E siman aki nos ministro encarga cu husticia a duna mas informacion encuanto su maneho pa cu e grupo di migrante na e isla sin documento valido. A pesar di su esfuerzo a keda varios interogante riba mesa cu ta requeri clarificacion. Esey ta toca principalmente e hecho cu ainda no ta scucha bon cla con lo sigui maneha entrada di persona indocumenta, cu segun nos experiencia no ta bin via lama, sino como turista drentando ‘legalmente’ pa despues disparce dennos poblacion, creando asina e base pa e mesun problema dentro di algun aña. E posible motibonan pa insisti den e politica di ‘porta habri’ aki nos lo discuti tambe, pero promer cu esey algo tocante e medidanan cu si e mandatario a anuncia.

Entre e cifranan cu e mandatario a presenta ta aparece e cifra di algo mas di 20.000 permiso cu a registra pa e aña aki. Sin clarificacion di e categorianan di permiso concedi nos ta supone cu aki ta trata di e total di permiso, incluyendo permiso prolonga cu e mesun dunador di trabao, permiso cu cambio di dunador di trabao y promer permiso a base di trabao. Banda di esey tin permiso di residencia a base di reunion familiar. E cifra total aki pa varios aña caba ta na e nivel di alrededor di 20.000 permiso. E mandatario a duna tambe informacion di e grupo cu a haci peticion mientras nan a registra como indocumentado, cu un dunador di trabao cu a firma pa nan, di alrededor di 5.000 persona. Banda di esey tin un grupo di casi 1.000 persona cu a registra bao di e posibilidad pa esaki sin cu nan tin un dunador di trabao pa contrata nan. Nos ta papiando anto di alrededor di 6.000 persona cu ta atende, un cantidad considerable pa maneha pero di otro banda ainda un fraccion di e totalidad cu mester atende.Pa duna algo di contexto, si na 2024 a inmigra y a keda legalmente registra, un total di 2.106 persona di otro nacionalidad, por conclui cu gran parti anto di e alrededor di 20.000 permiso di 2024 tabata pa persona residencia na Aruba caba. Un parti considerable di e 2.106 persona nobo lo ta a base di permiso relaciona cu trabao, pero cuanto nos no por averigua. Segun e cifranan menciona anteriormente, un grupo di alrededor di 5.000 persona, cu tabata anteriormente indocumenta, ya ta den tramite pa un permiso di un aña, loke ta significa cu nan a logra haya un dunador di trabao firma pa nan. E aparato publico disponible no por maneha e 20.000 stranhero indocumenta cu tin y ta obvio cu, sin mas capacidad administrativo, lo dura algun aña mas pa atende henter e grupo aki. Di parti di e mandatario por a scucha tambe e advertencia cu e oferta di legalizacion no ta sin limite y cu ta te fin di aña ta mantene esaki. Ta logico pa pone un limite na dicho oferta, pero e pregunta ta kico ta bay haci despues cu e grupo bastante grandi cu aparentemente no ta haci caso? Lo keda tolera cu nan ta sigui nan bida aki, sin cumpli cu ley? O ta cuminza pone medida pa busca nan paradero y expulsa nan? Nos no a tende esey di e mandatario, pero ta obvio cu laga e grupo aki djis continua nan bida den ileglidad no lo yuda fortifica e impresion di nos pais como un lugar unda orden y ley ta prevalece.

Continuacion di maneho di ‘porta habri’

Ademas di e posible desatencion continua pa e personanan indocumenta cu no ta busca legalizacion, ta keda e problema di hende cu ta yega na nos pais tur dia, di cual un parti no ta sali mas ora nan estadia como turista vence. Nan ta busca trabao y den cierto caso ta haya esey tambe y ta cuminza traha mientras ta regla nan permiso; esaki ta e casonan positivo ainda. Tin otro cu ta haya trabao clandestino y ta colabora cu e dunador di trabao pa conhuntamente perhudica e pais. E pregunta clave na e mandatario en cuestion ta esaki: ta pensa di institui un tipo di ‘task force’ special pa busca e personan cu ta kedando atras, ademas di e grupo cu ta kedando atras ignorando e posibilidad di legalizacion, cu lo mester sali tambe? Pa pone e asunto bon cla, si no ta kibra cu e maneho di hopi aña di faborece sector priva cu un extra reserva laboral, cu e tentacion grandi di por emplea nan di forma barata, anto no ta mehora tanto pa loke ta e parti di sector priva cu si ta cumpli. Nos ta keda cu e problema cu despues di cierto tempo nos por keha atrobe cu nos pais ta inunda pa stranhero indocumenta, si no ta impone e medidanan awor mes pa preveni esaki. Nos no ta tende e mandatario tocante e aspecto aki, cu no ta costa tanto na vision pa futuro pa realiza cu sin medida awor nos ta creando e problema di mañan atrobe. Nos ta comprende si cu pa tuma medida mester di actuacion mas diligente di e aparato cu ta procesa permiso. E motibo pakico tin tanto persona aki, trahando caba y wardando nan permiso keda cla, ta pasobra ta tuma demasiado tempo pa procesa permiso. Ta pesey no tin un maneho estricto pa cu violacion di estadia como turista.Si den mas di 30 aña no a mira mucho mehoracion den funcionamento gubernamental, lo mester keda contempla anto con ta sigui ‘mop cu cranchi habri’…?