Diadomingo ultimo comunidad riba rednan social a bati alarma pa un cantidad di parha ‘Swalchi’ morto cu a haya den area di Bubali. Na e area, Bon Dia Aruba a encontra personal di tanto Fundacion Parke Nacional Aruba como Directie Natuur en Milieu, cu tabata investigando e suceso.

Fundacion Parke Nacional Aruba y Bon Dia Aruba tabata den contacto pa haya mas informacion tocante e fenomeno aki cu ta tumando luga den area di Bubali.

Pa cu esaki, Giancarlo Nunes, Research and Conservation Manager di Parke Nacional Aruba, a splica na Bon Dia Aruba cu te ainda nan ta investigando e caso aki. Nan a ricibi informacion cu na Corsou e mesun parhanan aki tambe ta muriendo, y na Boneiro nan ta bulando rond pero nan no ta muri; Aruba y Corsou solamente ta hayando nan morto.

Nunes a conta cu nan ta den comunicacion cu diferente coleganan di otro islanan ademas di haci investigacionnan online, na unda cu el a sigura cu tin diferente cos cu por a bay malo cu e parhanan aki. Nan ta broei na nort America, Canada y luganan asina mas panort y nan ta bula pazuid pa cuminda, pa motibo cu den temporada di winter nan no tin suficiente cuminda panort y nan ta bula yega den Caribe.

“Door cu esaki ta un parha chikito y nan vuelo ta masha largo, cada cos chikito cu bay malo durante nan migracion por bira fatal pa nan”, Nunes a indica.

Por ehemplo si normalmente nan ta gara cuminda den un area cu no t’ey mas, e ora ey nan no por come y nan no ta yega na final di nan destinacion.

Tambe si tin hopi veneno cu a wordo usa riba nan ruta, por ehemplo, insecticida cu por wordo usa hopi den nan ruta, por pasa cu no ta mata nan di biaha, pero esey ta keda nan vet. Unabes nan ta cuminsa kima tur e vet durante nan migracion largo, e ora ey e veneno ta cuminsa acumula den nan sistema.

Un otro factor cu por ta posibel ta horcannan, na unda cu Nunes a declara cu ora un horcan ta pasa net riba nan ruta, nan mester desvia y tuma otro caminda. Nan tin cu bula mas largo cu normalmente y den esey tambe nan energia y vet por caba unabes cu nan ta yega na nan destinacion.

Incidentenan asina ta laga nan realisa cu e impacto di tur e cosnan cu hende ta haci – cos cu por tira riba beach; na Aruba Wit Gele Kruis ta spray e mangelnan cu veneno pa muskitanan y ta esey loke e parhanan aki ta come manera Nunes a trece dilanti. Por tin otro luganan tambe cu por haci esey y por haya cu tur nan caminda riba nan ruta por ta venena. “Si areanan natural a wordo degrada no tin bastante cuminda pa full e grupo”, e parhanan aki ta bula den gruponan grandi ora di nan migracion.

Tambe tin otro opcionnan cu nan ta sigui investiga tocante esaki, na unda el a afirma cu mester haci testnan di laboratorio y nan ta bezig papiando cu diferente experto di parhanan cu por duna mas informacion riba esaki.

“Ainda nos no ta cla cu e investigacion, pero cosnan preliminar ta mustra si cu tin diferente peliger pa e parhanan aki y nos no por bisa pakico precies esunnan aki a cuminsa muri na Aruba y Corsou. Pero mas sigur tin di haci cu nan migracion cu algo a bay malo” Nunes a comenta.

Riba rednan social por a mira comentario di diferente usuarionan cu tabata indica cu esaki tin di haci cu Bubali Plas. Entre loke nan a bisa ta cu e awa di Bubali ta contamina y esey por ta un motibo di con e parhanan aki a muri.

Pa cu esaki, Nunes a declara cu den e testnan cu mester haci tin cu test e awa di Bubali pa asina wak si tur cos ta bon. E parhanan aki a muri rond di e area di Bubali manera a keda conoci diadomingo pasa y igualmente por a mira algun di nan morto cant’i caminda na avenida Nelson Orlando Oduber, ex-Sasakiweg, cerca di Bubali mes y den area di hotel tambe. Nunes a informa cu nan ta yega eynan pa motibo cu den area aki tin hopi insecto.