Diahuebs atardi gobierno a tene un conferencia di prensa unda a reafirma e beneficionan cu Rijkswet por tin y a provee algun detaye tocante e normanan dentro di e cooperacion cu lo por garantisa esaki. Un punto di gran importancia pa Gabinete Eman III den e acuerdo di Rijkswet ta e relacion politico cu Aruba tin cu Hulanda, unda prome minister Mike Eman a enfatisa cu cumplimento lo fortalece laso cu e ponencia Europeo y a lo largo garantisa seguridad y sosten pa nos isla.

E conferencia di prensa a sigui un sesion informativo di Gabinete Eman III cu gremionan comercial y sindical tocante e desaroyo y contenido di Rijkswet. E sesion di tres ora largo a explora e detayenan di e ley di supervision unda varios departamento gubernamental a ofrece splicacion tocante con e ley ta poni den otro y pakico e lo trece beneficio na pueblo di Aruba.

Segun prome minister a conta, Rijkswet ta inclui temanan cu ta miho regla pa Aruba, algo cu a enfatisa hasta expertonan a ripiti den nan mesun manera. Manera e premier ta splica, e expertonan a enfatisa cu e puntonan regla den e Rijkswet ta un adelanto pa Aruba pa loke ta maneho y supervision financiero.

Manera prome minister ta conta, a keda hopi cla cu no lo tin solamente e beneficio di un interes di debe mucho mas reduci, pero cu e lo ofrece gobierno hopi mas flexibilidad y control riba con pa maneha placa di pueblo. Segun ta splica, ademas di e interes mas abao, Rijkswet ta duna un oportunidad pa refinancia e debenan internacional cu Aruba tin y asina reduci gran parti di su debe y di e manera aki, presion financiero riba e isla. E reduccion aki lo trece na su turno mas espacio pa inverti den comunidad, por ehempel den yuda personanan cu menos recurso, cuido di hende, educacion y den otro sectornan importante pa comunidad, manera e premier a bisa.

E Rijkswet tin algun puntonan hopi crucial cu ta desvia for di e ley financiero cu tin actual den LAft, segun e mandatario. A splica cu por ehempel, tin un norma den Rijkswet cu si Aruba enfrenta contratiempo financiero, basa riba un caida di 1,5% di GDP por habri caminda pa yega na acuerdonan nobo riba e normanan. Otro ehempel ta e ‘Meevallersbeleid’, segun minister di Finanzas Geoffrey Wever,unda si diripiente ta mira mas entrada, articulo 14 di LAft ta bisa cu no por pone e placa ey directamente den poder di compra pasobra mita tin cu bay pa paga banconan y e otro mita tin cu bay den inversion. Tambe ta existi e restriccion den e ley cu 1% di surplus mester bay pa paga banconan internacional. Minister Wever ta splica cu den e constelacion nobo esaki lo ser kita y esey lo duna mas espacio pa Aruba maneha mes con e ta bay usa e placa ey.

Minister di Asunto den Reino, Gerlien Croes, tambe a agrega un otro ehempel, splicando cu e ley financiero actual, esta LAft, ta stipula cu 50% di surplus mester bay na paga debe. Ademas, actualmente gobierno ta mara na 10% maximo di GDP cu por usa pa locual ta gastonan personal di gobierno. A enfatisa cu e Rijkswet no lo inclui e puntonan aki mas pero e lo rekeri cumplimento di gobierno, cual ta algo cu“ta hopi normal den e mundo di awendia,” manera minister Croes a splica.

Aunke a insinua cu e plafond di 10% pa gastonan di personal di gobierno ta un restriccion, no a divulga kico lo (por) ta e presupuesto nobo dentro di Rijkswet. Esaki ta trece un pregunta dilanti di con por garantisa cu e presupuesto nobo (y posiblemente mas halto) lo no ser mal inverti dentro di e sector publico.

Na 2023 Aruba a mira un caso explosivo riba e tema di “spookambtenaren” den parlamento di Aruba unda e gobierno di e tempo ey coalicion MEP-POR-RED a entrega mocion pa retira Sra. Marisol Tromp for di su posicion di minister na aña 2020. E tempo ey, e coalicion a ilustra casonan di corupcion y problema financiero cu el a topa tanto na Serlimar como DIP; contratonan pa trahador spirito, compania di parlamentario den Serlimar, proceduranan robes na DIP y un ‘gedoogbeleid’ pa permiti piscamento cu harpun y pa UTVnan drenta Parke Nacional Arikok.

