Ayera tabata un dia importante pa Aruba, aunke no tur hende lo ta di acuerdo. E hecho memorable tabata e sentencia den caso sumario di Fundacion Parke Nacional Aruba contra Aruba Offroad Foundation. E tabata un veredicto cu por a anticipa, asina mes e momento cu  yega asina leu, e ta causa emocion. Un sentimento di ‘no tur cos ta perdi anto’. 

Hopi ciudadano lo tabata mira cu sentimento mixto con nos tabata sacrifica nos propio pais riba e altar di turismo, unda te poco tempo pasa nada no tabata demasiado loco pa haci, basta bo bisa acerca cu e ta pa promove turismo. Den e caso aki esey tabata e confrontacion: por o no por stroba un empresa gana placa? Al fin y al cabo, cu e placa ey ta cria famia…?  Y esey, sigur den e temponan dificil aki, unda tanto hende no tin pan riba mesa, por zona manera un argumento valido pa hopi hende.

Sin embargo, realidad no ta asina, no asina simple en todo caso. E ta asina simple pa esnan cu kier gana placa awe y no ta corda riba mañan. Nos por imagina cu tin hende cu tin un cierto tipo di negoshi cu por afecta interes di otronan, y cu nan no ta sinti cu nan ta e promer yama pa cuida interes di otro. “Laga e otronan mes cuida nan interes,” ta parce e lema aki. Den e caso aki no ta trata di esey primeramente, sino ta bay un stap mas leu: ta trata di e perspectivanan pa e propio negoshi por sobrevivi a lo largo. Conservacion di naturaleza no ta solamente un asunto di sentimento, y di ‘moda’, sino di realidad economico duro. Y ta aki ta unda mester purba di yega na un entendimento entre e partidonan, unda sin duda algun mester acepta cu un exceso di un cierto actividad economico riba un scenario asina chikito necesariamente mester hiba nos na problema di destruccion di e recurso cu ta duna bida na e propio actividad economico.

Realidad ta cu e actividad economico ta tuma lugar den tereno cu pa su apariencia ta parce salvahe, indomable, y por lo tanto no mester di consideracion. Sin embargo, manera hopi otro paisahe e barancanan ey ta representa un habitat pa hopi animal y mata den un equilibrio fragil. Loke den un par di luna por keda destrui, por tuma varios aña, hasta siglo pa recupera. Aparte cu nos tin riba e isla chikito aki e partinan cu nunca lo recupera pasobra e daño ta haci pa eternidad. Ehemplo di esaki nos ta haya den e propio Parke Nacional unda e yaganan enorme cu e coba den e capa di calichi a daña e paisahe pa semper. Nos no mester lubida cu promer cu a surgi e conscientisacion cerca hopi di nos ciudadanonan encuanto conservacion di nos recursonan, ya caba nos a perde varios bataya nunca hiba, pasobra no tabatin esnan pa lanta nan voz. Esey tabata den un tempo cu na otro partinan di mundo tampoco tabatin e consciencia cu ta existi awe, y no tur caminda tampoco. Esey ta pone nos ta unda nos ta awe, unda realmente mester haci algo pa scapa e planeta aki.

Pero ban enfoca atrobe loke ta toca nos directamente aki. Loke nos kier argumenta aki cu hopi biaha, den presentacion di un futuro bunita, ta usa un exceso di palabra bunita, cu cual tur hende necesariamente mester bay di acuerdo… y despues? Ta demasiado biaha nos ta mira cu di un banda tur e lema y consignanan bunita aki di ‘desaroyo sostenible’ ta expresa pa nos gobierno(nan) tambe, mientras na mesun momento ta laga simple afan di gana placa a costo di loke ta invalorable pa nos, bira prioridad. Ta pesey cu e momentonan aki ta asina importante, esakinan ta e batayanan cu nos no por perde. Aki ta bin resulta ken ta practica ‘lip service’ y ken berdaderamente ta para pa interes a largo plazo di e pais aki. Y laga nos bisa di biaha cu esaki no ta bay ta e unico bataya, contra e mesun gobierno cu ta caricia nos cu ‘desaroyo sostenible’, pero ora dos di nan ministronan ta traha plan pa viola tratado internacional, nos ta tende solamente un sonoro silencio di e mesun gabinete aki. Asina tanto miedo nan tin cu e gabinete aki ta cay, cu no tin un  base razonable pa para e coleganan aki y bisa nan bay busca cos di haci.

Tambe nos por mira cu huez, un otro, a bay di bishita na Parkietenbos pa bay mira cu su propio wowo kico ta tumando lugar ey, sin cu realmente nos ta mira algun movimento den e asunto. Claro cu nos no kier e asunto aki bay den direccion cu e ministro – actualmente ciudadano comun y coriente – anterior tabata kier a hiba nos, pero esey no por significa cu no ta sigui traha riba solucion. Of nan ta sinta warda te cu henter Aruba ta bira un ‘Parkietenbos’ grandi? Independiente di loke e Hulandesnan ta bin haci aki poco dia aki, nos mester sigui defende nos propio interesnan. Mayoria vez esey no ta contra ni Hulandes ni extraterestre, sino nos propio hendenan cu ta mira solamente interes economico.