Dia 1 di december e International Monetary Fund (IMF) a publica un rapport riba e impacto cu e dinamica demografico lo tin riba e mercado laboral na Aruba. Den e rapport ta sobresali cu Aruba ta mirando un aumento rapido di embehecemento, un caida den fertilidad y den crecemento di poblacion, cual ta reformando e mercado laboral den un manera significante.

Cambionan demografico
Aruba ta experenciando un transformacion demografico cu ta reformando su sociedad, economia y desaroyo a largo plaso. Den pasado e isla tabata beneficia hopi di un crecemento di poblacion fuerte y un expansion di e forsa laboral, pero awor Aruba ta enfrenta un combinacion di caida den fertilidad, un poblacion cu ta embeheciendo rapidamente y cambionan den patronchi di migracion.

Aruba su grado di fertilidad ta cayendo gradualmente pa varios decada, unda den e ultimo añanan a registra un caida historico. E cantidad di nacemento pa cada 1.000 persona a cay desde añanan 1970, manera e rapport ta indica, y awor ta para net bao di e nivel necesario pa por reemplasa e poblacion. Na mesun momento, Aruba su residentenan ta bibando mas largo y e isla ta mirando un aumento den e poblacion cu ta embeheciendo. Segun investigadornan, na 1990 e poblacion di adultonan mayor di 65 aña bay ariba tabata apenas 7%; den 2024, a registra esaki na 19%. E aumento aki a resulta den mas demanda pa cuido medico, servicionan social y pension.

Pa loke ta migracion, e rapport ta enfatisa cu Aruba tabata un di e paisnan na mundo cu historicamente a mira un di e crecemento di poblacion mas rapido, specialmente durante añanan 1980 y 1990 ora desaroyo turistico riba e isla a atrae trahadornan stranhero. Sinembargo, a indica cu e crecemento di poblacion a cay durante e ultimo decada. Desde e pandemia di COVID-19, en particular, e poblacion a plateau como cu ambos e grado di nacemento y fluho di migracion a cay.

Den e rapport ta splica cu e combinacion di e factornan aki a causa un aumento den grado di dependencia—esta e grado cu adultonan mayor ta depende riba e forsa laboral mas jong. Segun e rapport, e grado aki a triplica desde aña 2000. Proyeccionnan ta sugeri cu e trend aki lo acelera y lo pone mas presion riba e poblacion laboral pa sostene pensionadonan y muchanan.

E forsa laboral di awe
Na otro banda, desempleo no ta un problema riba e isla. E rapport di IMF ta indica cu e grado di desempleo a yega na nivelnan mas abao. Entre 2022 y 2024, desempleo a stabilisa na 4%, cual ta un logro notable mirando e golpi economico di e pandemia.

Tambe por a mira cu e buraco entre genero den desempleo a reduci durante tempo, unda awor e cifra di desempleo entre hende muher cu hende homber ta casi mescos. E dinamica laboral entre hobennan tambe a mehora. Participacion di hobennan den e forsa laboral a aumento for di 35% den 2022 pa mas cu 40% den 2023. Sinembargo desempleo entre hobennan a aumento for di 9,9% pa 11,1% entre 2022 y 2023—aunke e cifra aki ta keda hopi mas abao compara cu nivelnan peak di pandemia. Segun e rapport ta splica, e motibonan principal pa desempleo entre hobennan ta inclui incapacidad di traha full-time, nan ta nobo den e mercado laboral, nan no por haya trabao of nan no tin e cualificacionnan necesario.

UN ta anticipa caida di largo plaso den poblacion di Aruba
Proyeccionnan di e Organisacion di Nacionnan Uni (UN) ta indica cu e poblacion di Aruba lo yega na su punto mas halto e decada aki prome cu mira un caida di largo plaso, tanten cu fertilidad no aumenta. Bao di un scenario medio di fertilidad, e poblacion di Aruba lo por reduci pa mas cu 10% pa aña 2100. Bao di un scenario abao, e caida den poblacion por ta mas cu 30%.

Un caida den poblacion laboral den relaciona cu e cifra creciente di pensionado lo trece cune un aumento den grado di dependencia. Durante e ultimo dos decada, esaki a aumento basta caba y proyeccionnan ta indica cu esaki lo keda subi. E consecuencianan pa esaki ta, entre otro:

  • Un presion riba e sistema di pension y programanan social
  • Mas demanda pa cuido medico y servicionan di cuido pa adulto mayor
  • Mas presion financiero riba e base di trahador cu ta sostene e sistemanan aki
  • Un caida den crecemento economico si no atende cu expansion di forsa laboral of si productividad no aumenta

Migracion a hunga un rol significante den e composicion demografico di Aruba. Casi 40% di e poblacion a nace den exterior, y hopi migrante ta di edad pa traha, cual ta yuda alivia e caida den e forsa local. Migrantenan ta yena trabaonan esencial den turismo, construccion, hospitalidad y otro servicionan di industria. Sinembargo, migracion so no por frena e efectonan di un poblacion embeheciendo. Ademas, migracion di hobennan Rubiano—pa sigui cu nan educacion of trabao den exterior—ta nifica cu Aruba lo keda mira un caida den talentonan cu conocemento y habilidad halto.

Reformanan laboral ta clave pa resiliencia
E proyeccionnan di IMF ta mustra cu si no trece cambio den politica, crecemento economico lo reduci pa fin di e decada debi na presion demografico.

Pa cu esaki, e agencia monetario ta indica den nan rapport cu mas participacion laboral—specialmente di hende muher—por mehora e resultado economico di un manera significante. Esaki por logra por medio di, entre otro, expande cuido pa mucha, promove areglo flexible y crea caminda pa yuda mas hende muher uni y keda den e forsa laboral.

Tambe ta importante pa sigui desaroya e habilidadnan di trahadornan. Pa esaki ta recomenda programanan vocacion, un alineacion mas estrecho entre educacion y necesidad di e dunador di trabao y mas guia cu por cera e falta di habilidad.

Pasobra e caida den forsa laboral lo nifica un paro den crecemento, e rapport ta enfatisa e importancia di aumenta productividad. Cu esaki ta menciona efectividad di operacion como un punto central. Digitalisacion, automatisacion y mehoracion continuo den habilidad di trahador ta esencial pa empresanan opera di un manera mas efectivo.

Pa hobennan drentando e mercado laboral, por expande pasantia y programanan di entrenamento pa asina e generacion mas jong di Aruba por haya experencia y di e manera aki haci un transicion mas facil den e mercado laboral.

E rapport tambe ta subraya e necesidad pa un maneho strategico den migracion. Como cu 40% di Aruba su poblacion ta naci den exterior, mester di un sistema bon regula pa yena e buraconan di empleo cu ta mantene e stabilidad social y economico.

E recomendacionnan aki di IMF por ofrece un caminda comprensivo pa garantisa cu e mercado laboral na Aruba ta keda uno cu ta inclusivo, competitivo y resiliente mientras e ta enfrenta un cambio demografico.