A peticion un splicacion senciyo di nos fondonan di pensioen di behes (AOV) y di empleadonan publico (APFA). Ora nos a drenta gobierno na 2001 nos a haya un APFA cu gabinete Eman tabata debe nan na prestamo, primanan reteni cu e trahadonan tabata paga y e parti cu gobierno mester a paga cu a suma na un debe di 197 miyon florin! Nos mesora a cuminsa traspasa e primanan y al final a paga un suma grandi di 80 miyon florin na 2009. Dicon APFA no a keha e gobierno di Mike Eman tabata algo raro y straño! Mirando cu mester a cuida e ‘dekkingsgraad’ nos a bin pa e ambtenaar cu drenta nobo ta bin un nieuwe pensioenregeling. E storia di edad den un sliding scale pa nos na 62 aña ta conoci y tambe e esfuerso pa yega na un franchise cu a ser boicotia bou pretexto: “over my dead body”!

Franchise y middenloonregeling.
E weganan di e mesun sindicatonan liga cu AVP ta conoci, unda Mike Eman a bisa cu un supuesto experto spirito di CDA lo a traha un rapport cu nunca el a laga publica cu no mester mishi cu e edad. Plus den campaña 2005 a manda un carta pa tur hende cu tabata yegando 60 aña bisando nan pa no vota pa MEP, pasobra Nel ta bay aumenta e edad di pensioen te 65 aña. Bo mester por corda e carta aki! Nos a bay for di gobierno na 2009 y Gabinete Eman a cuminsa cu e mesun mal maña di no tabata traspasa e primanan reteni di e empleadonan cual ta un ladronicia di placa di e trahado pa financia su gobierno. E situacion a empeora cu nan a introduci franchise, middenloonregeling, aumenta e prima cu 2% cu cooperacion di e firmadonan di un atanada di protocol sin a resisti, apoderando gobierno pa haci y deshaci cu e fondo y suta nos cu 43 medida! Hasta na ultimo ministro Bermudez a manda parlamento pa kita e Duurte toeslag di e pensionadonan. Lo ta bon mi splica esaki.

Pensioen grondslag y Duurte toeslag.
A base di e rango cu bo tabatin bo por haya 70% di bo ultimo entrada na pensioen si bo a cumpli cu tur e condicionnan. Bo tin e pensioen grondslag cu ta APFA ta paga y bo tin e duurtetoeslag cu ta e  2 componentenan di bo pensioen. E pensioen grondslag na placa ta 1/3 di bo pensioen y e duurte toeslag cu gobierno ta paga ta 2/3. E ultimo aki Gabinete Eman kier a kita y cu te awe ta benta na Staten. Awor lo ta bon pa tur ambtenaar realisa cu gobierno – sin Hulanda su prestamo – no por a paga ni salario di 11 di mei si no firma un acuerdo colma cu condicionnan. Si Aruba no cumpli cu Hulanda ningun hende no ta cobra ni e ambtenaar ni e pensionado ni e politico tampoco. Bo ta den dead lock financiero! No lubida cu tur pensionado mester ta consciente cu ta e duurte toeslag cu gobierno ta duna APFA, esey ta e parti mas importante di bo pensioen y si no tin placa no tin pensioen.

Compensacion pa costo di bida.
Den pasado na 2008 cu e sindicatonan a welga 6 siman pa indexering nos a bisa nan cu nos no por carga e indexering y cu nos ta dispuesto pa compensa costo di bida cu 105 florin pa luna pafo di e salario, pasobra si hinca esaki den salario, esaki lo ta funesto pa Aruba. Awe ata mesun discusion pa no kita e 5% for di salario, pasobra e ta afecta nan pensioen! Ta ken por cu e trikinan aki? Segun Mike Eman a bisa ATIA cu mester kita 1500 ambtenaar y cu nos no por paga e pensioen di ambtenaarnan cu ta mucho costoso y p’esey su gobierno a dicidi pa kita e duurte toeslag y djey hala atras, pasobra tabata dilanti porta di eleccion. E pensioen di behes di SVB tambe lo bay mira cambio, pasobra si 37000 hende keda un periodo largo sin trabao ni e prima di e dunado di trabao ni di e trahado lo por ser paga.

Rumannan, ki dia bo ta conscientisa bo mes cu e efectonan di e pandemia ta hopi serio y ta rekeri seriedad y responsabilidad di nos tur. Si Hulanda no fia nos e placa pa di 3 tranche, pasobra nos no a cumpli cu e condicionnan, nos ningun lo cobra. Esaki ta e realidad amargo y doloroso. Sigui hunga wega y macaco mes ta basha wowo di su yiu.