Na 2019, prome cu pandemia, yegadanan internacional di turista a aumenta na 1.5 biyon, y e industria a genera 1.4 triyon dollar den tourism receipt, segun UNWTO. E tabata e di dies aña consecutivo di crecemento, cu yegadanan aumentando cada aña. E tourism receipts tabata creciendo hasta mas rapido cu e GDP mundial.

Dies aña di crecemento rapido, y den hopi destinacion, restriccion of control limita riba e crecemento aki a laga turismo causa dañonan serio na e destinacionnan unda e ta tuma lugar. Esaki segun un articulo di pareha Australiano cu ta promove turismo sostenible, Sally y Brayden di e popular blog Sally Sees. Autoridadnan na Aruba den lunanan recien tambe ta reportando riba e recuperacion y crecemento di nos turismo, y ta importante pa pensa riba tur consecuencia, positivo y negativo, cu esaki ta trece cune.

Ta apenas den añanan recien cu turismo sostenible a bira un prioridad serio pa destinacionnan y operacionnan rond mundo. Den hopi caso tabata pa motibo di necesidad, den un intento pa resolve e problemanan cu turismo no-sostenible a causa durante añas.

Ta importante pa ta consciente di e problemanan cu turismo ta trece cune, directa- of indirectamente. E impactonan negativo di turismo usualmente ta clasifica den tres area: economico, social y ambiental. Den su articulo, Sally ta comparti cuatro impacto negativo cu turismo por tin den cada un di e areanan aki.

Area economico

Por parce dificil pa kere cu tin desbentahanan economico di turismo, mientras e ta produci asina hopi entrada, sigur na un isla manera Aruba unda nos ta depende casi exclusivamente riba industria turistico. Pero e banda economico di turismo ta mas cu djis ganashi, y turismo no-sostenible impulsa pa solamente ganashi por tin consecuencianan desastroso pa e destinacionnan.

Manera ta den e caso di Aruba, paisnan por bira demasiado dependiente riba turismo, cu un porcion grandi di nan economia y GDP biniendo di turismo. Pandemia di Covid no por tabata un mihor ilustrador di e daño di ta demasiado dependiente riba turismo, un industria volatil. Pero hasta prome cu e pandemia, esaki tabata un problema. Preferencianan pa cu destinacionnan turistico ta cambia facilmente, y pues depende riba un turista pa bin back na e mesun lugar cada aña ta carga riesgo. Eventonan manera desasternan natural, terorismo, preocupacion pa salud of djis un cambio den tendencia por laga paisnan cu tabata prospera riba turismo, bashi.

Ta berdad cu turismo ta genera empleo pa hopi, pero hopi biaha, e empleo aki ta di menos salario of temporal, cu empleadonan completando tareanan domestico cu tiki espacio pa progreso of avance den nan carera. No ta inusual pa establecimentonan manera resort of hotel contrata staf internacional pa posicionnan senior, di manager. Usualmente esaki ta laga trahadornan local pega den posicionnan di nivel abao, cu salarionan abao, y sin garantia di trabao vast.

Un problema economico mayor cu industria turismo ta ‘leakage’. Basicamente, ‘leakage’ ta ora un porcion di entrada di turismo no ta keda den e destinacion cu e turistanan ta bishita. Placa ta ‘leak’ na otro paisnan mas grandi. Esaki usualmente ta sucede mediante companianan internacional, manera aerolinea y resort, cu ta hiba nan ganashi back na nan pais sede, y e destinacion y comunidad local no ta ricibi e beneficionan economico di e turistanan cu a bishita. Un hotel di un cadena internacional por leak placa for di economia local.

Na paisnan unda turismo ta un sector industrial mayor, gobierno hopi biaha ta enfoca tur nan energia y fondonan den e industria. Hopi biaha esaki ta den detrimento di otro industrianan importante, manera educacion, infrastructura y cuido di salud. Esaki por resulta den bunita areanan turistico, infrastructura nobo y fondo a beneficio di bishitantenan. Pero kico ta pasa cu e localnan cu ta biba na e pais? Nan no por disfruta e mesun nivel di desaroyo.

Desbentahanan social
E impacto di turismo riba sociedad y cultura hopi biaha ta cuestiona y profundamente complica. Turismo ta apenas un di e cantidad di forsanan cu tin impacto riba cambionan cultural, manera globalisacion, tecnologia y medionan di comunicacion. Pero no por nenga cu turismo y cultura y sociedad ta inseparable. Y tin desbentahanan grandi di turismo riba e area aki.

Comodificacion di cultura ta un di e partinan mas compleho, moralmente dificil di turismo. Den resumen, turismo por converti cutura den un ‘commodity’ (mercancia). Na momento cu cultura tradicional ta bira un atraccion cu hende ta paga pa mira, esaki ta crea problemanan etico complica. Hopi biaha e cultura cu ta presenta na e turistanan a wordo adapta pa ta mas atractivo pa e bishitante. Bailenan tradicional y paña ta drecha, ceremonia of ritual ta bira mas cortico, y artesania ta bira mas chikito y menos pisa pa fit den maleta. Solamente algun elemento di un cultura ta wordo considera merecedor di presenta na turista. Y usualmente tin un cantidad di problema tras porta cera cu nunca mester expone na e turistanan. E cultura di un destinacion, mira for di wowo di turista, no ta autentico.

Hende cu ta di vakantie hopi biaha ta laga nan compas moral na cas. Nan ta relahando, nan kier pasa bon, y ta fuera di nan ambiente usual. Esaki por conduci na enfrentamentonan serio entre turista y local, y laga e localnan deseando cu e turistanan nunca lo a yega. Sea intencionalmente of no, turistanan por ofende localnan y laga nan sinti incomodo den nan mesun cas. Bisti inapropiadamente, sin ta na altura di comportamentonan culturalmente aceptable, y comportamento generalmente malo pa uso di alcohol y droga ta apenas algun di e mal comportamentonan cu turista por trece na un destinacion. Ningun di esakinan ta desconoci na Aruba.

Presion ambiental

Ademas, turismo por haci daño na naturalesa y infrastructura. Algun di e atraccionnan turistico mas importante na mundo ta historico, antiguo, construi siglonan atras pa diferente civilisacionnan. E representacionnan fisico aki, di culturanan antiguo, ta bieu y fragil. Y si tin miles, algun biaha miyones, di turista ta trapa riba nan tur aña, esaki ta pone presion riba e structuranan y por causa dañonan ireparable. No tur daño ta causa intencionalmente pa e turistanan, pero djis pa tin hende ta cana riba cierto areanan, toca cierto superficienan (na Aruba por pensa por ehemplo toca coral) por causa erosion y daño ireversible.

Ademas, cantidad di sitio ta sufri di e actonan intencional di turista, manera laga desperdicio atras, graffitti, bay cu cosnan (santo blanco, coral, strea di lama) y subi riba structuranan sin permiso ta algun ehempel di esaki.

Mientras na Aruba nos ta sigui depende fuertemente di turismo, por nota algun iniciativa caba pa pusha pa haci esaki mas balansa y sostenible. Por ehemplo, tournan ecologico durante cual ta siña e turistanan pa disfruta di nos naturalesa, pero alabes respeta esaki. Tambe por pensa riba e yamado pa limita tournan cu UTV. Asina cu ta importante pa ciudadanonan y autoridadnan ta consciente di e impacto di turismo riba tur area di bida na nos isla.