruta, nan takinan ta yen di sed. Den varios luga, tera cultiva a reemplasa nan cu veld rgandi di tomati of citrus, varios creci pa exportacion, a expande.