Bon Dia Aruba a entrevista coordinador pa tres aña di Fundacion Cas Maria, Lisette Does, kende a splica e trabou y actividad cu e fundacion ta haci pa persona cu demencia.

Lisette Does mes a cuminsa como boluntario pa un tempo na Demencia Cafe. Esey ta un evento cu Cas Marie ta organisa cada tres luna, unda hende ta bin anochi pa haya informacion tocante tema cu tin di haber cu demencia.

Fundacion Cas Marie ta un pasadia pa cliente cu tin demencia, unda ta duna un oportunidad na e famia pa haya tempo liber pa nan mes. Pasobra cu hopi di e clientenan ta biba na cas cu nan famia, y persona cu demencia ‘hopi biaha nan situacion ta bruha’.

Famianan por tin un trabou extra, mayoria ta traha of tin cu bay dokter. Nan tin cu organisa cierto cosnan apart, anto e familiar cu demencia ta keda eynan, sinembargo e ta un cliente vast. “E no ta cu ora e persona kier trece, of pasobra e dia ey e tin algo di haci, e ta keda un cliente vast di dialuna pa diahuebs, tin un grupo di 20 pa 21 cliente.”

Does ta splica cu no por tuma mas di 20 cliente, y no ta pa motibo di espacio. “No tin e capacidad di personal pa duna mas servicio. Nos ta traha di dialuna pa diahuebs, nos lo por traha mas dia si tin mas persona pa yuda. Nos sa di hopi hende eyfo cu kier ta cliente di Cas Marie aki na Savaneta.”

E proposito di e fundacion ta pa cada cliente sinti nan mes na cas, unda nan tin e libertad pa socialisa entre nan mes. Cada persona tin diferente sorto di demencia, pero ‘toch entre nan mes bo no ta ripara, pasobra nan ta custuma cu otro’.

Henter dia nan tin actividad cu e supervisor ta zorg, pa cada siman nan tin un programa hinca den otro, pa asina presenta na e cliente y nan por participa. Locual Does ta bisa cu ta importante pa tin movecion di curpa, manera gymnastiek, pa mantene e curpa intacto y den bon condicion.

Nan ta bin cu actividad pa keda purba di train e celebro. “Nos no por kita e demencia, pero nos por keda haci ehercicio pa nan recorda constante, of purba siña cosnan ainda, pa nan por tin bida mas placentero.”

Tur dia e cliente ta come cuminda fresco. Nan ta purba di cushina cuminda cu nan por come, cu tin facilidad pa guli y kauw, pasobra demencia por causa tambe cu nan ta lubida con pa guli. Si yega na esey, mester busca otro tipo di cuminda.

Cada cliente tin e libertad di sinta, cana of ta unda cu nan kier. Sinembargo, nan tin e entrada su dilanti atras pa asina tin siguridad cu nan no ta sali. “Nan por move unda cu nan kier. Un hende cu demencia, ora cu bo prohibi nan pa haci algo, nan ta bira mas altera.”

Pa e motibo ey nan ta haci anochi informativo, unda personal di fundacion Cas Maria mes ta invita e famia di e cliente pa bin pa papia di tur cos cu nan ta wak of intercambia cu otro famia, pa asina por yuda otro y comunica.

Cada tres luna ta haci un ‘demencia cafe’, unda nan ta bin cu diferente tema. Recientemente nan a bin cu tema con un persona cu demencia ta come saludabel. Tambe a presenta con mester reacciona, of e caminda cu bo tin cu cana, cu hende cu demencia.

Does ta bisa cu nan tin un programa pa henter aña hunto cu centro di memoria. Nan ta haci e e momento aki pa por duna e demencia ‘un tiki mas figura’, pasobra nan ta haya bishitante cerca pa por duna conseho.

Nan tin dos aña ta 3 bes pa siman Cas Marie den bario (dialuna, diaranson y diabierna) di 8or pa 12:30 di merdia, unda nan ta yuda 10 hende, ‘nos ta haci nos best pa atende asina duna espacio na famia pa haci cualkier otro cos’. E ta expresa cu famia ta aprecia esey. Dialuna na SABA, diaranson na ‘Sonrisa’ y diabierna Centro Di Bario Tanki Leendert.

Pa motibo di lista di espera, nan ta brinda e servicio tres bes pa siman. “Nos no por yuda mas hende na Savaneta pasobra nos falta capacidad di personal. Nos no ta bay pa cuanto hende, sino calidad pa duna nan e tempo, pa duna cada un nan necesidad. No ta actividad so nos ta duna, pero nos ta observa y evalua e cliente.”