Nada straño den aña di eleccion…

Ministro encarga cu financia ta disgusta cu loke CAft ta trece dilanti den su ultimo rapport. E organo di supervision ta preocupa cu entre otro e gastonan di personal ta ‘nowhere to be seen’. Berdad, pero pakico CAft no a keha prome? Den preparacion di presupuesto nan tabatin tur oportunidad pa reclama cu e presupuesto no tabata contempla e famoso 5% di reduccion di gasto di personal, aña tras aña, cu aparentemente gobierno a palabra cu Hulanda.

Si nos memoria no ta faya nos, na 2014 nos por a presencia un fraccion di gobierno bisti di luto, como protesta contra e inclusion den e discurso di Gobernador di e anuncio di e reduccion aki. Nan tabata demostra contra nan mes maneho, pasobra ora Gobernador lesa discurso di apertura di aña parlamentario, e ta papia na nomber di gobierno di Aruba. Cu nan a bay di acuerdo cu Hulanda a hinca esaki den nan discurso tabata algo insoportabel, pero al fin y al cabo ta nan mes a bay di acuerdo. Tabata obvio cu gobierno no tabatin ningun gana di cumpli cu esaki. Nan a cumpli?
Si nos analisa e cifranan di Banco Central di 2015 y 2016 encuanto gasto di personal, nos por mira cu na 2015 a gasta Afl. 506,3 miyon, y na 2016 Afl. 488,3 miyon. Esaki ta trata solamente e gastonan di personal di gobierno, no ta inclui e parti di sector subsidia cu ta añadi un Afl. 160 miyon na e cuenta. Den esaki anto a economisa alrededor di 3,5%. Den e analisis di Conseho Consultativo (Raad van Advies) di e presupuesto 2017 nos por observa cu e diferencia entre e gastonan presupuesta pa 2016 y 2017 ta diferencia net 2,6 miyon florin (456,7 miyon vs 459,5 miyon), loke ta mas o menos 0,5%. Por ta cu CAft tampoco ta lesa loke RvA ta publica?

Si tin un acuerdo, cu brasa troci of no, lo mester por mira esey den e presupuesto, of no? Y si CAft no a keha den su comentarionan riba presupuesto 2017, pakico ta bin cu nan preocupacion awor? Ademas, ta aña di eleccion y despues di ocho aña den gobierno, bo mester percura pa bo hendenan cu ta riba contract haya algo mas permanente, por si caso bo no bolbe den gobierno… No cu nos ta di acuerdo, pero esey ta e practica cerca nos, toch?

Esaki ta exactamente loke nos ta tende ministro di financia admiti den un entrevista cu otro medio, unda e ta fulmina contra CAft, pasobra nan no sa lesa, o a lesa cos cu e no a duna nan. E ta bisa cu CAft no ta comprende cu e ‘nombramentonan nobo’ no ta nobo, pero hende cu tabata riba contract caba, anto despues di tres of mas aña, si nan ta funciona bon, nan ta bira ‘ambtenaar in tijdelijke dienst’. Su argumento ta, esey no ta trece extra gasto pa gobierno cu ne…

Bunita, pero el a caba di admiti cu a hunga e mesun weganan di semper, unda ta crea programa di VUT (Vrijwillige Uittreding) pa stimula esunnan cu kier bandona servicio gubernamental pa bay, pa despues uza e espacio pa ‘yuda nan hendenan’. Anto tur esey mientras cu di antemano caba practicamente, segun planificacion, lo no tabatin reduccion considerabel na prome luga.

Den mesun comentario di Conseho Consultativo riba presupuesto 2017 nos por lesa cu na fin di 2016 tabatin proyecta pa tin 4992 posicion di funcionario, mientras cu na fin di 2017 e cifra ey lo bira 4988, un es caso cuatro cupo menos. Ningun caminda nos por a lesa cu a refuta e cifranan aki, ni di parti di gobierno, ni di CAft. Pakico nan ta bin maha na nos cabes awor cu nan disputanan inutil, si di antemano nos sa cu e gobierno aki ta di opinion cu ley y palabra ta cos pa otro hende cumpli cu ne.
Ta p’esey tambe, manera semper buscando e limitenan di ley, no a duna e parlamentarionan, al menos no esunnan den oposicion, un copia di e rapport di prome kwartaal 2017, mesun momento cu el a bay pa CAft. Nos ta sigur cu un di e dianan aki nan ta bin cu e argumento sabi, cu e ley di supervision financiero ta bisa textualmente: articulo 17 inciso1: “Een kopie van de uitvoeringsrapportage wordt tevens verzonden naar de Staten.”

Nos ta tende e sabionan di e partido den gobierno bisa caba: “Si, e ley ta bisa cu mester manda copia, pero e no ta bisa ki dia.” Nos conoce e tipo di burla aki caba, pasobra nan ta un tradicion cerca nan.

Ta un pregunta nos tin: pakico desde cu e ley a bin na vigor, gobierno semper a cumpli dunando parlamento e documento manera cu e bay pa CAft? Pakico hende grandi mester gasta nan tempo, y nos placa di belasting, pa sinta inventa e tipo di triki infantil aki? Nos ta comprende masha bon kico ta e obhetivo. Esey ta pa camufla di cualkier manera e situacion financiero, pa e no bira parti di e debate electoral.

Ta p’esey Banco Central ainda no a haya nada pa publica?