editorial 2_15_1.jpg

Den e acuerdo di 13 di juni unda a concretisa e reapertura di e refineria, a papia di 1 di augustus 2016 como fecha pa Citgo inicia cu proceso di rehabilitacion. Den prensa esaki a bira cu e refineria ta cuminsa opera, pero esey no ta berdad. E fecha ey lo inicia cu e actividadnan y esey ta encera cuminsa un analisis detaya di tur cos cu mester haci y mehora o reemplasa, pa aki un aña y mey pa dos aña, por cuminsa operacion. Esaki ta significa cu den e prome fase aki ta tuma e personal necesario pa haci rehabilitacion, no pa opera e planta pasobra esey ta bay tuma luga  te na 2018.

Cu esey clarifica, con ta para cu e fecha ey mes pa tin tur cos cla pa Citgo, cualkier di nan cu ta carga e nomber ey, nan ta cuatro NV local envolvi, cuminsa traha. Pa cuminsa, prome cu nan por tuma yabi di e instalacionnan, esakinan mester pasa di Valero pa man di gobierno y/o di e companianan local propiedad di Pais Aruba, cu mester keda constitui via un proyecto di ley den Parlamento ainda. Fuera di esey, mester trata ainda e acuerdonan mes cu a cera dia 13 di juni na Caracas di cual parlamento no a haya nada ainda. Pero e problema di  tempo ta mas grave pa loke ta trayecto di ley. Mester finalisa e trabao di preparacion pa manda e proyecto di ley pa Raad van Advies (RvA). Como cu ta trata di materia complica, mester duna RvA amplio tempo pa duna nan conseho obligatorio. Esey caba ta pone nos practicamente na e fecha di 1 di augustus, si acaso e documentonan por bay RvA awe. Despues e por bay Parlamento unda mester cana henter e proceso di tratamento den comision y despues den reunion publico. Nos ta papiando fin di augustus caba, sin tene cuenta cu reces di Parlamento, cu ta cuminsa mita di  juli. Pa colmo awor e presidente di Parlamento no ta cay bao di disciplina di partido mas y no  por forsa Parlamento reuni ora cu  gobierno ta desea esey.

Anto nos ta papiando september caba prome cu e proceso aki termina… Pero warda, mester caba di regla asunto cu Valero ainda. Bo no por kere cu Citgo, cualkier di nan, ta haya yabi sin cu traspaso legal ta completa y tur cos ta regla pa traspaso di personal emplea actualmente pa Valero. Segun anuncio di gobierno mes, e asunto aki no a keda regla ainda, y esaki tambe mester bay  parlamento. Con tal cu nos ta mira un proceso cu por tuma varios luna ainda.

Awor, kico ta e problema cu tur cos mester keda regla pa 1 di  augustus? Pa cuminsa lo mester pone e proyecto cana mas pronto posibel. Mas e tarda, mas inicio di operacion ta bay den futuro, cu ya caba ta un aña y mey pa dos aña desde awe. Esaki no ta conveni ni gobierno di Aruba, ni e partnernan Venezolano cu tin pura pa cuminsa, por lo menos, asina ta parce. E obstaculo grandi pa cuminsa ta sin embargo  e ausencia (ainda) di e capital necesario pa realisa e proyecto. Manera Citgo Petroleum Corporation a anuncia, e capital mester bin di fuentenan externo. Fia placa riba mercado internacional no ta un asunto di un par di dia y mucho menos si e participantenan no tin ni propiedad pa sirbi di garantia. Pero warda, esun cu  tin propiedad lo ta e companianan cu ta haya e propiedad for di Valero, via gobierno di  Aruba, e refineria di Aruba NV, of algo por estilo… Por ta cu e refineria lo bay sirbi di garantia pa por fia placa pa rehabilita e mesun refineria? Por ta cu esey ta bira e menasa financiero grandi pa Aruba? Por ta cu p’esey no kier duna cara? Si ta trata di fiamento riba mercado, no por spera milagro di e doñonan di e companianan di operacion na Aruba, esta PDVSA y PDV Holding Inc. cu ta den un situacion financiero critico y caotico.

E pregunta ta cu si na Aruba ta sigui tolera e situacion aki, unda gobierno ta bisa nos awor caba cu nos no ta haya nada pa mira, pasobra mester mantene confidencialidad pa cu e companianan envolvi. Pero criterio di secreto no ta conta pa Raad van Advies, of pa CAFT, cu a manda pidi e documentonan caba. Compromiso cu gobierno di Aruba a cera cu compania no ta conta pa CAFT cu tin poni bon cla den ley cu nan tin autoridad, eventualmente asisti pa cuerpo  uniforma, pa drenta den oficina di gobierno y hiba cuanto un documento nan ta considera necesario pa nan trabao. Ta parce cu  a pura pa caba e asunto aki pa duna menos tempo posibel na e dudanan pa sigui crece y aumenta. Ta p’esey tambe a bay busca base di apoyo pafo di parlamento, pa corta paso di eventual parlamentario cu  ta  pensa di vota contra, menasando cu posicion of no riba lista otro aña…