Di su parti, minister Croes ta subraya cu aunke Aruba lo tin su espacio pa maneha su mesun finanzas bao di e acuerdo financiero nobo aki, e ta rekeri cumplimento y transparencia di parti gobernantenan, unda mester ta responsible cu pueblo su placa pero tambe percura pa esaki bay back na pueblo. Segun minister ta bisa, “Rijkswet ta e inicio di e madurez cu mester pa por maneha e pais bon.”

Obhecion fuerte di oposicion
Den e ultimo lunanan, oposicion—specialmente partido MEP—a critica fuertemente e firmamento di e Rijkswet di parti Gabinete Eman III, bisando cu e gobierno actual a entrega autonomia di Aruba sin consulta cu parlamento. Durante e conferencia di prensa, e mandatarionan a duna nan reaccion riba esaki.

Manera minister Croes a splica, ora e gobierno nobo a drenta, Rijkswet tabata practicamente finalisa unda na juli 2024 Pais Aruba a firma acuerdo lidera ex-prome minister Evelyn Wever-Croes unda a acorda riba 11 punto cu Reino. Entre otro a acorda cu ora yega na un concepto di ley nobo por trek in esun di RAft y implementa un nobo. Segun minister Croes ta conta, esey a sucede den Rijksministerraad prome cu gobierno nobo a drenta. Esaki ta indica con leu e proceso aki tabata caba, manera minister a bisa.

E minister a sigui conta cu a realisa den nan evaluacion di e Rijkswet, a realisa cu ta cla cu Aruba tin supervision caba y awor ta cuestion di pasa riba un otro forma di supervision unda segun e ta trece beneficio financiero pa Aruba pero tambe ta exigi pa gobernantenan ta mas responsable finanzas di e isla.

Tambe a menciona cu oposicion ta bisa cu e proceso no a cana bon pero segun minister Croes ta splica, huridicamente no tin ningun problema cu con el a cana te awor. Es mas, a garantisa pa e wetsontwerp di e Rijkswet wordo publica na Aruba prome y despues a bay pa Hulanda, Croes ta agrega. Awor e ta den trayecto unda esaki lo wordo trata den parlamento unda ainda tur organo den e proceso tin cu hunga su rol.

Croes a haci cla durante e conferencia cu e gobierno actual ta comprometi pa comparti informacion corecto y transparentemente, y cu e Rijkswet lo sigui reforsa y exigi e compromiso ey.

Den cuadra cu esaki, minister Wever a splica e meta di e sesion informativo cu a tuma luga diahuebs ta pa trece informacion tocante e contenido di Rijkswet den un manera neutral pa asina gremionan mes por evalua unda nan ta para.

Prome minister Mike Eman a agrega cu a pesar di e obhecion di oposicion, e Bestuurlijke Akkoord cu ex-prome minister Wever-Croes a firma a ser presenta na parlamento y a mustra con e Rijkswet a ser hinca den otro. Segun Eman ta enfatisa, “e ta un ehecucion di loke a palabra.”

Pero mirando e politica “preocupante” cu partido MEP ta haciendo actualmente tocante e Rijkswet, prome minister Eman ta splica cu esaki ta pone Aruba den mal bista cu Hulanda, unda e ta refleha y preocupacion di Reino riba e madurez di politica riba Aruba y responsabilidad. Manera e premier ta enfatisa, e tipo di politica di ex-prome minister Wever-Croes ta confirma e dudanan di Hulanda, y pues gobierno ta sinti cu ta importante pa e ora keda comprometi cu loke ya a acorda na dje anteriormente pa corigi e mal bista aki.

Prome minister ta sigui conta cu no ta necesario pa benta afo e Rijkswet pasobra a mira caba cu esaki lo ta beneficioso pa Aruba, y cu e campana di oposicion contra e Rijkswet ta daña e relacion cu Hulanda. Considerando e mundo den cual nos ta bibando awor—cu instabilidad creciente y riesgo di peligro den nos mesun cura—prome minister ta subraya cu ta importante pa mantene un bon relacion cu Reino pasobra Aruba ta depende riba seguridad y proteccion for di Reino. Ademas a splica cu un bon asesoria di Hulanda tambe ta habri porta pa Aruba pa por crea laso confiable cu otro ponencianan internacional, di e manera aki fortaleciendo e inversion cu nos ta ricibi di afo cu ta hunga un rol grandi den nos desaroyo economico.